I- GİRİŞ

E-fatura yerine kâğıt fatura düzenlenmesi olayı, uygulamada sıkça yapılan hatalar arasında. Özellikle vergi daireleri tarafından KDV İade Risk Analiz Raporlarına istinaden yapılan tespitlerde iade talep eden mükelleflere, e-fatura düzenlenmemesi nedeniyle VUK’un 353/1. Maddesine istinaden özel usulsüzlük cezası kesiliyor.

Bu konuda 13.05.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Danıştay 9. Dairesi’nin  24.12.2019 tarihli ve E:2017/3885 K:2019/7414 sayılı Kararı uygulamada yanlış anlaşılmalara yol açtı. Hemen herkes bu kararı yanlış anladı, yanlış yorumladı.
 

II- E-FATURA YERİNE KÂĞIT FATURA DÜZENLENMESİ HALİNDE ÖZEL USÜLSÜZLÜK CEZASI KESİLEBİLİR Mİ?

A- YASAL MEVZUAT

VUK’da 353/1 maddesinde 7103 sayılı Kanunla düzenleme yapılmadan önce, e-fatura yerine kâğıt fatura düzenlenmesi halinde özel usulsüzlük cezası kesilip kesilmeyeceği konusunda somut bir düzenleme bulunmuyordu.

Ancak, 213 sayılı VUK’un 353. maddesinin birinci fıkrasının (1) ve (2) numaralı bentleri 7103 sayılı Kanunla 27.03.2018 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere  aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“1. Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dâhil olmak üzere, verilmesi ve alınması icab eden fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması, düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi, bu belgelerin elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken Maliye Bakanlığınca belirlenen zorunlu haller hariç olmak üzere kâğıt olarak düzenlenmesi ya da bu Kanunun 227 nci ve 231 inci maddelerine göre hiç düzenlenmemiş sayılması halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için (513 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2020'dan itibaren 350 TL) Türk lirasından aşağı olmamak üzere bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının %10'u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir.

Bir takvim yılı içinde her bir belge nevine ilişkin olarak tespit olunan yukarıda yazılı özel usulsüzlükler için kesilecek cezanın toplamı 1.1.2020'dan itibaren 180.000 TL Türk lirasını geçemez.

2. Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dâhil olmak üzere, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihazla verilen fiş, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Maliye Bakanlığınca düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin; düzenlenmediğinin, kullanılmadığının, bulundurulmadığının, düzenlenen belgelerin aslı ile örneğinde farklı meblağlara yer verildiğinin, gerçeğe aykırı olarak düzenlendiğinin veya elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken Maliye Bakanlığınca belirlenen zorunlu haller hariç olmak üzere kâğıt olarak düzenlendiğinin tespiti ya da bu belgelerin bu Kanunun 227 nci maddesine göre hiç düzenlenmemiş sayılması halinde, her bir belge için 1.1.2020'dan itibaren 350 TL Türk lirası özel usulsüzlük cezası kesilir.

her bir belge nevine ilişkin olarak kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı her bir tespit için 1.1.2020'dan itibaren 18.000 TL) Türk lirasını, bir takvim yılı içinde ise 1.1.2020'dan itibaren 180.000 TL) Türk lirasını geçemez.”

Yapılan bu düzenleme ile, e-fatura yerine kâğıt fatura düzenlenmesi halinde özel usulsüzlük cezası kesileceği hususu Kanun düzeyinde netleştirilmiş, bu konudaki tereddütler yasal olarak ortadan kaldırılmıştır.


B- DANIŞTAY 9. DAİRESİ’NİN KONU İLE İLGİLİ KARARI VE KARARDAN ANLAŞILMASI GEREKEN HUSUS

Danıştay 9. Dairesi tarafından Vergi Usul Kanunu’nun 353. Maddesinin 1. fıkrasında 7103 sayılı Kanunla yapılan ve 27.03.2018 tarihinden itibaren yürürlüğe giren değişiklikten önceki dönemlerle ilgili olarak verdiği bir kararda;

“Vergi Usul Kanunu’nun 353. Maddesinin 1.fıkrasında; faturanın verilmemesi, alınmaması veya gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi halinde bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanlara uygulanacak ceza belirlenmiştir. Başka bir ifadeyle, hem satıcının, hem alıcının kanunda açıkça düzenlenmiş cezayı gerektiren bir fiili gerçekleştirmesi halinde, bu madde kapsamında ceza kesilebilecektir.

Olayda ise, Vergi Usul Kanunu gereği düzenlenmesi gereken belgenin (fatura) fiziki ortamda düzenlendiğine yönelik bir ihtilaf bulunmamaktadır. Kağıt olsa dahi düzenlenmiş bir fatura mevcut olup, işlem kayıt altına alındığından, cezaya dayanak alınan fiilin, kanunda düzenlenen tipiklikte gerçekleşmediği açıktır. Vergi ve cezaların kanuniliğine ilişkin anayasal ilkeler bazında kıyas veya varsayıma dayalı olarak ceza kesilmesi mümkün olmadığından, fiilen mevcut olan faturaların, hiç düzenlenmediği varsayılarak, Kanun’un 353/1.maddesi uyarınca kesilen dava konusu özel usulsüzlük cezasında hukuka uyarlılık bulunmamaktadır.”

Şeklinde açıklama yapılmıştır.

Bu karar, 2014 yılında yapılan bir tespite ilişkin olarak kesilen özel usulsüzlük cezasına ilişkindir. Söz konusu kararın bir başka özelliği de, Kanun yararına bozma şeklinde verilmiş olmasıdır.

Buna göre, 27.03.2018 tarihinden itibaren e-fatura düzenlenmesi gerekirken kâğıt fatura düzenlenmesi halinde özel usulsüzlük cezası kesilmesi Kanun hükmüne uygundur. Dolayısıyla, 27.03.2018 tarihinden itibaren bu fiil nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezalarına karşı açılacak davalarda bu kararın emsal gösterilmesi yani bu karara dayanılması mümkün bulunmamaktadır. Söz konusu Karar, 27.03.2018 tarihinden öncesi dönemler için kesilen özel usulsüzlük cezaları için emsal alınabilir.

IV-SONUÇ

Yukarıda yapılan açıklamalardan da fark edileceği üzere, Danıştay’ın bozma kararı, 27.03.2018 tarihinden önce elektronik ortamda düzenlenmesi gereken faturanın kâğıt ortamında düzenlendiği durumlarda kesilen özel usulsüzlük cezalarının iptaline dayanak olabilir. 27.03.2018 tarihinden sonra elektronik ortamda düzenlenmesi gereken faturanın kâğıt ortamında düzenlendiği durumlar için kesilen özel usulsüzlük cezalarının iptali için açılan davalarda, emsal karar olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.
 

KAYNAKÇA

1-213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

2-13.05.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Danıştay 9.Dairesi Başkanlığının E:2017/3885 K:2019/7414 sayılı kararı

3-27.03.2018 tarih VE 30373 sayılı 2.Mükerrer Resmi Gazete ile yayınlanan 7103 sayılı “Vergi Kanunları ile Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun

Mustafa KULAK
SMMM / Denetçi
 

Kaynak: www.bdturkey.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)