Yaklaşık on yıl önce hayatımıza giren kripto paraların sayısı günbegün artarak 800’ü aşmaya başladı. En meşhurları Bitcoin, Litecoin, Zcash, NEM, Ripple. Bununla beraber dünya genelinde insanların online para birimleriyle beraber kartlar, kodlar, vücuda yerleştirilen mikroçipler ve telefonlarla ödeme yapma alışkanlıkları giderek yaygınlaşmaya başladı.
Sosyal medya devi Facebook, dijital para dünyasına blokzincir temelli kendi parası Libra'yı 2020 yılında kullanıma sokacağını açıkladı. Facebook, Libra için Calibra isimli özel bir dijital cüzdan uygulaması da geliştirdi. Libra’nın bağımsız yönetilebilmesi, fiyat istikrarı sağlayabilmesi ve kullanıcılar tarafında güvenle kullanabilmesi için Mastercard, Visa, Spotify, Uber, Vodafone gibi dünyanın en önemli firmaları da sisteme dahil olarak Libra Association kuruldu. Yönetimde Facebook’la beraber diğer kurucu ortaklar da eşit söz sahibi olacak gibi görünüyor.
Facebook'un kripto parası "Libra"nın ardından muhtemeldir ki dünyadaki diğer büyük şirketler de kendi kurumsal dijital veya kripto paralarını çıkarmak isteyeceklerdir.
Kripto paraların sınırları aşabilen hızlı ve ucuz uluslararası para transferi ve alışveriş gibi avantajlarının olması, ülkeler arasında siyasi ve ekonomik çekişmeler ile bir anda uluslararası para transferinin yapılmasının durdurulabiliyor olması, ABD-Rusya, ABD-Çin ve ABD-İran arasında gerilimin yükseldiği dönemlerde sadece bu ülkeler arasında değil genel olarak bu ülkelerle iş yapan diğer ülkelerdeki uluslararası para transferleri de sekteye uğrayabilmesi nedeniyle dünya para piyasalarının ülkelerden bağımsız, dijital ve 7/24 işlem yapılabilen para birimine uzun zamandan beri ihtiyaç duyduğu herkes tarafından bilinmekte olmasına karşın, kripto paralardaki aşırı dalgalanmalar ,spekülasyonlar ve yasa dışı işlemlerin finansmanında kullanıldığı gibi olumsuz algılar nedeniyle mevcut kripto paralar bu ihtiyaca bugüne kadar cevap veremedi. Libra ile birlikte bu boşluğun doldurulabileceği umudu ortaya çıktı.
10 yıl önce var olmayan finansal bir işleyiş bugün ABD başkanı ile FED başkanının gündeminde yer işgal edecek seviye ulaştı. Trump yaptığı Twitter paylaşımlarında, “bitcoin ve Facebook libranın para birimi olmadığını, ABD'de de dünyanın en güçlü para birimi doların kullanıldığını, Facebook eğer bankacılıkla uğraşmak istiyorsa gidip bankacılık lisansı alması gerektiğini” yazdı. FED Başkanı Powell da “bitcoinin aslında altının değer saklama işlevi gibi bir karakteristikte olduğunu ve para birimi olamayacağını” belirtti.
Tüm bu gelişmeler sonucunda Libra'nın uluslararası ödemelerde yaygın olarak kullanılması ve bir para birimi olarak kabul edilmesi durumunda Libra'nın para politikası, finansal istikrar ve uluslararası para sistemine uygun olarak etki edip etmeyeceği ve mevcut para birimlerine karşı tehdit oluşturup oluşturmayacağının belli olmaması ülke merkez bankalarını dijital paraya yöneltmeye başladı.
Dikkat!
Merkez bankaları beklenenden de daha hızlı kendi kripto para birimlerini piyasaya sürebilir.
IMF/ Christine Lagarde: Merkez bankalarının ortaya çıkan özel finansal işlem ağları için dijital nakit kurmak için hızlı bir şekilde çalıştıklarını aksi durumda, doğal olarak istikrarsız olan ticaret ağlarında, varlıklarını riske atmak zorunda olacaklarını söyledi. IMF’nin ülkelere dijital para birimi üretmeye yönelik planlar üretilmesi adına, Kanada, Çin ve Uruguay'a kredi verdiği açıklandı.
Birleşik Krallık Merkez Bankası (BoE): Kripto paralar hakkındaki gelişmeleri yakından izlerken borsa ve bankacılık işlemlerinde dijital paranın yerini alması beklenen nakit ve madeni paraları yönetecek bir sistem kullanmaya başladı.
İsveç Merkez Bankası: Kripto para kullanımı konusunda bazı testler yapmaya başladı.
Çin Merkez Bankası (PBoC): Araştırma Departmanı Direktörü Wang Xin, kendi dijital para birimlerine yönelik çalışmaları hızlandırabileceği belirtti. PBoC' de yıllardır süren dijital para birimi çalışmalarına yönelik Xin, “Bu işe erken başladık fakat liderliğimizi kanıtlamamız için daha çok çalışmamız gerekiyor” dedi.
Rusya’nın Alt Meclisi Duma’nın Finansal Piyasalar Komitesi Başkanı Anatoly Aksakov, devlet destekli '1 Rus stablecoin'inin dijital alanda Rus rublesiyle eşdeğer olacağını açıkladı. Aksakov, "Örneğin, bir bankaya 100 bin Ruble getirip 100 bin Kripto Ruble alabilirsiniz." diye konuştu. Aksakov, bu paranın Blockchain'de sabitlenmiş malları satın almak için de kullanılabileceğini ekledi.
Avrupa'da kağıt parayı 1661 de ilk kullanıma sokan ülke İsveç, 2021 yılında kendi dijital para birimini tanıtacak, 2023 yılında ise dünyada nakit ödemeyi tamamen kaldıran ilk ülke olacak.
Türkiye 11. Kalkınma Planı'na (2019-2023) "blok zincir tabanlı dijital Merkez Bankası parasının hayata geçirilmesi" hedefini koydu. Dijital Dönüşüm Derneği Başkanı İsmail Hakkı Polat, "Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) çıkarmayı planladığı dijital paranın kağıt Türk lirasına entegre olarak tasarlanacağı ve bu kurum tarafından basılacağı kanaatindeyim." diye açıklama yaptı. (Stabil Coin, (stabil kripto para) değeri göreceli olarak daha stabil olan bir diğer küresel ürüne sabitlenmiş veya endekslenmiş bir kripto para birimi. Değerin altın veya dolara sabitlenmesi de bunun örneklerinden.)
Örnekleri çoğaltmak mümkün, dünyada 63 bankanın dijital para konusunda çalışma başlattığı söyleniyor. Dijital paranın, mevcut bankacılık sistemine olan ihtiyacı ortadan kaldıracağı, ödemeler hızlandıracağı, büyümeyi destekleyeceği, kayıt dışı ekonomiyle mücadeleyi daha etkin hale getireceği öngörülüyor.
Unutmayalım..!
“Para hırsı, atom bombasından çok daha fazla insanı öldürmüştür.” Grev Palast
Özkan ÇİNAR
Mali Müşavir/SPK Denetçisi
Kaynak: www.bdTurkey.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
