Köşemde, 11 Ocak 2021 tarihinde “Akarkayıt dağıtım şirketi mi, sahte fatura üretim merkezi mi?” ve 18 Ocak 2021 tarihinde de “Akaryakıta silici yetmez'' başlıklı yazılarımı okumuştunuz. İlk yazımdan 4 gün sonra, Türkiye genelinde “Silici'' adı verilen bir operasyon başlatılmış ve daha sonra 2 kez daha bu operasyon tekrarlanmıştı.
Yazılarımda bahsettiğim mevzuat eksiklikleri ve belge düzenine ilişkin ortaya çıkan hususlar; Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından dikkate alınarak, hem yasa hem de genel tebliğler ile bu sektördeki yıllık 20 milyar TL'yi bulan vergi kayıp ve kaçağını engellemek için harekete geçildi. Bugün sizlere, 01.01.2022 tarihinde belge düzenine ilişkin olarak bu sektörde uygulamaya geçecek düzenlemeleri ve işlenecek olan kaçakçılık suçlarının nasıl cezalandırılacağını, kısaca özetlemeye çalışacağım.
7318 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 30.04.2021 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmıştı. Bu kanun ile; VUK'un “Fatura Nizamı” başlıklı 231'inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendi değiştirilerek; mal veya hizmetin nev'i, miktarı, fiyatı, tutarı, satışın yapılma şekli, faaliyet konusu, sektör veya mükellefiyet türünü ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak, 7 günlük fatura düzenleme süresini indirme ya da faturanın malın teslim edildiği veya hizmetin yapıldığı anda düzenlenmesi zorunluluğu getirme konusunda ve VUK'un “Yetki” başlıklı mükerrer 257'nci maddesinin birinci fıkrasına eklenen 8'inci bentle, Hazine ve Maliye Bakanlığı'na yetki verilmişti. Konuya ilişkin olarak, 531 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği 02.09.2021 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlandı.
FATURA 7 GÜNLÜK SÜREDE DEĞİL, TESLİM ANINDA DÜZENLENECEK…
Tebliğe göre; ihrakiye teslimleri hariç olmak üzere, 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren fatura aşağıdaki hallerde teslim anında düzenlenecektir.
– 5015 sayılı Kanun ve 5307 sayılı Kanun kapsamında lisansa tabi faaliyetlerde bulunanların (rafinerici, dağıtıcı, bayi, serbest kullanıcı gibi) kendi aralarında yaptıkları akaryakıt ve LPG tesliminde.
– Tankerlerle veya özel nakliye araçlarıyla taşınmak suretiyle akaryakıt ve LPG otogaz bayii veya istasyonu dışında müşterinin istediği mahalde (yürüttükleri faaliyetlerindeki ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla fabrika, şantiye, nakliye filosu işletmeleri ve benzeriyerlerde) yapılan akaryakıt ve LPG tesliminde.
Akaryakıt ve LPG içeren faaliyetlerde kaçakçılık suçu ve cezalandırma usulü
Vergi Usul Kanunu'nun “Kaçakçılık Suçları ve Cezaları” başlıklı 359'uncu maddesine 7318 sayılı Kanun ile eklenen (ç) fıkrasıyla, Bakanlıkça yetkilendirilmediği halde, ödeme kaydedici cihaz mührünü kaldıran, donanım veya yazılımını değiştiren veya yetkilendirilmiş olsun ya da olmasın ödeme kaydedici cihazın hafıza birimlerine, elektronik devre elemanlarına veya harici donanım veya yazılımlarla olan bağlantı sistemine ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemlere fiziksel veya bilişim yoluyla müdahale ederek; gerçekleştirilen satışlara ait mali belge veya bilgilerin cihazda kayıt altına alınmasını engelleyen, cihazda kayıt altına alınan bilgileri değiştiren veya silen, ödeme kaydedici cihaz veya bağlantılı diğer donanım ve sistemler ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemler tarafından bakanlığa veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına elektronik ortamda iletilmesi gereken belge, bilgi veya verilerin iletilmesini önleyen veya bunların gerçeğe uygun olmayan şekilde iletilmesine sebebiyet verenlerin üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı hüküm altına alınmıştı.
Vergi Usul Kanunu'nun 359'uncu maddesinin (ç) fıkrasında yazılı suçların işlendiğinin inceleme sırasında tespiti halinde; incelemenin tamamlanması beklenmeksizin, sair suretlerle öğrenilmesi halinde ise incelemeye başlanmaksızın vergi müfettişleri ve vergi müfettiş yardımcıları tarafından bu tespitlere ilişkin rapor düzenlenecek ve rapor değerlendirme komisyonunun mütalaasıyla birlikte keyfiyet Cumhuriyet başsavcılığına bildirilecektir. Diğer taraftan, kamu davasının açılması için incelemenin tamamlanması şartı aranmayacak.
YASAL DÜZENLEMELER TAMAM, UYGULAMA ÖNEMLİ…
Akaryakıt sektörüne ilişkin olarak ortaya çıkan vergi kaçakçılığı ve özellikle sahte fatura düzenleme konularına ilişkin yasa ve tebliğ düzenlemeleri şimdilik yeterli görülmekle birlikte, uygulamanın ciddi bir şekilde takibi gerekmektedir. Akaryakıt üzerindeki vergi yükünün çok yüksek olması, bu sektörde bu vergiyi iç etmek isteyen birçok aktörün hala ağzını sulandırmaktadır. Vergi oranı yükseldikçe, kayıp ve kaçağın artacağı gerçeğini aklımızdan çıkarmadan, bu sektördeki ÖTV'nin makul seviyelere çekilmesi yasal düzenlemelerden daha çok etkili olacaktır.
Sözcü | Nedim TÜRKMEN
