Geçtiğimiz ağustos ayında Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7524 sayılı torba kanun ile;
• Vergi adaletinin güçlendirilmesi ve doğrudan vergilerin payının artırılması,
• Vergilemede güvenliğin sağlanması ve kayıt dışılıkla mücadele,
• Vergiye uyumun artırılması,
amaçlarıyla bir dizi yeni düzenlemeler yapılarak hayatımıza girdi.
Yapılan yeni düzenlemeler, Vergi Usul Kanunu’nda yer alan usulsüzlük cezalarının kapsamını genişleterek ceza miktarlarında da ciddi artışlar getirdi. Bu düzenlemelerden bir kısmı da başkasına ait Pos Cihazı ve IBAN kullananlar hakkında.
Başkasına Ait POS Cihazı Kullanmada Özel Usulsüzlük Cezası,
7524 sayılı yasa ile POS cihazı kullanımına yönelik yeni düzenlemeler getirildi. Yapılan düzenlemeler daha ziyade POS cihazının amacına uygun olarak kullanımı sağlamaya yönelik düzenlemeler. Daha önce mevcut yasada amacına uygun olmayan kullanıma yönelik bir düzenleme bulunmamaktaydı.
Ancak günümüzde teknolojinin her geçen gün ilerlemesi ve bu bağlamda ticaretin ve ödeme biçimlerinin şekil değiştirmesi karşısında bazen yasalar yetersiz kalabilmektedir. Böyle durumlarda ise ticaretin olağan akışını kavrayabilecek yeni düzenlemelerin yapılması kaçınılmaz olmaktadır.
Yapılan düzenlemeyle, mal teslimi veya hizmet ifaları için kredi kartı, banka kartı gibi ödeme aracı olarak kullanılan kartlar aracılığıyla yapılan tahsilatları, başka mükelleflerin veya mükellef olmayanların elektronik cihazları/sistemleri (POS ve benzeri cihazlar) aracılığıyla yapanlara ve bu elektronik cihazları/sistemleri kullandıranlara özel usulsüzlük cezası kesilmek suretiyle bu husustaki kayıt dışı işlemlerin önlenmesi amaçlanmaktadır.
7524 sayılı yasa ile Vergi Usul Kanunu’nun Mükerrer 355’inci Maddesinde yapılan yeni düzenlemeyle başkası adına kayıtlı POS cihazını kullananlar ile kendi adına kayıtlı POS cihazını başkasına kullandıranların yaptığı bu fiiller, özel usulsüzlük cezası kapsamına alındı.
Söz konusu düzenleme uyarınca;
5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu uyarınca izin verilen durumlar hariç olmak üzere kredi kartı, banka kartı, ön ödemeli kart, karekod, elektronik cüzdan ve benzeri ödeme araçları kullanılmak suretiyle gerçekleştirilen tahsilatların, kendi mükellefiyeti adına kayıtlı olmayan ödeme sistemleri veya cihazları (POS Cihazları) aracılığıyla yapılması durumunda, tahsilatı yapan mükelleflere ve kendi adına kayıtlı olan bu sistemleri veya cihazları kullandıranlara ayrı ayrı her bir işlem için;
• Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında; 60.000.- TL,
• İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında; 30.000.- TL,
• Yukarıdaki bentlerde yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında; 15.000.- TL,
Özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Ancak bu fiil nedeniyle, bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon Türk lirasını geçemeyecektir.
Başkasına Ait IBAN Kullanmada Özel Usulsüzlük Cezası,
Son aylarda IBAN ile yapılan ödemelerin mercek altında olduğu ve kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bu konuda geniş kapsamlı bir çalışma başlattığı haberlerini mutlaka okumuşsunuzdur.
Aslında vergi incelemelerinde öteden beri banka kayıtları önemli bir delil teşkil etmektedir. Yani IBAN kanalıyla yapılan ödemelerin, vergi incelemelerinde dikkate alınarak işlem yapılması ilk değil. Ancak bu kadar kapsamlı ve sektör ayrımı gözetmeksizin bir inceleme ilk defa yapılıyor.
