Varlık Barışı, yurt dışındaki varlıkların Türkiye'ye getirilmesi ve yurt içi kayıt dışı varlıkların vergi dairelerine bildirilip, sisteme sokularak incelenmeme zırhına bürünülmesi esasına dayanır.
Son 14 yılda yapılan 8'inci Varlık Barışı düzenlemesi, 7256 sayılı Kanun'un 21'inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu'na eklenen geçici 93'üncü madde ile yürürlüğe konulmuş olan yedinci düzenlemenin süresinin dolduğu 30.06.2022 tarihinden sadece 5 gün sonra 05.07.2022 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmek üzere 7417 sayılı Kanun ile tekrar vergi sistemimize dönüş yaptı.
Varlık Barışı, yurt dışındaki varlıkların Türkiye'ye getirilmesi ve yurt içi kayıt dışı varlıkların vergi dairelerine bildirilip, sisteme sokularak incelenmeme zırhına bürünülmesi esasına dayanır. Bu düzenlemeyi eski düzenlemelerin devamı şeklinde değil, daha ağırlaştırılmış şartlarla yeni bir Varlık Barışı olarak değerlendirmek gerekmektedir.
KAPSAM
Varlık Barışı kapsamına; gerçek veya tüzel kişilerce, yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ve Gelir veya Kurumlar Vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye'de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar giriyor.
Yurt dışında bulunan kapsama giren varlıklar 31.03.2023 tarihine kadar banka veya aracı kurumlara, Türkiye'de bulunan varlıklar ise 31.03.2023 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilmek zorundadır. Varlıklara belli bir tarih itibarıyla sahip olma ve bunu kanıtlama zorunluluğu yok. Kanunda belirtilen sürelerde varlığın yurda getirilmesi veya kayıtlara alınması yeterli.
TEKRAR VERGİ GETİRİLDİ
En son yapılan ve 1.5 yıl uygulamada kalan 7256 sayılı Kanun ile getirilen düzenlemede; ilk başta %2 sonraları %1 olarak uygulanan vergi oranı %0 olarak uygulanmıştı. Yeni düzenleme ile 05.07.2022 tarihinden itibaren yurt dışından getirilen varlıklar için getirilme süresini dikkate alarak; 30.09.2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için %1, 01.10.2022 tarihi ile 31.12.2022 tarihi (bu tarih dahil) arasında yapılan bildirimler için %2 ve 31.03.2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3 oranında bildirilen varlıkları üzerinden vergi ödenecek.
Yurt içi varlıkların bildiriminde vergi, beyan edilen varlıkların değeri üzerinden tek bir oran olarak %3 oranında uygulanacaktır.
Yurt içi Varlık Barışı kapsamında beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden, tapu harcı alınmayacak. Ayrıca bu taşınmazların işletmeye devri; Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 80'inci maddesi kapsamında elden çıkarma sayılmayacak ve değer artış kazancı olarak vergilendirilmeyecektir.
İNCELEME VE TARHİYAT KONULARI NETLEŞTİRİLMİŞ
Varlık Barışı kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaması için;
1- Bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 3 (üç) ay içinde Türkiye'ye getirilmesi veya Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi,
2- Bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen vergilerin süresinde ödenmesi ve GVK geçici 93'üncü maddede yer alan diğer şartların yerine getirilmesi, gerekmektedir.
Diğer nedenlerle başlayan vergi incelemeleri ile Takdir Komisyonu Kararları sonucu bulunan matrah farkının, Varlık Barışı kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti ve bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının, bulunan matrah farkına eşit ya da fazla olması durumunda; matrah farkına ilişkin tarhiyat yapılmayacaktır.
Bulunan matrah farkının, bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespitine rağmen, söz konusu varlık tutarlarından büyük olması durumunda; sadece aradaki fark tutar üzerinden vergi tarhiyatı yapılacaktır.
Vergi incelemesine başlanılan veya Takdir Komisyonu'na sevk edilen tarihten sonra, Varlık Barışı kapsamında yapılan bildirim ve beyanlar dolayısıyla söz konusu inceleme veya Takdir Komisyonu Kararları sonucunda tarhiyat mümkündür.
VERGİLİ VARLIK BARIŞI BAŞARILI OLUR MU?
Yeni Varlık Barışı düzenlemesinin diğerlerinden farklarını yukarıda ayrıntılı şekilde dikkatlerinize sundum. Bundan önceki Varlık Barışı düzenlemelerinde özellikle son yıllarda yurt dışından çok yurt içinden yararlananların yoğunluğunu gördük. Yeni düzenlemede yurt içi Varlık Barışı'nın cazibesini kaldıran; vergi incelemesi başladıktan sonra yapılan Varlık Barışı'nın koruyucu olmaması, %3 vergi, parayı 2 yıl işletmede tutma, zorunlu defter kaydı ve bulunan matrah farkının varlık barışı kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti gibi son derece subjektif değerlendirmelere uygun düzenlemelere yer verilmesidir.
Yurt içinde mükellef olmayanların da Varlık Barışı yapabilecek olması ve bildirilen tutarların vergi incelemelerinde mahsubu hususunun yasal güvenceye kavuşturulmuş olması cazibe dengesini sağlar mı, göreceğiz.
Son düzenleme, gelir elde ettiği halde hiç beyanname vermeyenlerle birlikte mükellef olmayanlara %3 vergi ile matrah artırımı müessesesi gibi etki yapacaktır.
Sadece 9 ay uygulanacak butik bir Varlık Barışı düzenlemesi yapıyorsunuz, acaba neden? Hedef, İsviçre başta olmak üzere yurt dışı bankalarda parası olan Türkler ve rakam 120 milyar dolar civarında (off shore hariç).
Şimdi şu soruyu sorduğunuzu duyuyorum: Şimdiye kadar beyan edip getirmediler, şimdi neden getirsinler? Yanıt basit: İsviçre, Türk vatandaşlarının bankalarda bulunan finansal hesap bilgilerinin 2021 yılına ait olanlarını 30 Eylül 2022 tarihinde ve 2022 yılı verilerini de 30 Eylül 2023 tarihine kadar Türkiye ile paylaşacak. Bu yüzden, kanun da vergi oranları kademeli belirlenmiş.
İsviçre'de bankada paranız var, gelir elde ettiniz ve Türkiye'de beyan etmemiş iseniz, yapacağınız iş basit. Varlık Barışı kapsamında 30 Eylül 2022 tarihine kadar bildirimde bulunun %1 vergi ödeyin. 2022 yılına ilişkin sorununuz olacak ise 31 Mart 2023'e kadar bildirimde bulunun, %3 vergi ödeyin. Vergiyi duyunca suratınız asılmasın. Geri alabilirsiniz, nasıl mı? Getirdiğiniz parayı en az 1 yıl Türkiye'de bankalarda ya da aracı kurumlarda tutarsanız, sizin vergi oranınız %0 oluyor. Bu şartı yerine getirirseniz, ödediğiniz vergiyi size iade ediyoruz. İktidar, her şeyi en ince ayrıntısına kadar düşünmüş. Buna rağmen paralar getirilmezse; İsviçre'nin paylaştığı bilgilerle yapılacak vergi incelemelerinde sizi ben bile kurtaramayabilirim.
Sözcü | Nedim TÜRKMEN
