Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2024 yılı bütçe vergi geliri tahsilat hedefinin %16’lık bölümünü, Gelir Vergisi'nden yapmayı hedeflemektedir. 2024 yılı Gelir Vergisi tahsilat hedefi 1 trilyon 188 milyar 853 milyon TL olup, beyana dayanan Gelir Vergisi tahsilat hedefi ise 79 milyar 480 milyon TL’dir.
Başlarken
Gelir Vergisi mükellefleri için, mart ayı vergi ayıdır. Ülkemizde, faal Gelir Vergisi mükellef sayısı 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 2.478.134 ve basit usulde vergilendirilen Gelir Vergisi mükellef sayısı ise 833.417’dir. 7338 sayılı Kanun ile Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen mükerrer 20/A maddesine göre kazançları basit usulde tespit olunan ticaret ve sanat erbabının, 01.01.2021 tarihinden itibaren elde ettikleri ticari kazançları Gelir Vergisi'nden istisna edildi. Dolayısıyla basit usulde vergilendirilen Gelir Vergisi mükellefleri 2023 yılı gelirleri ile ilgili 2024 yılı Şubat ayında vermeleri gereken yıllık Gelir Vergisi beyannamelerini vermediler. Sadece gayrimenkul sermaye iradı yönünden mükellef sayısının 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 2.266.450 olduğu ve 2023 yılında toplam 1.900.000 TL’nin üzerinde ücret geliri elde edenler ile menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve iratları nedeniyle beyanname verecekler de dikkate alındığında; Mart 2024’te beyanname verecek mükellef sayısı, 5 milyon civarında olacaktır.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2024 yılı bütçe vergi geliri tahsilat hedefinin %16’lık bölümünü, Gelir Vergisi'nden yapmayı hedeflemektedir. 2024 yılı Gelir Vergisi tahsilat hedefi 1 trilyon 188 milyar 853 milyon TL olup, beyana dayanan Gelir Vergisi tahsilat hedefi ise 79 milyar 480 milyon TL’dir.
Verilecek beyannameler ile ilgili 5.5 milyon vatandaşı ilgilendiren:
Gelir Vergisi'ne tabi gelirler nelerdir?
Mesken kira gelirleri nasıl beyan edilecek?
Gerçek gider yönteminde indirilecek giderler nelerdir?
Ücret geliri elde edenler beyanname verecek mi?
Hangi menkul sermaye iradları için beyanname verilecek?
Evini satan vergi ödeyecek mi?
Eurobondlardan elde edilen gelirler beyan edilecek mi?
Yıllık beyannameye dâhil edilen gelirlerden yapılacak ndirimler nelerdir?
Özel eğitim ve sağlık harcamalarının kapsamı, gibi birçok konu başta olmak üzere; Gelir Vergisi ile ilgili beyanname öncesi özet bilgileri, okurlarımızla bu köşede paylaşacağım.
“Gerçek Kişiler İçin Beyanname Rehberi 2024” yazı dizimiz ile ilgili olarak, SÖZCÜ okurlarından mail yoluyla gelen soruları da zaman zaman köşemde yanıtlayacağım.
Beş milyondan fazla mükellefi ilgilendiren ve 2023 yılında devletin 694 milyar 14 milyon TL tahsilat yaptığı Gelir Vergisi’nde, genel beyan dönemi 01.03.2024 tarihi itibarıyla başlıyor.
Beş milyondan fazla mükellefi ilgilendiren ve 2023 yılında devletin 694 milyar 14 milyon TL tahsilat yaptığı Gelir Vergisi’nde, genel beyan dönemi 01.03.2024 tarihi itibarıyla başlıyor. Gelir Vergisi Kanunu’nun 92. maddesine göre beyanname verme süresinin son günü 25 Mart olarak belirlenmiş olmasına rağmen, Gelir İdaresi Başkanlığı 29.03.2019 tarih ve 115 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Sirküleri ile Gelir Vergisi beyanname verme süresini yeni bir belirleme yapılıncaya kadar mart ayının son günü olarak belirlemişti. Dolayısıyla, mükellefler 2023 takvim yılına ait gelirlerini beyanname ile 31 Mart 2024 tarihi akşamına kadar bağlı bulundukları Vergi Dairesi’ne bildireceklerdir. Hesaplanan Gelir Vergisi, birincisi mart ayı sonunda ve ikincisi temmuz ayı sonunda olmak üzere, 2 taksitte ödenecektir.
