Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojileri, sağladıkları verimlilik ve maliyet avantajı gibi nedenlerle mükelleflere ait iş süreçlerinde gittikçe daha yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Bu durum, özellikle yüksek sayıda yasal belge ve kayıt ile ilgili süreçleri kağıt ortamında yürütmek zorunda olan mükelleflere yönelik, gelişen teknolojiye uygun yeni usul ve esasların belirlenmesini zorunlu kılmıştır.
Bu çerçevede başlayan e-dönüşüm serüveni e-Fatura, e-Defter, e-Arşiv, e-Bilet derken şimdide e-ihracat faturası olan yeni uygulama 01.01.2017 tarihinden itibaren başlayacaktır. Ayrıca 2017 yılı içinde bu serüvenin en sıkıntılı kısmı olan e-irsaliye uygulaması da başlayacaktır.
E-ihracat uygulamasından önce genel olarak ihracatın bir tanımını yapacak olursak; bir malın, yürürlükteki ihracat mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde Türkiye Gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılmasını veyahut müsteşarlıkça ihracat olarak kabul edilecek sair çıkış ve işlemleri ifade etmektedir.
Tanımdan da anlaşılacağı üzere Türkiye Gümrük bölgesi dışına yapılacak olan KDV Kanununun 11. maddesi kapsamındaki mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye'de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olan e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerin, ihracat faturalarını da 01.01.2016 tarihinden itibaren e-fatura olarak düzenlemeleri 20 Haziran 2015 tarih ve 29392 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 454 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile uygun görüldü.
Ancak, bu konuda Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı arasında gerekli olan otomasyon bağlantısının kurulmasında yaşanan sıkıntılar ve sektörün talebi üzerine, konu yeniden değerlendirilmiş ve 25 Aralık 2015 tarih ve 29573 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 461 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile, e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerin ihracat faturalarını e-fatura olarak düzenlemelerini öngören düzenleme bir yıl ileriye ötelenerek, uygulamanın başlangıç tarihi 01.01.2017 olarak belirlendi.
Yaklaşan başlangıç tarihi dikkate alınarak 23.11.2016 tarihinde www.efatura.gov.tr adresinde e-Fatura Gümrük İşlemleri Kılavuzu yayımlanmış, kılavuzla uygulamanın esasları belirlenmiş oldu.
Kılavuz göre e-İhracat faturasının düzenleyecek mükellefler ve düzenleme esasları aşağıdaki gibidir;
- 2016 yılında e-fatura kayıtlı kullanıcılar listesine kayıtlı olan ve 2017 yılında listeye kayıtlı olacak mükellefler; 2017 ve izleyen yıllarda düzenleyecekleri ihracat faturalarını e- ihracat faturası olarak düzenlemek zorundadırlar.
- e-fatura şartlarını taşımadığı için kayıtlı kullanıcılar listesinde olmayan mükellefler; 2017 ve izleyen yıllarda düzenleyecekleri ihracat faturaları için e-fatura kayıtlı kullanıcılar listesine girme zorunluluğu bulunmamakta olup, bu tür mükellefler ihracat faturalarını kağıt fatura olarak düzenlemeye devam edeceklerdir.
- İhracat faturalarının e-fatura olarak düzenlenmesi zorunluluğu sadece Gümrük Beyannamesi ekinde yer alan mal ihracı faturaları için geçerlidir.
- Serbest Bölge İşlem Formu, Transit Ticaret Formu vb. ekinde yer alan ihracat faturaları e-fatura kapsamında değildir.
- GİB Portal uygulaması yöntemiyle e-fatura düzenleyen mükelleflerden e-ihracat faturası düzenleyeceklerin, GİB Portal uygulamasının manuel e-ihracat faturası kesmeye uygun olmaması nedeniyle GİB Portal'ını kullanmaları tavsiye edilmemektedir. Mükelleflerin karşılaşabileceği özellikli durumlar ve sorunlara hızlı bir şekilde sonuç almalarını sağlamak açısından acilen alternatif yöntemleri (özel entegratör veya entegrasyon) 01.01.2017 tarihinden önce devreye almaları gerekmektedir.
- İhracat işlemlerinde e-Fatura uygulaması kapsamında bir fatura sadece bir Gümrük Çıkış Beyannamesi'ne konu edilebilecektir.
Mükelleflere konu ile ilgili uyarımız, yanlış bilgilendirmelere kulak asmadan;
- Yukarıda yer alan e-ihracat faturasına geçiş esaslarını incelemelerini ve öncelikle e-ihracat mükellefi olup olmadıklarını tespit etmelerini,
- e-ihracat kapsamında olmaları halinde ise yıl sonunu beklemeden özel entegratör veya entegrasyon yöntemlerinden birini seçerek süreci doğru bir şekilde yönetmelerini,
tavsiye etmekteyim.
