Bütçe, 2022 yılı Nisan ayında 50 milyar 167 milyon TL açık vermiş iken, 2023 yılı Nisan ayında 132 milyar 471 milyon TL açık verdi. Geçen yılın ilk 4 ayında 19 milyar 358 milyon TL açık vermiş olan bütçe, bu yılın ilk 4 ayında 382 milyar 496 milyon TL açık verdi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, merkezi yönetim bütçe gerçekleşmeleri açıklandı. Merkezi yönetim bütçe gelirleri nisan ayında 267 milyar 973 milyon TL ve bütçe giderleri 400 milyar 444 milyon TL oldu. Böylece 2023 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 4 trilyon 469 milyar 570 milyon TL ödeneğin
% 9'u kullanılmış oldu.
Bütçe, 2022 yılı Nisan ayında 50 milyar 167 milyon TL açık vermiş iken, 2023 yılı Nisan ayında 132 milyar 471 milyon TL açık verdi. Geçen yılın ilk 4 ayında 19 milyar 358 milyon TL açık vermiş olan bütçe, bu yılın ilk 4 ayında 382 milyar 496 milyon TL açık verdi.
2023 yılının tamamında 659 milyar 421 milyon TL olarak öngörülen bütçe açığının %58'i ilk 4 ayda gerçekleşmiş oldu.
BÜTÇE GİDERLERİ %83.9 ORANINDA ARTTI
Ocak-Nisan 2023 dönemi bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırma bazında görüntüsü aşağıdaki gibidir.
2023 yılı Ocak-Nisan dönemi bütçe giderlerinin oransal dağılımı ise aşağıdaki gibidir.
– Cari Transferler %44.3
– Personel Gideri %25.1
– Faiz Giderleri %9.4
– Mal ve Hizmet Alım Giderleri %7.0
– Sermaye Giderleri %5.7
– SGK Devlet Primi Giderleri %3.9
– Borç Verme %2.1
– Sermaye Transferleri %2.7
İlk 4 aylık verilere göre; bütçe giderleri %83.9 oranında artarken, bütçe gelirlerindeki artış %38.6'da kaldı. Bu durum ilk 4 ayda bütçe açığının 382 milyar 496 milyon TL'ye çıkmasına neden oldu. İlk 4 ayda gerçekleşen bütçe açığı rakamı 2022 yılının tamamında verilen 139 milyar TL'lik bütçe açığının 2.75 katı olarak gerçekleşti.
Gelirler %38.6 oranında artmış, buna karşılık bütçe giderleri %83.9 oranında artmıştır. Hazine'nin nakit açığı geçen yılın aynı dönemine göre 6 kat artarak 417 milyar TL'ye yükselmiştir. Açığı kapatmak için başvurulan borçlanmalarda faiz artışlarının da etkisiyle fatura kabarmıştır. Sonuçta ilk 4 ayda 135 milyar 154 milyon TL faiz ödedik.
AÇIK NASIL KAPATILACAK?
Bütçe açığını kapatmak için bilinen 4 tane yöntem söz konusudur. Bütçe gelirlerini artırmak, bütçe giderlerini düşürmek, para basmak ve borçlanmaya başvurmak. Bu yöntemlerin hepsi bir arada da uygulanabilir, ayrı ayrı da uygulanabilir.
İlk yapılacak iş; haziran ayında ek bütçe olacaktır. İkinci olarak bazı mal ve hizmetlerde Katma Değer Vergisi oranının yükseltilmesi olabilir. Yine, bazı mallarda ÖTV oran yükselişi de beklenmelidir. Tekrar sonbaharda bir defaya mahsus ek vergiler de gündeme gelebilir.
Seçim döneminde yapılan vaatlerin parasal maliyetleri henüz bütçeye tam olarak yansımamıştır. Ayrıca deprem bölgesinde yapılan yenileme ve iyileştirme çalışmaları için yapılacak harcamalar, memur ve emekli maaş artışları, ertelenen 20 milyar dolar doğalgaz ödemesi, Kur Korumalı Mevduat nedeniyle yapılacak ödemeler ve EYT'nin de maliyetleri eklenince bütçe açığının 2 trilyon TL'ye ulaşacağını öngörmekteyim.
Sözcü | Nedim TÜRKMEN
