Her ülke söz konusu salgından vatandaşlarını ve ekonomilerini korumak ve salgının yayılmasını engellemek amacıyla gerekli önlemleri alıyor. Ancak, alınan önlemler kaçınılmaz olarak ülkelerin ekonomik, ticari ve sosyal hayatlarını olumsuz yönde etkiliyor. Özellikle sokağa çıkma yasağının ilan edildiği bölge, şehir veya ülkelerde ticaret ve sosyal yaşam bitiyor, sona eriyor. Bu salgının dünya ülkelerine maliyeti çok ağır olacak, göstergeler de bunu doğruluyor. Ama maliyet şu an için belli değil, çünkü salgın hala artarak devam ediyor ve salgının maliyetinin şu an itibariyle net ölçülebilirliği bulunmuyor.
Devletimiz, Ekonomik ve Ticari Hayata Yönelik Tedbirleri Almaya Başladı!
Geçtiğimiz hafta içerisinde Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, salgının ekonomimize, piyasaya, üretime ve istihdama olumsuz etkisini mümkün olan en az seviyeye indirmek amacıyla "Ekonomik İstikrar Kalkanı" adıyla 100 Milyar liralık bir kaynak paketinin devreye alındığını açıkladı.
Öncelikle salgından etkilenen ve açıklanan paket’den yararlanacak olan sektörler ve alt iş kolları belirlenerek, kamuoyuna duyuruldu. Daha sonra, yapılan değerlendirmeler sonucunda paket kapsamına yeni sektörler eklendi. Süreç içerisinde kapsama yeni sektör ve işlerin dahil edilmesi de kaçınılmaz gözüküyor.
Maliye, Salgından Etkilenen Sektör ve Mükellefler İçin Mücbir Sebep Hali İlan Etti!
Maliye, dünkü Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında akşama doğru yayınladığı Tebliğ ile, Vergi Usul Kanununun kendisine verdiği yetkiyi kullanarak; ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan veya salgından doğrudan etkilenen ya da İçişleri Bakanlığınca alınan tedbirler kapsamında geçici süreliğine faaliyetlerine ara verilmesine karar verilen işyerlerinin bulunduğu sektörlerde faaliyette bulunan mükellefler itibarıyla mücbir sebep hali ilan etti (518 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği).
Mücbir Sebep Hangi Tarihler Arasında Geçerli Olacak?
Koronovirüs nedeniyle ilan edilen mücbir sebep, 1 Nisan – 30 Haziran 2020 tarihleri (bu tarihler dâhil) arasında geçerli olacak. Yani, mücbir sebep 1 Nisan’da başlayacak, herhangi bir uzatma olmazsa 30 Haziran’da sona erecek.
Mükellefler Açısından Mücbir Sebep İlan Edilmesinin Avantajı Ne?
Mücbir sebep vergiyi doğuran olayı etkilemiyor, ancak vergileme ile ilgili olarak kanunen veya idarece tespit edilmiş olan süreleri durduruyor. Duran süre, mücbir sebebin ortadan kalkmasından sonra yeniden işlemeye başlıyor. Vergi ödevlerinin mücbir sebepler nedeniyle zamanında yerine getirilememesi halinde, vergi cezası kesilmiyor.
Mücbir Sebep Uygulamasından Yararlanacak Sektör ve Alt İş Kolları Belirlendi!
Maliye, yayınladığı 518 Sıra No.lu Tebliğ ile;
- Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan mükelleflerin (çiftçi, terzi, manav, avukat, mali müşavir, mimar, mühendis, eczacı, doktor, dişçi, veteriner, fizyoterapist, yazılımcı, sanatçı gibi mükellefler de dahil olmak üzere bilanço ve işletme hesabı esasına göre defter tutanlar ile serbest meslek kazancı elde eden gelir vergisi mükellefleri),
- Koronavirüs salgınından doğrudan etkilenen ve ana faaliyet alanı itibarıyla; alışveriş merkezleri dahil perakende, sağlık hizmetleri, mobilya imalatı, demir çelik ve metal sanayii, madencilik ve taş ocakçılığı, bina inşaat hizmetleri, endüstriyel mutfak imalatı, otomotiv imalatı ve ticareti ile otomotiv sanayii için parça ve aksesuar imalatı, araç kiralama, depolama faaliyetleri dahil lojistik ve ulaşım, sinema ve tiyatro gibi sanatsal hizmetler, matbaacılık dahil kitap, gazete, dergi ve benzeri basılı ürünlerin yayımcılık faaliyetleri, tur operatörleri ve seyahat acenteleri dahil konaklama faaliyetleri, lokanta, kıraathane dahil yiyecek ve içecek hizmetleri, tekstil ve konfeksiyon imalatı ve ticareti ile halkla ilişkiler dahil etkinlik ve organizasyon hizmetleri sektörlerinde faaliyette bulunan mükelleflerin,
- Ana faaliyet alanı itibarıyla İçişleri Bakanlığınca alınan tedbirler kapsamında geçici süreliğine faaliyetlerine ara verilmesine karar verilen işyerlerinin (yüzme havuzu, hamam, kaplıca, spor, oyun ve düğün salonu, berber ve kuaför gibi işyerlerinin bulunduğu sektörlerde faaliyet gösteren mükellefler) bulunduğu sektörlerde faaliyette bulunan mükelleflerin
