Hazine ve Maliye Bakanlığı kendi internet sitesinde 2024 yılı Ocak-Kasım dönemi bütçe gerçekleşmelerini yayımladı. Aşağıda detaylı şekilde göreceğiniz üzere vergi gelirlerinin yüzde 51,35’i KDV ve ÖTV tahsilatı oluşturmaktadır.
Dolaylı vergilerin payı Ocak-Kasım döneminde yüzde 65,35; dolaysız vergilerin payı ise yüzde 34,65 gerçekleşti. Ayrıca KDV’den elde edilen 2 trilyon 109 milyar 532 milyon lira, toplam vergi gelirlerinin yüzde 31,97’ini oluşturmaktadır.
İlaveten gelir vergisi tahsilat tutarının yüzde 93’ü stopaj yoluyla alınmış ki bunun büyük bir kısmı ücretlilerinden alınmaktadır.
Merkezi yönetim bütçesi 2024 yılı Ocak-Kasım döneminde 1 trilyon 260 milyar 289 milyon TL açık verdi.
Diğer kalemlerin akıbetini ise aşağıda izah etmeye çalışayım.
2024 Kasım ayı bütçe gerçekleşmeleri
2024 yılı Kasım ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 956,1 milyar TL, bütçe gelirleri 939,5 milyar TL ve bütçe açığı 16,6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 809,8 milyar TL ve faiz dışı fazla ise 129,7 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
Genel görünüm aşağıdaki tabloda bulunmaktadır.
Merkezi yönetim bütçesi 2023 yılı Kasım ayında 75 milyar 627 milyon TL fazla vermiş iken 2024 yılı Kasım ayında 16 milyar 646 milyon TL açık vermiştir. 2023 yılı Kasım ayında 170 milyar 235 milyon TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2024 yılı Kasım ayında 129 milyar 652 milyon TL faiz dışı fazla verilmiştir.
2024 Ocak-Kasım dönemi bütçe giderleri
2024 yılı Ocak-Kasım döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 9 trilyon 70,2 milyar TL, bütçe gelirleri 7 trilyon 793,38 milyar TL ve bütçe açığı 1 trilyon 276,9 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 7 trilyon 875 milyar TL ve faiz dışı açık ise 81,7 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
Merkezi yönetim bütçesi 2023 yılı Ocak-Kasım döneminde 532 milyar 436 milyon TL açık vermiş iken 2024 yılı Ocak-Kasım döneminde 1 trilyon 276 milyar 935 milyon TL açık vermiştir. 2023 yılı Ocak-Kasım döneminde 99 milyar 846 milyon TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2024 yılı Ocak-Kasım döneminde 81 milyar 733 milyon TL faiz dışı açık verilmiştir.
2024 yılı Ocak-Kasım döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 74,7 oranında artarak 9 trilyon 70 milyar 221 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz hariç bütçe giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 72,7 oranında artarak 7 trilyon 875 milyar 18 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
2024 Ocak-Kasım dönemi bütçe gelir gerçekleşmeleri
Merkezi yönetim bütçe gelirleri Ocak-Kasım dönemi itibarıyla 7 trilyon 793 milyar 286 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Vergi gelirleri 6 trilyon 597 milyar 109 milyon TL, genel bütçe vergi dışı gelirleri ise 997 milyar 578 milyon TL olmuştur.
Aşağıdaki tabloda 2024 Ocak-Kasım dönemi vergi gelirleri ve bu vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payları gösterilmiştir.
Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere 2024 Ocak-Kasım döneminde KDV ve ÖTV’nin toplam vergi gelirleri içindeki payı yüzde 51,35; dolaylı vergilerin payı yüzde 65,35 ve dolaysız vergilerin payı ise yüzde 34,65 olarak gerçekleşti.
Ocak-Kasım 2024 ile geçen yıl aynı dönem vergi tahsilatı karşılaştırılması
2023 yılı Ocak-Kasım döneminde bütçe gelirleri 4 trilyon 660 milyar 543 milyon TL iken 2024 yılının aynı döneminde yüzde 67,2 oranında artarak 7 trilyon 793 milyar 286 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılı Ocak-Kasım dönemi vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 62,5 oranında artarak 6 trilyon 597 milyar 109 milyon TL olmuştur.
Aşağıdaki tabloda vergi kalemleri bazında Ocak-Kasım 2024 tahsilat tutarları ile geçen yılın aynı dönemdeki tahsilat tutarları ve değişim oranları bulunmaktadır.
Yukarıdaki tabloya göre 2024 Ocak-Kasım döneminde geçen yıl aynı döneme nazaran tahsilat oranı en fazla olan gelir kalemi petrol ve doğalgazdan alınan ÖTV, tütünden alınan ÖTV, BSMV, dahilde alınan KDV, dijital hizmet vergisi ile stopaj yoluyla alınan gelir vergisidir.
Petrolden ve doğalgazdan alınan ÖTV yüzde 140,43 ve dahilde alınan KDV ise yüzde 97,9 oranında artmıştır. Diğerlerinin artış oranları yukarıdaki tabloda görülmektedir.
ÖTV genel toplamı ise geçen yıl aynı döneme göre yüzde 57,5 oranında artmış.
Gelir vergisi yüzde 119,8; BSMV yüzde 168,56; harçlar yüzde 57,1; damga vergisi ise yüzde 79,5 oranında artmıştır.
