Can Dostum, Can Kardeşim Ahmet Hamdi Gözütok’a İthafen…
Bu yazıyı yayınlanmadan önce ilk sen okuyacak ve yorumlarınla değer katacaktın.
Mekanın cennet olsun…
O HALDE SORUYORUM…!
MESLEK HASTALIĞI DEĞİLSE NEDİR ?
5510 sayılı Kanunun 14. Maddesine göre Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir. Sigortalının çalıştığı işten dolayı meslek hastalığına tutulduğunun;
a) Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları tarafından usulüne uygun olarak düzenlenen sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi,
b) Kurumca gerekli görüldüğü hallerde, işyerindeki çalışma şartlarını ve buna bağlı tıbbî sonuçlarını ortaya koyan denetim raporları ve gerekli diğer belgelerin incelenmesi, sonucu Kurum Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmesi zorunludur.
(4/b sigortalılık statüsüne tabi sigortalılara, iş kazası ve meslek hastalığı halinde geçici iş göremezlik ödeneği yatarak tedavi süresince veya yatarak tedavi sonrası bu tedavinin gereği olarak istirahat raporu aldıkları sürede ödenir.)
Meslek Hastalığı Sigortasından Sağlanan Haklar Nelerdir?
1- Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi.
2- Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması.
3- İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir bağlanması.
4- Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi.
5- Meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi.
Değerli dostlar çoğunlukla masa başında sürekli bilgisayar kullanan muhasebe mesleğini icra eden meslek mensuplarının klasik hastalıkları göz rahatsızlığı, hemoroit, obezite, bel ve boyun fıtığı strese bağlı kas hastalıkları, takıntı vb. psikolojik (ruhsal) rahatsızlıklar gibi büyük oranda mesleği icra etmenin verdiği zorluklar neticesinde başına gelmektedir.
O halde soruyorum: 5510 sayılı Kanunun 14. Maddesine göre Meslek hastalığı değilse nedir? Bugüne kadar kaç bağımsız çalışan meslek mensubu tüm hastalıklardan en az birine yakalandığı halde yatarak tedavi hakkını kullanabilmiş veya tedavi sonrası istirahat raporu aldığı süre boyunca işyerlerine gitmemiştir, geçici iş göremezlik ödeneği alabilmiştir? Kaç kurum kendisine bu ödemeyi yapmayı kabul etmiştir? Alacağı iş göremezlik ödeneği işlerinin getirebileceği cezai müeyyidelerin yanında ne kadar hüküm ifade etmektedir? Bu hakların para ile ifade edilmesinden ziyade sağlanan haklar arasında kendisine mücbir sebep hakkı da eklense daha iyi olmaz mı? Bütün sorun kendi işimizi yapıyor olmamız (görünmemiz) mıdır? Başka bir bakış açısıyla meslek mensubu kendi işini mi yapmaktadır? Mükellefin işini mi yapmaktadır? Devletin işini mi yapmaktadır?
İŞ KAZASI DEĞİLSE NEDİR?
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 13. Maddesinde İş Kazasının tanım olarak; Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle, Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır.(Dışarıdan bir etki olmaksızın.)
İŞ KAZASI HALLERİ NELERDİR?
5510 sayılı Kanunda sayılan iş kazası halleri ise şunlardır:
- Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, - İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle
- Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
- Hizmet akdi ile çalışan emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
- Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
- Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle
meydana gelen olaylardır.
İŞ KAZASI SİGORTASINDAN SAĞLANAN HAKLAR NELERDİR?
İş kazası sigortasından doğan haklardan yararlanabilmek için herhangi bir prim günü sınırı bulunmamakta olup, iş kazası sigortasından sağlanan haklar şunlardır:
- Geçici İş Göremezlik Ödeneği
- Sürekli İş Göremezlik Geliri
- Ölüm Geliri
- Evlenme Ödeneği
- Cenaze Ödeneği
Kurum tarafından yayımlanan 2011/50 sayılı Genelgede, dışarıdan bir etki veya herhangi bir olayla ilgili olmaksızın işyerinde geçirilen bir kalp krizi veya başka bir hastalık nedeni ile vefat eden sigortalının ölümünün iş kazası olarak kabulüne imkan bulunmadığı hüküm altına alınmıştır. Bu bağlamda, SGK uygulamasında sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada dışarıdan bir etki olmaksızın (sigortalının işvereni ile veya diğer sigortalılar ile tartışması sonrası kalp krizi geçirmesi gibi) kalp krizi geçirerek vefat etmesi durumunda bu olay iş kazası olarak sayılmayacaktır.
O halde soruyorum: Her beyan döneminde mükellefinin evraklarını son dakika getirmesi, her işi elektronik ortama taşınan meslek mensubunun sistemlerin çalışmaması nedeniyle yaşadığı stres altında psikolojisinin bozulması hatta felç, kalp krizi, beyin kanaması geçirmesi 5510 sayılı Kanunun 13. Maddesine göre İş Kazası değilse nedir? Bugüne kadar kaç bağımsız çalışan meslek mensubu tüm bu sebeplerden her ay en az birini yaşadığı halde geçici iş göremezlik ödeneği (ve kanunda belirtilen diğer gelirleri) alabilmiştir? Kaç kurum kendisine bu ödemeyi yapmayı kabul etmiştir? Bütün sorun kendi işimizi yapıyor olmamız (görünmemiz) midir? Başka bir bakış açısıyla meslek mensubu kendi işini mi yapmaktadır? Mükellefin işini mi yapmaktadır? Devletin işini mi yapmaktadır? Tüm bunlar sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada süreklilik arz ettiği için dış etki olarak mı kabul edilecek yoksa iç etki olarak mı kabul edilecektir?
VAZİFE MALULLÜĞÜ DEĞİLSE NEDİR?
5510 Sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı olanlar için vazife malûllüğü hükümleri uygulanır
VAZİFE MALULLÜĞÜ NEDİR? KİMLER VAZİFE MALULÜ SAYILIR?
5510 Sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı olanlar için vazife malullüğü hükümleri uygulanır.
Bu kapsamdaki sigortalıların malullükleri;
- Vazifelerini yaptıkları sırada,
- Vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken bu işlerden,
- Kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken,
- İdarelerince sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında,
- İşyerinde meydana gelen kazadan doğmuş olursa, buna vazife malullüğü ve bunlara uğrayanlara da vazife malûlü denilmektedir.
O halde soruyorum: Tüm işi kamu kurum ve kuruluşlarının işlerini yapmak durumunda olan muhasebe meslek mensupları bu görevlerini icra ederken bu işleri için devletten bir kuruş bile almadan yapan, üstelik devlete vergi ve SGK primi olarak üste para veren, gün içerisinde bir kamu dairesinden ötekine hiçbir devlet aracını kullanmadan koşan, gerek mükellef gerekse kurumların (devletin) menfaatlerini korumak için yukarıda anlatılan meslek hastalığına yakalanan, iş kazası geçiren (felç, inme, parkinson vb.) mesleğini icra edemeyecek duruma gelebilen ve kendisine hiçbir mücbir sebep hakkı dahi tanınmayan muhasebe meslek mensupları vazife malulü de sayılmayacaksa mesleğini nasıl gönül huzuruyla nasıl yapacak?
Bütün insanlar hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve birbirlerine karşı kardeşlik zihniyeti ile hareket etmelidirler. - İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi
ÖZKAN ÇİNAR
Mali Müşavir/SPK Denetçisi,
Kaynak: www.bdTurkey.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