Denetim çalışmaları sırasında, mal ve hizmet satış bedellerinin kredi kartlarından ziyade yoğun bir şekilde IBAN yoluyla tahsil edildiğinin tespiti üzerine böyle bir çalışma yapma ihtiyacı doğmuştur. IBAN ile yapılan satışların bir kısmı satışı yapan işletme adına, bir kısmının ise bu işletmelerde çalışan kişiler ile işletme sahiplerinin yakınları adına kayıtlı olduğunu, bazı IBAN’ların ise başka şahıslardan kiralandığı tespit edilmiştir. Maliye bu denetim yöntemiyle ciddi bir vergi kayıp ve kaçağını yakalama peşindedir.
İşletmeler, bankalara kredi kartı komisyonu ödememek veya satışlarını kayıt dışı bırakmak için IBAN ile tahsilat yoluna başvuruyor. Müşterilerini IBAN ile ödemeye yönlendiriyorlar.
Ancak Vergi Usul Kanunu uyarınca Bankalar yaptıkları işlemler hakkında Hazine ve Maliye Bakanlığına bilgi vermek zorundalar. Böylece yapılan bütün işlemler Maliyenin bilgisine girmiş oluyor.
Maliye, IBAN yoluyla tahsilat yaptıkları tespit edilen işletme sahiplerinden izahat isteyerek, IBAN yoluyla yapılan tahsilatlar için fatura veya benzeri belge düzenleyip düzenlemedikleri soruluyor ve bu belgelerin ibrazı isteniyor. Eğer işletmeler bu tahsilatlar için fatura veya benzeri bir belge düzenlemişse herhangi bir sorun olmayacak. Eğer bir belge düzenlememiş ise söz konusu satışlar kayıt dışı satış olarak kabul edilecektir.
Bunun dışında işletme sahiplerinin yakınlarına ait IBAN’lar ile kiralık IBAN hesaplarıyla yapılan tahsilatları da var ise bu tahsilatlara ilişkin belge düzenlenip düzenlenmediği de sorulmaktadır.
7524 Sayılı Kanun uyarınca başkalarına ait IBAN hesaplarının kullanımına yönelik yeni bir düzenleme yapılarak özel usulsüzlük cezaları kapsamına alındı.
Ancak bu yasal düzenleme yapılmadan önce de IBAN hesaplarının başkalarına kullanımı; 5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun uyarınca suç sayılıyor ve bu suçu işleyenler hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis veya beşbin güne kadar adlî para cezası verilebiliyordu.
Ayrıca söz konusu bu fiil vergi kanunları uyarınca da komisyonculuk faaliyeti kabul edildiğinden, cezalı tarhiyatların yapılmasına neden oluyordu.
7524 sayılı yasa ile Vergi Usul Kanunu’nun Mükerrer 355’inci Maddesinde yapılan yeni düzenleme ile mal teslimi veya hizmet ifalarına ilişkin para transferlerinin, başkalarına ait hesaplara yapılması fiili, özel usulsüzlük cezası kapsamına alınmıştır.
Söz konusu düzenleme uyarınca;
Mal teslimi veya hizmet ifalarına ilişkin tahsilatların, banka ve benzeri finans kurumları, ödeme kuruluşları veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracılığıyla başkalarının adı ve/veya hesabı kullanılarak yapılması durumunda, her bir işlem için aşağıda belirtilen cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın % 10’u nispetinde, mal teslimi veya hizmet ifasını yapanlar ile adına ve/veya hesabına ödeme yapılanlara ayrı ayrı,
• Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında; 20.000.- TL,
• İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında; 10.000.- TL,
• Yukarıdaki bentlerde yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında; 5.000.- TL,
Özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Ancak bu fiil nedeniyle, bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon Türk lirasını geçemeyecektir.
Yeni düzenlemeler sonrası artık usulsüzlük cezaları da can yakacak cinsten. Cezai bir işleme muhatap olmamak için vergi mükelleflerini daha dikkatli olmaları gerekmekte.
Yeminli Mali Müşavir
