Geçen hafta Meclİs'te aslında neler oldu ?
Ek bütçe, 3.600 ek gösterge ve e-ticaret yasası Meclis'te kabul edildi. Vatandaşa vergi yükü bindi, ek göstergede tam adalet sağlanamadı, e-ticaret yasası soru işaretlerine neden oldu
Geçen hafta Meclis'te yasama faaliyetleri açısından çok yoğun bir gündem yaşandı. Öyle hızlı bir süreç oldu ki, çok az sayıda kişi ne olduğunu anladı. Bugün sizlere, geçen hafta “aslında ne olduğunu” anlatmaya çalışacağım.
EK BÜTÇE İLE YIL SONUNA KADAR 1 TRİLYON 80 MİLYAR İLAVE VERGİ ÖDEYECEĞİZ
İktidar, yılın ilk 5 ayında bütçede yer alan gider ödeneklerinin %54.8'ini harcayınca, Ek Bütçe Kanun Teklifi hemen Meclis'e sunuldu. Teklif, Meclis'te kabul edilerek; bütçeye gider ödeneği olarak 880 milyar TL ve gelir kalemi olarak 1 trilyon 80 milyar TL ilave vergi tahsilat hedefi konuldu.
Muhalefetin ek bütçe konusunu, Cumhurbaşkanı'nın maaşına %40 zam istediği gibi basit bir çerçeveye oturtması, ek bütçe kanun teklifini getirenlerin arayıp da bulamadığı bir durum yarattı. Düşünün, “muhalefet nasıl bütçe yapıyorsunuz, enflasyon ve kur artışını dikkate almadan bütçe yaparsanız böyle olur” demeyi beceremedi. Bütçe giderlerinde 2024 için planladığınızın bile üzerine çıktınız, bu ne ciddiyetsizlik diyemedi. Hayat pahalılığı altında inim inim inleyen vatandaşın, 1 trilyon 80 milyar TL daha vergiyi kaldıramayacağını ifade edemedi.
Geçen haftaki yazımda da ifade etmiştim. Ek Bütçe Kanunu çıkmasa; ödenek olmadığı için, ağustosta kimse devletten maaş alamayacaktı.
Özel sektörde bile CEO, yaptığı bütçe ilk 5 ayda bitip adeta yeni bütçe yapılmasına neden olsaydı, tazminatsız kovulurdu.
EŞİTLİK VE ADALET TAM SAĞLANAMADI
İktidarın, 2018 yılı seçimlerinden önce seçim vaatleri arasında yer alan 3.600 ek gösterge konusu; herkesi memnun etmeyip, eşitlik ve adaleti sağlayamasa da, nihayet Meclis'te kabul edildi.
Yeni düzenleme; 5.2 milyon aktif çalışan memur ve memur emeklisini ve 6.000 ünvanı ilgilendiriyor. 3.600 ek gösterge alan memurların emekli ikramiyelerinde 50.000 TL ile 70.000 TL ve emekli maaşlarında ise 1.700 TL'ye varan artışlar olacak. Halen çalışan memurların aylık ücretlerinde 80 TL ile 120 TL gibi düşük bir artış olmasına rağmen, emekli ikramiyesi ve emekli maaşlarına yapılan artışlar yasadan etkilenenleri memnun etmiş görülüyor. En düşük emekli maaşının Türkiye'de 2.500 TL'den 3.500 TL'ye çıkartılması; “Hiç yoktan iyidir” anlayışı ile karşılanabilirse de bu rakamın asgari ücretin altında olmaması gerektiğinin altını çizmem lazım.
Kamuda aynı ünvanlara sahip ve aynı işi yapan kamu görevlileri arasında 3.600 ek gösterge uygulamasında farklılıklar yaratıldı. Bu durumun Anayasa'nın eşitlik ve adalet ilkelerine aykırı olduğunu söylememe gerek yok.
Bütün memurlara 3.600 ek gösterge verilse idi; yıllık maliyet 30 milyar TL olacaktı. Bu eşitlik ve adaletten yoksun yeni durumun maliyeti ise yıllık 24 milyar TL. Kur Korumalı Mevduat sahibi zenginlere kur garantilerini öderken problem yok, memura gelince; “Bütçe imkanları bu kadar.” Yargı, ileriki safhalarda bu adaletsizlikleri ortadan kaldıracaktır, hiç merak etmeyin. Biraz sabır. Bu değişikliklerin 2023 yılından itibaren uygulanacağını da hatırlatalım ve para gelecek düşüncesi ile harcama hayalleri kurmayalım.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati
Yabancı sermayeye çok gizli operasyon!
Geçen haftanın bu yoğun gündemine, daha önce teklif metnini ve eleştirilerimi bilginize sunduğum e-ticaret yasa teklifinin Meclis'ten 48 saatlik bekleme süresini beklemeden, jet hızı ile geçmesi damga vurdu. Sanırsınız, bir başka ülkeye asker gönderme kararı aldık!
Ülkemizde, son beş yılda e-ticaret sektörünün çok büyük bir büyüme kaydettiği ve yabancı yatırımcı çektiği tartışmasız bir gerçektir. Toplam 11-12 büyük e-ticaret platformunun liderliğini yaptığı e-ticaret sektöründe, rekabetin ortadan kalktığı ve tekelleşme olduğu gerekçesiyle getirilmiş olan bu düzenlemelerin; yatırım, istihdam ve üretim ortamında yaratacağı olumsuzluklar hesap edilmiş midir? Milyonlarca kişiye istihdam yaratılmasına vesile olan bu sektör, kanun ile küçülmeye zorlanmakta mıdır?
Ülkemize gelen doğrudan yabancı sermaye yatırımı yok seviyesinde iken; bu sektöre yatırım olarak gelmiş 6.5 milyar dolar seviyesindeki yabancı yatırımcıyı ülkeden çıkışa zorlamanın nedeni ne olabilir? E-ticaret işini öğrendik, çok zor bir iş değilmiş. “Bizim çocuklara ve yeğenlere iş lazım, bu işi rahatça yapabilirler” düşüncesinin yasaya yansıtılmış hali bu mudur?
01.01.2023'te yürürlüğe girecek bir kanunun kamuoyu ve sektör temsilcileri ile görüşülmeden, jet hızı ile Meclis'ten geçirilmesinin arka planı çok yakında ortaya çıkacaktır. Kanunun kapitalizme karşı bir zafer mi yoksa hısım-akrabaya alan açmak için mi çıkartıldığını, hep birlikte göreceğiz.
Sözcü | Nedim TÜRKMEN
