Depremin yarattığı ilave kamu harcamasının faturasını sadece 17.000 Kurumlar Vergisi mükellefine ödetmek, Anayasa'nın eşitlik ve genellik ilkelerine aykırıdır.

Dünyada yine bir ilki gerçekleştirerek, yapılandırma ve af içeren 7.440 sayılı Kanun‘un içine “ek vergi” düzenlemesini yerleştirdik!

Kahramanmaraş merkezli depremden kaynaklanan yıkımın etkilerini ortadan kaldırmak üzere; 2022 hesap dönemi nedeniyle beyanname vermesi gereken 1 milyon 69 bin Kurumlar Vergisi mükellefi var iken, bunlardan indirim ve istisnadan yararlanan 22.000 mükellef hedeflenerek 100 milyar TL hedef konularak önerge verilmişti. Meclis Genel Kurulu'nda bazı istisnalar kapsam dışına çıkartılınca, ek vergi mükellef sayısı 17.000'e, hedeflenen tahsilat ise 70 milyar TL'ye inmiş oldu.

Bugün sizlere; konuya ilişkin yayımlanan tebliğ düzenlemelerini de dikkate alarak, ek vergi düzenlemesini anlatmaya çalışacağım.

EK VERGİ HESAPLANACAK İNDİRİM VE İSTİSNALAR
Kurumlar Vergisi Kanunu ile diğer kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca; kurum kazancının tespitinde dikkate alınan istisna ve indirim tutarları ile 5520 sayılı Kanun'un 32/A maddesi kapsamında indirimli Kurumlar Vergisi'ne tabi matrahlar ek verginin konusunu oluşturmaktadır.

Ek Vergi Kapsamına Giren İstisnalar: İştirak kazançları istisnası, yurt dışı iştirak kazançları istisnası, yurt dışı iştirak hissesi satış kazancı istisnası, emisyon primi kazancı istisnası, taşınmaz, iştirak hisseleri ve fon satış kazancı istisnası, bankalara, finansal kiralama ya da finansman şirketlerine veya TMSF'ye borçlu durumda olanların taşınmaz veya iştirak hisselerinin satış kazancı istisnası, yurt dışı şube kazançları istisnası, yurt dışı inşaat, onarım, montaj ve teknik hizmetler kazanç istisnası, eğitim ve öğretim kazanç istisnası, yabancı fon kazançlarının vergilendirilmesinde yönetici şirketlere ilişkin kazanç istisnası, sınai mülkiyet hakları satış kazancı istisnası, 5.300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazanç istisnası, Türk uluslararası gemi siciline kayıtlı gemilerin işletilmesinden sağlanan kazanç istisnası, serbest bölgelerde elde edilen kazanç istisnası, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri'nde elde edilen kazanç istisnası, araştırma altyapılarının Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarda istisna ve özel kanunlarda yer alan ve ek vergi matrahına dâhil edilmesi gereken diğer istisnalar.


5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile diğer kanunlarda yer alan ve ek verginin konusuna giren indirimler şunlardır:

1- Yurt dışına Verilen Yazılım, Mühendislik, Eğitim ve Sağlık Hizmetleri Kazanç İndirimi (5520 sayılı Kanun Madde 10/1-ğ)

2- Nakdi Sermaye Artışından Kaynaklanan Faiz İndirimi (5520 sayılı Kanun Madde 10/1-ı)

3- Yatırım İndirimi İstisnası (193 sayılı Kanun Geçici Madde 61 kapsamında tevkifata tabi olmayanlar)

4- Ar-Ge ve Tasarım İndirimi (5746 sayılı Kanun)

5- Teknogirişim Sermaye Desteği İndirimi (5.746 sayılı Kanun)

6- Teknokent Sermaye Desteği İndirimi (4691 sayılı Kanun)

7- Özel Kanunlarda Yer Alan ve Ek Vergi Matrahına Dahil Edilmesi Gereken Diğer İndirimler

Yukarıda saydığım indirim ve istisnalar dışında kalan indirim ve istisnalar üzerinden ek vergi ödenmeyecektir.

2022 yılına ilişkin verilen Kurumlar Vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle, tespit olunan matrahlar üzerinden kanun hükmüne istinaden %10 oranında ek vergi hesaplanacaktır. Yurt dışından elde edilen ve en az %15 oranında vergi yükü taşıyan yurt dışı iştirak kazançları ve yurtdışı şube kazançları üzerinden %5 oranında vergi hesaplanacaktır.

Hesaplanan ek vergi, ilk taksiti Kurumlar Vergisinin ödeme süresi içerisinde (nisan ayında) ve ikinci taksiti ise bu süreyi takip eden dördüncü ay içerisinde (ağustos ayında) olmak üzere iki eşit taksit halinde ödenecektir.

Beyanname ihtirazi kayıtla verilmeli

1999 depremi sonrasında da bu tür bir düzenleme 4481 sayılı Kanun ile yapılmıştı. Bütün Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri kapsama alınarak, bildirilen matrahlar üzerinden ek vergi alınmıştı.

Şirketlere, şu alanlarda yatırım yap, istisna ve indirim hakkı tanıyorum deyip, sonra yararlandığın indirim ve istisnanın %10'nu ek vergi olarak alıyorum de… Müthiş dahiyane bir fikir!

Depremin yarattığı ilave kamu harcamasının faturasını sadece 17.000 Kurumlar Vergisi mükellefine ödetmek, Anayasa'nın eşitlik ve genellik ilkelerine aykırıdır.

Devletin vergi harcaması yolu ile teşvik ettiği faaliyetleri ek verginin kapsamına alırken; diğer 1 milyon 50 bin Kurumlar Vergisi ve 2 milyon 349 bin Gelir Vergisi mükellefini ek vergi kapsamı dışına çıkarması, eşitlik ilkesinin ihlalidir.

Ek vergi mükellefiyeti kapsamına girenlerin, Kurumlar Vergisi beyannamelerini “ihtirazi kayıt” ile verip, 30 gün içinde Vergi Mahkemesi'ne dava açmaları gerekiyor. Başka mükellefler dava açar, biz de sonuçlarından faydalanırız diye düşünmeyin. Bu mümkün değil. Dava açmayanlar, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararından faydalanamaz.

Sözcü | Nedim TÜRKMEN