Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın son dönemde sıkılaştırdığı veri analizleri ve risk odaklı denetimler, pek çok işletmeyi bir anda “sahte belge ilişkisi” içinde buluveriyor.
Kimi zaman gayet olağan bir tedarik süreci, bir anda vergi ziyaı, ceza, hatta ceza soruşturmasına dönüşebiliyor.
Tetikleyici Ne? Re’sen Kayıt Silinmesi (VUK 160/A)
Vergi idaresi, yapılan inceleme sonucunda bir firmanın sahte belge düzenlediğini tespit ettiğinde, bu firmanın vergi mükellefiyetini re’sen sona erdiriyor. Bu durum, artık o firmanın resmi olarak faaliyet göstermediği ve güvenilirliğini kaybettiği anlamına geliyor.
Peki sizin bu firmayla daha önceki bir ticari ilişkiniz varsa ne olur?
İşte asıl hikâye burada başlıyor...
⚠️ “Bu Firmadan Fatura Almışsınız” Uyarısı
İdare, sahte belge düzenlediği tespit edilen firmanın fatura kestiği tüm şirketleri tek tek tarıyor. Siz de bu listede yer alıyorsanız, o alışlarınız mercek altına alınıyor.
Peki ne riskiyle karşı karşıyasınız?
Eğer idare, bu belgeleri bilmeden kullandığınıza kanaat getirirse:
İndirdiğiniz KDV tutarı reddedilir,
Üzerine %100 vergi ziyaı cezası kesilir.
Eğer belgeleri bilerek kullandığınız değerlendirilirse:
Vergi aslına ek olarak %300 vergi ziyaı cezası gelir,
Ayrıca ceza yargılaması süreci başlar. (VUK 359/367 kapsamında)
Ama Bir Şansınız Var: İzaha Davet Hakkı
Durumun ağırlığına karşın, bazı mükellefler için “izah hakkı” tanınıyor. Eğer:
Sahte belge tutarı, yasal eşikleri aşmıyorsa veya
Bu faturalar, yıllık mal ve hizmet alımlarınızın %5’ini geçmiyorsa,
vergi dairesi sizi doğrudan incelemeye göndermek yerine önce izah yapma imkanı veriyor.
Bu durumda:
30 gün içinde faturalarla ilgili KDV indiriminizi düzeltiyorsunuz,
Vergi aslı + %20 vergi ziyaı cezası + izah zammı ödüyorsunuz,
Cezalarda indirim hakkınız da bulunuyor (VUK 376),
Beyanınızı e-beyanname sisteminde “İZAH” seçeneğiyle yapıyorsunuz.
Bu adımlarla vergi incelemesi ve ceza soruşturmasının önüne geçmeniz mümkün oluyor.
❗️ Aksi Halde Ne Olur?
Eğer izah süresi içinde:
Beyan yapılmazsa,
Beyan eksik/düzensiz yapılırsa,
doğrudan vergi incelemesine alınır ve kaçakçılık suçu kapsamında değerlendirilirsiniz. Ki bu durum, iş sadece mali değil, aynı zamanda adli bir risk boyutu kazanır.
Sonuç: Sizin Düzenlemediğiniz Belge, Sizi Yakabilir
Sahte belge düzenleyen siz değilsiniz. Ama ondan alış yaptıysanız ve gerekli kontrolü yapmadıysanız, vergi idaresi nezdinde sorumluluğunuz oluşabilir.
Bu nedenle:
Tedarikçilerinizi yalnızca fiyat ve hizmet kalitesine göre değil, vergi güvenilirliğine göre de değerlendirin.
Re’sen terkin edilen firmalarla ticaret geçmişiniz varsa, mutlaka durumu gözden geçirin.
İzaha davet aldıysanız, bu süreci ciddiye alın. Bu bir ceza değil, şanstır.
Nilüfer Yücel Ereke
Yeminli Mali Müşavir (Sworn Certified Public Accountant) Kreston Ata şirketi Ortağı)
