‘‘HERŞEY DÂHİL’’ KONSEPTİ İLE FAALİYET GÖSTEREN KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE ALKOLLÜ İÇECEKLER NEDENİYLE YAPILACAK KDV DÜZELTMESİNDE YAŞANAN TEREDDÜT VE ÇÖZÜM ÖNERİMİZ

ÖZET: Bacasız sanayi olarak da adlandırılan turizm sektörü, ülkemiz ekonomisinde önemli bir rol oynamaktadır. Turizm sektöründe verilen hizmetler çeşitlendikçe, vergilendirme konusunda da özellikli durumlar ortaya çıkmaktadır. KDV indirimine ilişkin kısıtlamalardan biri de “her şey dâhil” sistemde çalışan konaklama tesislerinin alkollü içki alımlarında yüklendikleri KDV’nin indirilmesine kısıtlama getirilmesi şeklindedir. Makalemiz getirilen bu kısıtlamalar konusunda yasal düzenlemeler ve değerlendirmelere yer verilecektir.

I-GİRİŞ

Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinin dışında ayrıca yemek, eğlence, spor, ütü, kuru temizleme gibi hizmetler de verilebilmektedir. Bu hizmetler geceleme hizmetinin dışında ayrı fatura ile ücretlendirilebileceği gibi geceleme hizmeti ile birlikte tek faturada da ücretlendirilebilmektedir. Geceleme hizmeti ile diğer hizmetlerin birlikte tek faturada ücretlendirilmesi her şey dâhil sistem olarak adlandırılmaktadır. KDV indirimine ilişkin kısıtlamalardan biri de “her şey dâhil” sistemde çalışan konaklama tesislerinin alkollü içki alımlarında yüklendikleri KDV’nin indirilememesidir.

II-GECELEME HİZMETLERİNDE KDV ORAN UYGULAMASI

Bilindiği üzere KDV Kanununun 1/1 maddesinde, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olduğu belirtilmiştir. Dolayısıyla turizm faaliyetlerinin tamamı da bu hüküm gereği KDV’ye tabi tutulmuştur. Aynı Kanunun 6/b maddesi hükmünde ise, işlemlerin Türkiye’de yapılmasının, hizmetin Türkiye’de yapılmasını veya hizmetten Türkiye’de faydalanılmasını ifade ettiği, belirtilerek hizmetten Türkiye’de faydalanılmasının KDV’ye tabi olduğu ayrıca belirtilmiştir.

2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (II) sayılı listenin (B) bölümünün 25 inci sırası ile; otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde sunulan geceleme hizmetlerinde KDV oranı (% 8) olarak belirlenmiştir. Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinin dışında ayrıca yemek, eğlence, spor, ütü, kuru temizleme gibi hizmetler de verilebilmektedir. Konaklama tesisinde verilen bu hizmetlerden geceleme hizmeti satın almaksızın yararlanılması halinde bu hizmetler ayrıca tabi oldukları oranda vergilendirilir. Bunun yanı sıra geceleme hizmeti satın alanlara verilen bu hizmetlerin, konaklama tesisleri tarafından ayrıca faturalandırılması ya da geceleme hizmetine ilişkin faturada geceleme bedelinin dışında ayrıca gösterilmesi halinde de söz konusu hizmetler ait oldukları oranda vergilendirilir.[1]

Ancak, geceleme hizmeti dışında olup, mutat olarak geceleme hizmeti kapsamında sunulan hizmetlere ilişkin bedellerin, geceleme bedeline dâhil edilerek geceleme-konaklama bedeli olarak tek bir bedel alınması ve fatura edilmesi halinde geceleme hizmeti ile birlikte bu hizmetlere de geceleme bedeli kapsamında (% 8) oranında KDV uygulanır.

Her şey dâhil sistem, turizm sektöründe oldukça yaygınlaşmış bir fiyatlama yöntemidir. Bu sistemde verilen hizmetlerin KDV oranının %8’e düşmesi olumlu karşılanırken, bu kapsamda sarf edilen alkollü içeceklere ilişkin yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapılamaması bir takım eleştirilere neden olmuştur. Bunların başında KDV indirimine getirilen kısıtlamanın KDV’nin tekniğine ve özüne uymadığı eleştirisi gelmektedir. Nitekim KDV, vergi yükünün nihai tüketici üzerinde kalması mantığına dayanmaktadır. Bu kısıtlama ile vergi yükü, hizmetten yararlanan üzerinde değil hizmeti sunan konaklama tesislerinde kalmaktadır. Diğer yandan kısıtlama uygulamasının kayıt dışı alkollü içki teminini artıracağı da ifade edilmektedir.[2]

III-KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE KULLANILAN ALKOLLÜ İÇECEKLER DOLAYISIYLA YÜKLENİLEN KDV

Geceleme hizmetleri kapsamında sunulan alkollü içeceklere ait yüklenilen KDV tutarları, konaklama tesisleri tarafından hesaplanan KDV tutarlarından indirilemez.

