Paravan şirket, gerçek anlamıyla iş dünyasında kullanılan bir kavram olup, gerçek, dürüst bir şirketin adı, itibarı, gücü ve faaliyetlerinden o şirketin haberi olmadan yararlanılması anlamına gelir.
Genel kullanımda ise; yasadışı ve haksız kazanç sağlamak için kurulan şirketlere paravan şirket adı verilmektedir. Gerçekte hiçbir kurumsal faaliyeti bulunmayan, çalışanı olmayan, çalışanları varmış gibi gözüken, genelde yasadışı işler yapmak amacıyla kurulmuş şirkettir.
Paravan şirketler genel olarak yasalarda yer alan boşlukları kullanarak para aklamak için kullanılır.
Paravan şirket kavramını eski dönemlere nazaran günümüzde her geçen gün daha fazla duymaya başladık.
Konuyu biraz açacak olursak;
Paravan şirket niçin kurulur?
Şirket merkezini başka bir ülkeye taşıma girişimiyle kurulur, amaç vergi, sgk gibi ödemeleri ve muhtelif giderleri düşürmektir. Üstelik girişimciler yurt dışına çıkma gereksinimi bile duymadan bu şirketleri kurabilmektedirler. Daha sonra bu paravan şirket ilgili ülkedeki şirketi satın alarak da faaliyetini sürdürüyor gözükür. Şirket girişimcileri yönetim vb. toplantıları paravan şirketin bulunduğu noktada gerçekleştirerek varlığını ispat için kullanmaktadırlar.
Paravan şirketi genelde kimler kuruyor?
Yasa dışı kazanç sağlayan veya sağlamaya düşünenler ile vergi kaçırmak ya da kara para aklamak isteyenler, lüks yat ya da pahalı gayrı menkul sahipleri de bürokrasi çarklarına takılmadan mallarını daha kolay elden çıkarabilmek için bu yola başvuruyor. Malını elden çıkarmak isteyen paravan şirketini satınca o şirkete kayıtlı ne varsa onlarda da el değiştirmiş oluyor. Dünya zenginlerinin birçoğunun servetlerini gizlemek ve aile fertlerini fidye için kaçırılmaktan korumak için dahi paravan şirket kurdukları söyleniyor.
Ülkemizde yakın bir zamanlarda, 160’ a yakın paravan şirket kurularak, yedi bine yakın kişinin yasadışı yollarla emekli olduğu ve sağlık yardımı aldığı tespit edildi. SGK şirketten prim tahsilat yapmaya çalışırken, sigortalıların sahte sigortalı olduğu, şirketin ise paravan şirket olduğu ortaya çıktı. Tabi sonrasında, hem bu paravan şirketler hem de bu yolla sigorta yaptıran kişiler büyük cezalara çarptırıldı.
Özetle paravan şirketlerin var olmalarının ana sebebi gizlilik, haksız kazanç elde etme, para aklama hatta belki de korku.
Paravan şirketler, devletler için finansal anlamda, ekonomik kayba sebebiyet verdiğinden, devletler bu tip tehlikelere karşı sürekli hukuki önlemler almaya çalışıyor. Ancak üzüntüyle söylemek gerekirse; paravan şirketlerde normal şartlarda dahi gerçek sahiplik bilgilerine ulaşmak çok zor iken, maksatlı olarak oluşturulan katmanlı yapıların incelemeleri hemen hemen imkânsız hale gelmektedir.
Ülkemizde de, bu şirketlerin büyük maddi zararlara sebep olmasının önüne geçmek amacıyla alınan önlemler kapsamında, tespit edilebilen paravan şirketlere büyük cezai yaptırımlar uygulandığını görmekteyiz.
Faydalı olması ümidiyle…
Özkan ÇİNAR
Smmm /SPK Denetçisi
Yönetim Danışmanı/Eğitmen
