7326 sayılı kısaca matrah artırımı diyeceğimiz af yasasının müracaatında son günlere gelmiş bulunmaktayız.
Ancak okurlardan, vergi dairelerinin uygulamaları ile ilgili bir takım problemler tarafımıza bildirilmektedir.
Bunlardan biri de limitet şirketten anonim şirkete dönüşümünde, KDV açısından matrah artırımının kıst dönem olarak değil, tam dönem olarak yapılmasının vergi dairesi tarafından istendiği veya dayatıldığıdır.
Bana göre dönüşümde şirketlerden biri işi bırakmaktadır, yenisi ise işe yeni başlamaktadır. Öyle ise işi bırakan ve dönüşüm yapan şirketin af yasasındaki kıst dönem uygulamasından faydalanması mantıken doğrudur. Yasa ve tebliğde de bu düşünceme aykırı bir hüküm bulamadım.
Şimdi Yasanın matrah artırımı ile ilgili muhtelif hükümlerini aşağıya alalım.
Matrah ve vergi artırımı
MADDE 5- (1) Mükellefler, bu fıkrada belirtilen şartlar dâhilinde gelir ve kurumlar vergisi matrahlarını artırarak bu maddede belirtilen süre ve şekilde ödemeleri halinde, kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmaz.
İşe başlama ve işi bırakma hallerinde GV-KV ve KDV matrah artırımı
i) İşe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle kıst dönemde faaliyette bulunmuş mükellefler hakkında ilgili yıllar için belirlenen asgari matrahlar, faaliyette bulunulan ay sayısı (ay kesirleri tam ay olarak) dikkate alınarak hesaplanır.
e) Gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi artırımında bulunmak isteyenlerin, yıl içinde işe başlamaları ya da işi bırakmaları hâlinde faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri için (ay kesirleri tam ay olarak dikkate alınmak suretiyle) bu fıkrada belirtilen esaslar çerçevesinde artırımda bulunulur.
ç) Katma değer vergisi mükelleflerinin, artırıma esas alınan ilgili yılın vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları zorunludur. Şu kadar ki, mükelleflerin artırımda bulunmak istedikleri yıl içinde işe başlamaları ya da işi bırakmaları hâlinde, faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri için bu fıkrada belirtilen esaslar çerçevesinde artırımda bulunulur.
Aynı konuda 7326 sayılı kanun 1 sayılı Tebliğ’den hükümleri de aşağıya alalım.
b) Yıl İçinde İşe Başlayan veya İşi Bırakan Mükelleflerin Durumu
Gelir (stopaj) ve kurumlar (stopaj) vergisi artırımında bulunmak isteyen mükelleflerin (sorumluların) artırımda bulunacakları yıl içinde işe başlamış ya da işi bırakmış olmaları hâlinde, faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri esas alınarak yukarıdaki bölümlerde yapılan açıklamalar çerçevesinde ilgili yıl için artıracakları vergi tutarları hesaplanacaktır. Bu hesaplamada, faaliyette bulunulan vergilendirme dönemlerine ait gelir (stopaj) ve kurumlar (stopaj) vergisinin bir yıla iblağ edilmesi söz konusu değildir.
Mükelleflerin (sorumluların) ilgili yılların herhangi bir vergilendirme dönemi için vergi artırımında bulunmaları mümkün olmayıp, yılın tamamı için vergi artırımı yapmaları zorunludur. Ancak, mükelleflerin (sorumluların) yıl bazında seçimlik hakları mevcuttur.
5- Yıl İçinde İşe Başlayan veya Bırakan KDV Mükellefleri
Vergi artırımında bulunacak mükelleflerin, vergi artırımında bulundukları yıllarda (işe başlama veya işi bırakma gibi nedenlerle) kıst dönemde faaliyette bulunmuş olmaları hâlinde, bu Tebliğin (V/D-1, V/D-2, V/D-3 ve V/D-4) bölümlerinde yapılan açıklamalar çerçevesinde, kıst dönem itibarıyla hesaplama ve artırım yapılacaktır.
ANCAK:
Bu kapsamda, kurumlar vergisi mükelleflerinin tasfiyeye girmeleri hâlinde kıst dönem hesaplaması yapılmayacaktır. Ancak, tasfiyeleri sonuçlanarak ticaret sicilinden silinen kurumlar vergisi mükelleflerinin nihai tasfiye dönemi ile kurumların devir veya tam bölünme hallerinde ilgili yıl için kıst dönem hesaplaması yapılacaktır.
Görüldüğü gibi gerek yasanın ve gerekse tebliğ, veya tam bölünme hallerinde kıst dönem hesaplaması yapılacağı hükmünü açıkça ortaya koymuştur.
Nev’i değişikliğini hatırlayalım. Bir şirket kapanmakta, yeni bir şirket faaliyete geçmektedir. Burada uzun uzun bildirimlerin nasıl yapılacağını yazmaya gerek görmüyoruz.
Nev’i değişikliği nev’i değiştiren şirket için yapılan işlem işi bırakmadır, yeni şirket için de işe başlamadır. Dolayısıyla 7326 sayılı yasadan KDV konusunda faydalanmak isteyen ve kapanmış olan şirketin kapanma tarihine kadar olan kıst dönem için matrah artırımından yararlanmasının doğru olacağını düşünüyorum. Yanlış düşünüyorsam bu benim hatalı düşünce tarzımdır. Yazımı okuyanlardan af dilerim ama, uzun yıllardan beri defam eden af ve matrah artırımları sonucu bu problemlerin çözülmüş olması gerektiği halde hala problem olarak ortaya gelmesi büyük bir yanlıştır.
EkoHaber | Cevdet AKÇAKOCA