Örneğin; konaklama tesisleri tarafından verilen ve her şey dâhil sistem olarak bilinen konaklama hizmet türünde, tek bir fatura düzenlenmekte ve bu bedel içerisinde müşteri konaklama tesisinde verilen hizmetlerin tamamından ya da pek çoğundan oda fiyatı kapsamında mutat olarak yararlanabilmektedir. Böyle bir durumda, müşteriye verilen hizmete uygulanan KDV oranı (% 8) olacak, ancak bu hizmetlere isabet eden alkollü içeceklere ilişkin yüklenilen KDV tutarları konaklama tesisleri tarafından indirim konusu yapılamayacaktır. Konaklama tesislerinin alkollü içeceklere isabet eden hizmet bedelini ayrıca fatura etmesi veya bu tutarı faturada ayrıca göstermesi halinde ise hizmet bedelinin alkollü içeceklere isabet eden kısmı üzerinden (% 18) oranında KDV hesaplanır ve bu hizmete konu olan alkollü içecekler dolayısıyla yüklenilen KDV tutarı indirim konusu yapılabilir.

Bu konuda aşağıdaki şekilde hareket edilmesi gerekmektedir:

- Alkollü içecekler ve bunların iktisabı dolayısıyla yüklenilen KDV ayrıca açılacak yardımcı hesaplarda izlenecektir.

- Ay içinde tüketilen alkollü içeceklerden indirimli orana ve genel orana tabi hizmetlerde kullanılan kısımlar ayrı ayrı belirlenecektir.

- İndirimli oran uygulanan hizmetlerde kullanılan alkollü içeceklerin alımında yüklenilen KDV, en eski tarihli alış faturalarından başlanarak hesaplanacak ve KDV beyannamesinin "İlave Edilecek KDV" satırında gösterilmek suretiyle indirim hesaplarından çıkarılarak, gider veya maliyet hesaplarına aktarılacaktır.[3]

IV- ALKOLLÜ İÇECEKLER İÇİN KDV İNDİRİMİNİN DÜZELTİLMESİ VE MUHASEBE KAYDI:

Bakanlar Kurulu Kararında; “geceleme bedeli içinde sunulan alkollü içeceklere ilişkin yüklenilen katma değer vergisi tutarlarının indirim konusu yapılamayacağı” belirtilmiştir.

Bu nedenle; geceleme bedeli içinde verilen ve ayrıca fatura edilmeyen alkollü içeceklere ait katma değer vergisi tutarlarının, her ay itibariyle alınacak tüketim raporlarına istinaden, aşağıdaki muhasebe kaydı ile alkollü içeceklerin satın alma bedelleri üzerinden daha önce indirim konusu yapılan katma değer vergisi tutarlarının düzeltilmesi gerekmektedir.

V- DEĞERLENDİRME ve SONUÇ

Her şey dâhil yöntemle müşterilerine verdiği hizmeti fiyatlandıran işletmelere getirilen alkollü içeceklere ilişkin yüklenilen KDV’nin indirilmesine getirilen kısıtlama ile alkollü içeceklerin alımında yüklenilen KDV, en eski tarihli alış faturalarından başlanarak hesaplanacak ve KDV beyannamesinin "İlave Edilecek KDV" satırında gösterilmek suretiyle indirim hesaplarından çıkarılarak, gider veya maliyet hesaplarına aktarılacaktır. Konaklama hizmetinde, tek bir fatura düzenlenmekte ve düzenlenen faturada %8 oranında KDV uygulanmaktadır.

KDV düzeltme işleminin tüketim raporlarına istinaden, alkollü içeceklerin satın alma bedelleri üzerinden mi yoksa alkollü içecek alımındaki KDV’den konaklama bedelindeki KDV’nin çıkarılması (%18 - %8)=%10  suretiyle mi yapılacağı konusunda mükelleflerin kafa karışıklığının giderilmesi açısından Tebliğde açıklama yapılmasının yerinde olacağı kanaatindeyim.

Mustafa KULAK
SMMM

KAYNAKÇA

1-2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı

2-Abdullah TOLU, “Her Şey Dâhil Sistemini Uygulayan Turizm İşletmelerinde KDV İndirim Kısıtlaması”, Yaklaşım, Haziran 2008, Sayı: 186; Nuri DEĞER, “Konaklama Tesislerinde Katma Değer Vergisi Uygulamalarının Değerlendirilmesi II”, Yaklaşım, Aralık 2008, Sayı: 192

3-KDV Uygulama Genel Tebliği

4-3065 Sayılı KDV Kanunu