Vergisel düzenlemeler de içeren torba yasa, Meclis Genel Kurulunda 6 ve 7 Aralık 2023 tarihlerinde görüşüldükten ve ilk 43 maddesi kabul edildikten sonra, görüşülmesine, bütçe kanunu görüşmeleri sonuçlanıncaya kadar ara verilmişti.
Bütçe kanununun 25 Aralık 2023 tarihinde kabulünün ardından torba yasanın görüşmelerine 26 ve 27 Aralık 2023 tarihlerinde kaldığı yerden devam edildi.
Vergi ile ilgili düzenlemeler aynen kabul edildi.
Banka ve finans kurumlarının 2024 ve 2025’te (şartlar sağlanırsa ve yetki kullanılırsa 2026’da) yapacakları enflasyon düzeltmesi neticesinde hesaplanacak enflasyon kar veya zararlarının vergi matrahını etkilememesi yönündeki düzenleme aynen geçti.
Diğer mükelleflerle ilgili enflasyon düzeltmesi uygulamasında ise değişiklik yapılmadı, yani bunlarda 2023 sonrası dönemlerde yapılacak enflasyon düzeltmesi neticesinde hesaplanacak enflasyon kar veya zararları vergi matrahını etkileyecek.
Torba yasa görüşmeleri ertelenince ve enflasyon düzeltmesi tebliği yayımlanmayınca diğer mükellefler için de enflasyon kar veya zararlarının vergi matrahını etkilemeyeceği yönünde düzenleme yapılması beklentisi oluşmuştu.
İşveren kuruluşlarının da siyasiler ile bu doğrultuda görüşmeler yaptığı ve taleplerde bulunduğu basına yansımıştı.
Gelinen noktada,
-2023 enflasyon düzeltmesi kesin yapılacak. Tebliğin kısa sürede yayımlanması bekleniyor. Yasal düzenleme (Vergi Usul Kanunu geçici 33) gereğince, bu düzeltme sonucunda hesaplanacak enflasyon kar veya zararları vergi matrahını etkilemiyor. Yani hesaplanan enflasyon karları vergi matrahına eklenmeyecek ve gelir/kurumlar vergisine tabi tutulmayacak, hesaplanan enflasyon zararları ise vergi matrahından düşülemeyecek.
-2024, 2025 ve (şartlar sağlanırsa) 2026 yıllarına ilişkin enflasyon düzeltmesi sonucunda hesaplanacak enflasyon kar veya zararları ise vergi matrahını etkileyecek. Sadece banka ve finans kuruluşlarında bu enflasyon kar veya zararları vergiyi etkilemeyecek. Bu kurumlarda söz konusu yıllara ilişkin düzeltme uygulamasının zarar doğurması ve vergi matrahını azaltması bekleniyordu. Torba yasa ile vergi tahsilatında olabilecek bu azalmanın önüne geçildi. Söz konusu kurumların torba yasa ile yapılan düzenleme dolayısıyla ödemek zorunda kalacakları vergileri, Anayasaya aykırılık yönünden dava etmeleri ve ilgili hükmün iptalini talep etmeleri bekleniyor.
-Banka ve finans kurumları dışındaki gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin de 2024, 2025 ve (şartlar sağlanırsa) 2026 yıllarına ilişkin enflasyon düzeltmesi sonucunda hesaplanacak enflasyon kar veya zararlarının vergi matrahını etkilememesi yönündeki taleplerini 2024 yılı içinde şiddetini artırarak gündemde tutmaya devam edeceklerini tahmin ediyorum. Ülkemizde reel sektörün öz kaynaklarının düşük olduğu gerçeğini dikkate alırsak, bu mükelleflerin söz konusu dönemlerde daha yüksek vergi ödemek zorunda kalacakları aşikâr.
-Neticede kazanan Maliye olacak. Enflasyondan kazanandan da kaybedenden de vergi alacak!
Reel sektör temsilcileri bu süreci iyi yönetemediler. Geç aydınlandılar. Kendi aleyhlerine sonuç vereceği açık olan enflasyon düzeltmesini yanlış yorumladılar ve desteklediler. Bu kişileri bazı vergi uzmanları da bilerek ya da bilmeyerek yanlış yönlendirdi.
Ülkemizin bu durumunu gördükçe gerçekten üzülüyorum!
