Gerçek faydalanıcı, bir şirket veya kuruluşun arkasındaki gerçek kişi veya kişilerdir. Gerçek faydalanıcı, şirketin kararlarını veren, şirket üzerinde kontrol veya nüfuz sahibi olan veya şirketin gelirlerinden faydalanan kişidir.
Gerçek faydalanıcı, şirketin resmi kayıtlarında görünmeyebilir veya şirketin ortağı veya yöneticisi olmayabilir. Bu nedenle, gerçek faydalanıcının tespiti ve bildirimi, vergi kaçakçılığı ile mücadelede önemli bir rol oynamaktadır.
Türkiye’de, 31 Ağustos 2021 tarihine kadar, kurumlar vergisi mükellefleri ile diğer bazı kişiler, gerçek faydalanıcı bilgilerini elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirmek zorundadır. Bu bildirim, her yılın Ağustos ayının sonuna kadar yenilenmelidir. Ayrıca, gerçek faydalanıcıda herhangi bir değişiklik olması halinde, değişiklik tarihinden itibaren 15 gün içinde yeni bildirim yapılmalıdır.
Gerçek faydalanıcı bildirimini yapmayan veya eksik veya yanlış bilgi veren mükelleflere, Vergi Usul Kanunu kapsamında özel usulsüzlük cezası uygulanır. Bu ceza, 2022 yılı için 10.200 TL, 2023 yılı için 22.500 TL’dir. Bildirim, cezanın kesilmesinden itibaren bir ay içinde yapılmalıdır. Bildirim yapılmazsa, aynı ceza tekrar uygulanır.
Gerçek faydalanıcı bildirimi, şirketlerin şeffaflığını artırmak, vergi kaçakçılığını önlemek ve uluslararası standartlara uyum sağlamak için önemli bir adımdır. Bu nedenle, mükelleflerin bu yükümlülüğü ciddiye alması ve gerekli bilgileri zamanında ve doğru bir şekilde bildirmesi gerekmektedir.