Geçen yıl tahsil edilen 694 milyar 14 milyon TL’lik Gelir Vergisi’nin, sadece 40 milyar 538 milyon TL’lik kısmı beyanname yoluyla tahsil edildi. 2024 yılı bütçesinde Gelir Vergisi hedefi ise 1 trilyon 188 milyar 853 milyon TL olarak belirlenmiş olup, bu hedefin 79 milyar 480 milyon TL’si beş milyonu aşan Gelir Vergisi mükellefinden tahsil edilecek.
Ülkemizde toplanan Gelir Vergisi’nin çok büyük bir bölümü, kaynakta kesinti yoluyla toplanmaktadır. Geçen yıl kaynakta kesinti yoluyla 639 milyar 512 milyon TL’lik tahsilat yapılmış. 2024 yılı hedefi ise 1 trilyon 89 milyar 305 milyon TL olarak belirlenmiştir.
YILLIK BEYANNAME iLE BEYAN EDiLMESi ZORUNLU OLAN GELiRLER NELERDiR?
Kazanç elde etmemiş olsalar dahi, yıllık beyanname vermek zorunda olanlar Gelir Vergisi Kanunumuza göre;
■ Ticari Kazanç (Basit Usul Dahil),
■ Gerçek Usulde Tespit Edilen Zirai Kazanç,
■ Serbest Meslek Kazancı Sahipleri, olarak belirlenmiştir.
GELiR VERGiSi’NDE GELiR UNSURLARI NELERDiR?
Gelir, Gelir Vergisi Kanunu’nun 1. maddesinde “bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır” şeklinde tanımlanmıştır. Gelir Vergisi Kanunu çerçevesinde vergilendirilen gelir aşağıdaki gelir unsurlarından oluşmaktadır.
1- Ticari Kazançlar
2- Zirai Kazançlar
3- Ücretler
4- Serbest Meslek Kazançları
5- Gayrimenkul Sermaye İratları
6- Menkul Sermaye İratları
7- Diğer kazanç ve İratlar
BELİRLENMİŞ TUTARLARIN AŞILMASI DURUMUNDA BEYANNAME VERİLMESİ GEREKEN GELİR UNSURLARI
■ 2023 yılı içerisinde tahsil etmiş olduğu toplam mesken kira geliri 21.000 TL üzeri olanlar, beyanname vermek zorundadırlar.
■ 2023 yılı içerisinde tahsil etmiş olduğu toplam işyeri kira geliri 150.000 TL üzeri olanlar, beyanname vermek zorundadırlar.
■ Mesken kira gelirinin 21.000 TL istisna düşüldükten sonraki kalan tutar ile işyeri kira gelirlerinin toplamı 2023 yılı için 150.000 TL’yi aşması halinde, mesken ve işyeri için beyanname verilmesi gerekmektedir.
■ Ücretlilerin vergilendirilmesine ilişkin olarak 7194 sayılı Kanun ile yapılan yeni düzenlemeden önce tek işverenden elde edilen ücretlerin tutarı ne olursa olsun beyan dışı bırakılmış iken, yeni düzenleme ile tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarın (2023 yılı için 1.900.000 TL) aşılması halinde beyanname verilecektir.
Ayrıca, tüm işverenlerden elde edilen ücret gelirlerinin toplamı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2023 yılı için 1.900.000 TL) aşmasa dahi, hizmet erbabının birinci işveren hariç sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamının, 103’üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2023 yılı için 150.000 TL) aşması halinde de tüm işverenlerden elde edilen ücret gelirleri için de beyanname verilecektir.
■ Elde ettikleri ücret gelirlerinden Gelir Vergisi tevkifatı yapılmayanlar, tutarı ne olursa olsun bu ücret gelirleri için beyanname vermek zorundadırlar.
■ 8.400 TL’lik tutarı aşması halinde, beyan edilecek menkul sermaye iratları;
Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri,
Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller,
İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kâr paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar,
Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri,
Yurt dışından elde edilen diğer menkul sermaye iratları (faiz, repo, kâr payı vb),
Her çeşit alacak faizleri,
■ 150.000 TL’lik tutarı aşması halinde, beyan edilecek menkul sermaye iratları;
01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan her çeşit tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden elde edilen gelirler,
Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen tahviller ile tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirler,
Tam mükellef kurumlardan elde edilen kâr payları.
■ 2023 yılı Değer Artış Kazancı 55.000 TL’ yi aşanlar, beyanname vermek zorundadırlar.
■ 2023 yılı Arızi Kazançları 125.000 TL’yi aşanlar, beyanname vermek zorundadırlar.
