Son zamanlarda yapılan düzenlemeler, çıkarılan Tebliğler ve Danıştay tarafından verilen kararlar hemen herkesi şok ediyor. Sık yaşanmaya başlayan bu şoklar insanlara artık normal geliyor. Örneğin, geçtiğimiz günlerde enflasyon muhasebesinin uygulanmasını bekleyenler 7352 sayılı Kanunla yapılan erteleme nedeniyle büyük bir şok yaşadılar! Yine, döviz ve altınlarını kur korumalı TL mevduat ve katılma hesabına dönüştüren şirketlere getirilen kurumlar vergisi istisnaları da, kamuoyunun belli bir kısmında büyük bir şoka ve tartışmaya neden oldu. Danıştay’ın taşınmaz satışlarının iş yeri mi konut mu olduğuna tapu kayıtlarına bakılarak karar verilmesi gerektiğine ilişkin kararı da, hem Maliye’yi hem de müteahhitleri şok etti! Bu örnekleri çoğaltmak mümkün. Görünen o ki, bu şoklar daha da devam edecek.

Danıştay, son olarak verdiği bir karar ile de, müteahhitleri şok etti!

Müteahhitleri şok eden karar ne ile ilgili?

Danıştay’ın müteahhitleri şok eden kararı, teslimleri yüzde 1 veya 8 KDV’ye tabi olan konutlarla beraber teslim edilen ocak, fırın, mikrodalga, buzdolabı, bulaşık makinesi, davlumbaz gibi ankastre ürünlerin tabi olacağı KDV oranı ile ilgili. Yani, bu ürünler beraber teslim edildiği konutlar gibi yüzde 1 veya 8 mi, yoksa yüzde 18 KDV’ye mi tabi olacak?

Ankastre ürünler neden satılan konutla beraber veriliyor?

Aslında bu bir pazarlama ve satış yöntemi.

Günümüzde işletmeler iktisadi faaliyetlerini genişletme, rakip işletmelerle rekabet edebilme, üretim veya satışını yaptıkları mallara olan talebi koruma veya artırma amacıyla çeşitli satış ve pazarlama yöntemlerini kullanıyorlar. Pazarlama ve satış yöntemlerine her sektörde olduğu gibi, konut sektöründe de yaygın olarak başvuruluyor. Konut sektöründe kullanılan pazarlama ve satış yöntemlerinden birisi de, inşa edilen konutların boş olarak değil de, çeşitli ankastre ürünler konularak doğrudan oturulmaya hazır durumda satılması. Son yıllarda gerçekleştirilen konut satışlarının büyük bir kısmı da bu şekilde yani ankastre ürünlü olarak yapılıyor.

Maliye’nin konu ile ilgili düzenlemesi nasıl?

Maliye’nin konu ile ilgili düzenlemesi KDV Genel Uygulama Tebliği’nde yer alıyor.

Maliye’ye göre; indirimli orana tabi (yüzde 1,8) işlemlerle genel orana tabi (yüzde 18) işlemlerin birlikte yapılması halinde, bu işlemlere tekabül eden bedellerin, toplam bedelden ayırt edilerek her işlem grubuna o gruba ait vergi oranının uygulanması, ankastre ürünlerin yüzde 1 KDV oranına tabi net alanı 150 m2’nin altındaki bir konutla beraber teslimi halinde,  buzdolabı, ocak, fırın, mikrodalga fırın, davlumbaz, bulaşık makinesi gibi ankastre ürünlerin konut sahibi kişilerce sökülüp taşınarak tekrar kurulup kullanılabilecek (eklenti) mahiyette olması nedeniyle bunların tesliminin konut tesliminden bağımsız ayrı bir teslim olarak değerlendirilmesi ve yüzde 18 oranında KDV hesaplanması gerekiyor (KDVGUT,  III/B - 1.3, 3.1.3.1).

Müteahhitler bu konuda ne diyordu?

Müteahhitler ise, konutların tamamen oturulmaya hazır bir şekilde ankastre ürünlü olarak satılmasının bir pazarlama ve satış yöntemi olduğu, doğrudan satışları ve satış bedellerini artırdığı, satışlara paralel olarak yaratılan katma değerin de arttığı, konutların ankastre ürünlerle birlikte  doğrudan oturulmaya hazır durumda satıldığı hallerde, ankastre ürün teslimlerinin konuttan ayrı bir teslim olarak değerlendirilmesinin mümkün bulunmadığı, bu ankastre ürünler de dahil toplam satış bedeli üzerinden yüzde 1, 8 veya 18 oranında KDV hesaplanması gerektiği görüşünde.

Peki, ankastre ürünlü konut satışlarında uygulama nasıl?

