Ağustos 2022 itibarıyla gerçekleşen enflasyon verilerine bakılacak olursa (ekim ayını beklemeden) yeniden değerleme oranının %100’ün bayağı üzerinde bir oran olacağını söylemek yanlış olmayacaktır. Bu durum ise tüm vergisel had ve tutarların başta MTV olmak üzere artacağı anlamına gelmektedir.

2022 yılı 3. Geçici Vergi Dönemi’nde uygulanmak üzere; yeniden değerleme oranı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan 61 numaralı sirküler ile 92,93 olarak açıklandı. Açıklanan bu oran, daha önce tarafımızdan öngörülen yılsonu 31.12.2022 yeniden değerleme oranının %100’ü aşacağına ilişkin beklentiyi teyit etmiş durumdadır.

Vergi Usul Kanunu’nun Mükerrer 298’inci maddesinin (B) fıkrasına göre yeniden değerleme oranı, yeniden değerleme yapılacak yılın Ekim ayında (Ekim ayı dahil) bir önceki yılın aynı dönemine göre Devlet İstatistik Enstitüsü’nün Toptan Eşya Fiyatları Genel Endeksi’nde meydana gelen ortalama fiyat artış oranıdır. Bu oran Maliye Bakanlığı’nca Resmî Gazete ile ilân edilmektedir. Diğer taraftan 5479 sayılı Kanun’la 01/01/2006 tarihinden geçerli olmak üzere tüm vergi kanunlarında yer alan “TEFE” ibareleri “ÜFE” olarak değiştirildiğinden, Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298’nci maddesi uyarınca yeniden değerleme oranı da bu tarihten sonra “ÜFE” endeksindeki artışa göre belirlenmiştir.

TÜİK resmî verilerine göre açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi, Ağustos 2022 itibarıyla aşağıdaki gibidir;

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık %143,75, aylık %2,41 arttı

Yİ-ÜFE (2003=100) 2022 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre %2,41, bir önceki yılın Aralık ayına göre %74,13, bir önceki yılın aynı ayına göre %143,75 ve on iki aylık ortalamalara göre %105,39 artış gösterdi.

Ağustos 2022 itibarıyla gerçekleşen enflasyon verilerine bakılacak olursa (ekim ayını beklemeden) yeniden değerleme oranının %100’ün bayağı üzerinde bir oran olacağını söylemek yanlış olmayacaktır. Bu durum ise tüm vergisel had ve tutarların başta MTV olmak üzere artacağı anlamına gelmektedir. Gelir vergisi tarifesini de etkilemesi sebebiyle çalışanların net ücretleri dahil birçok konuda ciddi oranda değişiklik yapılması gerekmektedir. ( Trafik cezaları, ehliyet ve pasaport harçları, yurt dışından getirilen telefonlara uygulanan harçlar ve vergi usul cezaları gibi )

Yakın geçmişte uygulanan yeniden değerleme oranları;

- 2021 yılı için %36,20 (otuz altı virgül yirmi),

- 2020 yılı için% 9,11 (dokuz virgül onbir) ,

- 2019 yılı için ise % 22,58 ( yirmi iki virgül elli sekiz) olarak tespit edilmiştir.

Cumhurbaşkanımız, vergi kanunları ile kendisine verilen takdir yetkisini sadece Motorlu Araçlar Vergisi için kullanarak yeniden değerleme oranlarını (artış oranlarını);

- 2019 için % 15’e,

- 2020 için %12’ye,

- 2021 için ise %25’e indirmiştir.

Aslında bu sene Cumhurbaşkanı’nın vereceği karar son derece önem taşımaktadır. Çünkü yüksek oranlı yeniden değerleme oranı çalışanların net ücretleri başta olmak üzere, birçok ekonomik had ve tutarları etkileyecektir. Dolayısı ile bu sene beklenti cumhurbaşkanımızın sadece MTV de değil, diğer konularda da indirim hakkını kullanarak, en azından kamusal zamları azaltarak enflasyonun ateşinin düşürülmesine katkı sağlamasıdır. Yüksek oranlı olarak açıklanacağı kesin olan yeniden değerleme oranı ile aksi takdirde yüksek oranlı kamusal zamları olarak bizlere geri dönecektir.

Aslında diğer hem de kesin olan diğer bir çözümde; Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ortaya çıkan bu durumu dikkate alarak yeni bir yasal düzenleme yaparak yüksek oranlı zamlara engel olmasıdır. Hatta Meclise bu aralar sunulması beklenen ve vergi - SGK borçlarının yapılandırılmasını içeren torba kanuna bir madde eklenerek bu sorun çözülebilir diye düşünmekteyiz.

Yılmaz SEZER