“Otomatik Bilgi Paylaşımı” OECD (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) tarafından, üye ülkeler ile CRS (Common Reporting Standards) adıyla yayımlanmış bir anlaşmadır. Anlaşma, kişinin üye ülkelerden birindeki finansal hesap bilgilerinin; ikametgahının bulunduğu diğer ülke ile her yıl düzenli ve otomatik olarak paylaşılmasını düzenler.

Bu konuya ilişkin olarak köşemde birçok yazımı okudunuz. Konu özellikle yurtdışında yaşayan 5 milyon Türk'ün bilgilerinin, Türkiye tarafından yurtdışında yaşadıkları (ikamet ettikleri) ülkeler ile paylaşılması süreci nedeniyle çokça tartışılmıştı.

Yurtdışında yaşayan Türklerin banka hesap bilgileri, covid nedeniyle biraz gecikme ile de olsa 30 Eylül 2021 itibarıyla ikamet ettikleri ülkelerle paylaşılmaya başlandı. Bugün sizlere, otomatik bilgi paylaşımlarının vergi gelirlerine etkisini analiz eden 2000'lerin başında OECD tarafından vergi cennetlerinin yarattığı vergi uyum risklerini ortadan kaldırmayı amaçlayan Küresel Forum'un 2021
yılı raporundaki bilgileri paylaşacağım.


ŞEFFAFLIK VE UYUM…

Uluslararası vergi şeffaflığının artırılması ve mükelleflerin vergiye uyumunun sağlanması için Otomatik Bilgi Değişimi Standardı'nın hayati bir öneme sahip olduğu bir gerçektir. Çünkü mükelleflerin sınır ötesi faaliyetleri hakkında bilgi sahibi olamamak, ülkelerin vergi gelirlerini ciddi biçimde törpülemektedir. Küresel Forum üyelerinin, uluslararası faaliyetlerden kaynaklı vergi kaybından ne denli zarar gördükleri, daha 2017 yılında 100 idareden 86'sının otomatik bilgi paylaşımına başlamasından anlaşılabilir. 2018 yılında Küresel Forum üyeleri arasında gerçekleştirilen karşılıklı bilgi paylaşımı miktarı 4500 civarındadır. Eylül 2019 itibarıyla yeni standart çerçevesinde bilgi paylaşımında bulunmaya başlayan ülkelerin sayısı 93'e yükselmiştir.

Ülkeler arasında mali hesap bilgilerinin otomatik değişimi, doğrudan en az 3 milyar Euro (3.4 milyar ABD Doları) ek vergi geliriyle ilişkilendirilmiştir. Dahası 17 Kasım 2021'de yayımlanan bir “Küresel Forum” yıllık raporuna göre, gönüllü açıklama programları ve diğer girişimler yoluyla toplam 112 milyar Euro'dan (127 milyar ABD Doları) fazla ek vergi gelirine katkıda bulunmuştur.

Kuruluşun 2021 yılı raporu, geçen yıl 102 Küresel Forum bölgesinin dünya çapında 75 milyondan fazla finansal hesapla ilgili olarak otomatik olarak bilgi alışverişinde bulunduğunu ve bunun toplam varlık olarak yaklaşık 9 trilyon Euro'yu (10 trilyon ABD Doları) temsil ettiğini belirtiyor.

Rapora göre, gelişmekte olan ülkeler arasında 46 bölge ya otomatik bilgi alışverişine başladı ya da önümüzdeki birkaç yıl içinde bunu yapmayı taahhüt etti. Bu, gelişmekte olan ülkelerin gönüllü bilgi verme programları ve offshore vergi soruşturmaları yoluyla 30 milyar Euro'dan (34 milyar ABD Doları) fazla ek gelir tespit etmesiyle sonuçlandı.

Toplam 105 Küresel Forum üyesi, geçen yıldan itibaren üç bölge (Nijerya, Umman ve Peru) ile birlikte, offshoreda tutulan finansal varlıklarla ilgili yıllık otomatik bilgi alışverişine başladı. Otomatik bilgi alışverişinde bulunan ülke sayısının
2024 yılına kadar 120'ye çıkması bekleniyor.


Bilgi değişiminin Türkiye'ye katkısı oldu mu?

Otomatik bilgi değişimi konusu ülkemizde Türk vatandaşlarının yurtdışındaki finansal hesap bilgilerinden çok, Türk vatandaşı olup yabancı ülkelerde çalışan ve yaşayanların finansal bilgilerinin paylaşımının yaratacağı sonuçlar ile kamuoyunun gündemine oturdu.

Yukarıda bir özetini sizlere sunduğum Küresel Forum raporunda; otomatik bilgi değişiminin ülkelere ek vergi geliri yarattığı rakamlarla ortaya konulmuştur. Türk vatandaşlarının yurtdışında mevcut finansal bilgilerinin paylaşıldığı Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan henüz bu konuda hiçbir sonuç açıklanmamıştır. Bu bilgilerden hareketle vergi incelemelerinin başlayıp başlamadığı konusunda da net bir bilgiye sahip değiliz. Sonuçların kamuoyu ile paylaşılmasını merakla bekliyoruz. Ben sadece 2 yıl önce yaptığımız bir çalışmada; Türk vatandaşlarının yurtdışı bankalarda 102 milyar doları ve offshore hesaplarda 40 milyar doları olduğunu bildiğimizi hatırlatarak, konuyu kapatayım.

Sözcü | Nedim TÜRKMEN