Müteahhitlerin bir kısmı ankastre ürünlü konut satışlarında konut için ayrı, ankastre ürünler için ayrı fatura düzenleyerek veya tek bir faturada ayrı ayrı göstererek, konutun (yüzde 1, 8, 18) ve bu ürünlerin tabi oldukları oranda (yüzde 18) KDV hesaplarken; diğer kısmı ise ankastre ürünler dahil toplam satış bedeli üzerinden fatura düzenleyerek, konutun tabi olduğu oranda (yüzde 1, 8, 18) KDV hesaplamaya devam ediyorlar.

Konut tesliminin yüzde 18 KDV’ye tabi olduğu durumlarda, ankastre ürünler dahil konut satış bedeli üzerinden yüzde 18 KDV hesaplanmasında herhangi bir sorun bulunmuyor. Ancak, konut tesliminin yüzde 1 veya 8 oranında KDV’ye tabi olduğu durumlarda, ankastre ürünler için yüzde 1 veya 8 oranında KDV hesaplanması halinde, Maliye’ye göre eksik KDV hesaplanması ve vergi ziyaı söz konusu oluyor.

Bu konuda yapılan tarhiyatlar yargıya taşındı

Teslimleri yüzde 1 veya 8 KDV oranına tabi konut teslimlerinde, konutla beraber teslim edilen ankastre ürünler için yüzde 18 KDV hesaplanmaması nedeniyle yapılan tarhiyatlar mükellefler tarafından yukarıda belirtilen gerekçelerle yargıya taşındı. Bu konuda açılan çok sayıda dava olduğu ifade ediliyor.

Danıştay: Maliye haklı, ankastre ürün teslimleri için yüzde 18 KDV hesaplanmalı

Danıştay, ankastre ürünlü konut satışlarında Maliye’yi haklı, müteahhitleri haksız buldu!

Konu ile ilgili olarak verilen son tarihli bir Karar’da,

“Yüzde 1 veya 8 KDV oranının net alanı 150 m2’ye kadar olan konut teslimleri için geçerli olduğu, ankastre ürünlerin satışa konu konutlardan sökülüp taşınmasının ve ayrıca satışa konu edilmesinin mümkün olması nedeniyle konutların tamamlayıcı bir parçası olarak değerlendirilemeyeceği, bu nedenle, konutla beraber verilen ankastre ürünlerin konuttan ayrı bir teslim olarak değerlendirilmesi ve yüzde 18 oranında KDV hesaplanması gerektiği”

belirtilmiş bulunuyor (Danıştay 3. Dairesi’nin 23.11.2021 tarih ve E.2018/1335, K.2021/5470 sayılı kararı).

Bu konudaki kişisel görüşüm farklı

Ankastre ürünlü konut teslimlerine uygulanacak KDV oranı konusundaki kişisel görüşüm,  hem Maliye hem de Danıştay’dan farklı. Gelir İdaresi Başkanlığı’nda görev yaparken de, yine aynı görüşte bulunuyordum. Yani, görüş farklılığım yeni değil!

Konutların tamamen oturulmaya hazır bir şekilde tam donanımlı ve ankastre ürünlü olarak kullanıma hazır durumda satılması bir pazarlama - satış yöntemi olup, doğrudan satışları ve satış bedellerini ve dolayısıyla yaratılan katma değeri de artırıyor. Bize göre, konutların ankastre ürünlü olarak doğrudan oturulmaya hazır durumda satıldığı hallerde, ankastre ürünlerin konuttan ayrı bir teslim olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, bu ürünler de dahil konut teslim bedeli üzerinden yüzde 1 veya 8 KDV hesaplanması gerekiyor.

Sonuç olarak;

Danıştay, ankastre ürünlü konut satışlarına uygulanacak KDV oranı konusunda Maliye’yi haklı, müteahhitleri haksız buldu! Bu nedenle, ankastre ürünlü konut satışlarında, satış bedelinin konut ve ankastre ürün bedeli olarak ikiye ayrılması, ankastre ürünler için yüzde 18, konut için yüzde 1, 8 veya 18 oranında KDV hesaplanması gerekiyor. Danıştay’da Maliye gibi, ankastre ürünlerin konutlardan sökülüp taşınmasının ve ayrıca satışa konu edilmesinin mümkün olması nedeniyle konutların tamamlayıcı bir parçası olarak değerlendirilemeyeceği, bu nedenle, konutla beraber verilen ankastre ürünlerin konuttan ayrı bir teslim olarak değerlendirilmesi gerektiği görüşünde.

Aman dikkat, bu konuda kesinlikle hata yapmayın!

Dünya | Abdullah TOLU