1 Nisan - 30/ Haziran 2020 (bu tarihler dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduklarını açıkladı.
Ertelemeden Yararlanacak Mükelleflerin Ana Faaliyet Alanı Nasıl Tespit Edilecek?
Ana faaliyet alanları, vergi dairesi kayıtlarındaki ana faaliyet kodu dikkate alınarak tespit edilecek. Mükellefin vergi dairesi kayıtlarındaki ana faaliyet kodu itibarıyla sayılan sektörler arasında bulunmamasına rağmen ana faaliyet alanı olarak bu sektörlerden herhangi birisinde fiilen iştigal ettiğini ispat ve tevsik etmesi halinde, mükellefin mücbir sebep kapsamında olup olmadığının tespitinde ana faaliyet kodu yerine, fiilen iştigal edilen ana faaliyet alanı dikkate alınacak.
İşte, Mücbir Sebep Kapsamında Ertelenen Vergi Beyan ve Ödeme Tarihleri!
Maliye, mücbir sebep halinde olduğunu kabul ettiği mükelleflerle ilgili olarak;
1) 27 Nisan 2020 tarihine kadar verilmesi gereken Muhtasar Beyannameler (Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri dâhil) ve KDV Beyannameleri ile 30 Nisan 2020 tarihine kadar verilmesi gereken “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve belirtilen tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerini 27 Temmuz 2020 Pazartesi, bu beyannamelere istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerini ise 27 Ekim 2020 Salı,
2) 27 Mayıs 2020 tarihine kadar verilmesi gereken Nisan ay’ı Muhtasar Beyannameler (Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri dâhil) ve KDV Beyannameleri ile 1 Haziran 2020 tarihine kadar verilmesi gereken “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve belirtilen tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerini 27 Temmuz 2020 Pazartesi, bu beyannamelere istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerini 27 Kasım 2020 Cuma,
3) 26 Haziran 2020 tarihine kadar verilmesi gereken Mayıs ay’ı Muhtasar Beyannameler (Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri dâhil) ve KDV Beyannameleri ile 30 Haziran 2020 tarihine kadar verilmesi gereken “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve belirtilen mezkur tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerini 27 Temmuz 2020 Pazartesi, bu beyannamelere istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerini 28 Aralık 2020 Pazartesi
günü sonuna kadar uzattı.
4) Sosyal güvenlik mevzuatı gereğince sigortalıların mücbir sebep dönemine ilişkin prime esas kazanç ve hizmet bilgilerinin Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile bildirilmesinin zorunlu olması durumunda mücbir sebep, sadece bu beyannamelerin vergi kesintilerine ilişkin kısmının beyan ve ödeme sürelerinin ertelenmesi için geçerli olacak.
Sonuç Olarak;
Maliye, Mart – Nisan ve Mayıs ayları muhtasar ve KDV beyannamelerinin beyan ve ödeme sürelerini mücbir sebep halini de dikkate alarak uzattı. Yani, 1 Nisan’dan 27 Temmuz’a kadar KDV ve muhtasar beyannameler verilmeyecek. Arada sadece Nisan ayı sonuna ertelenen yıllık gelir vergisi beyannamesi ile yine bu ay’da verilecek kurumlar vergisi beyannamesi ve Mayıs ayında verilecek olan 2020 yılı 1. Dönem geçici vergi beyannamesi kalıyor. Bunlarda da mücbir sebep nedeniyle bir erteleme olabileceğini düşünüyorum. Bu beyannamelerde erteleme olup olmayacağı kamuoyu tarafından da çok merak ediliyor. Mücbir sebep varsa, bunlar içinde geçerli olmalı. Bu konunun da bir an evvel açıklığa kavuşturulmasında fayda var. Maliye’nin mücbir sebep ilan etmesi ve vergi beyan ve ödeme sürelerini ertelemesini son derece doğru ve olumlu buluyoruz. Emeği geçen herkese, özellikle GİB’e teşekkürlerimi iletiyorum.
Devletimize güveniyoruz, Devletimizin yanındayız.
OGUNHABER | ABDULLAH TOLU
