İktidar, Cumhurbaşkanı tarafından 13 Mart 2021 tarihinde açıklanan “Ekonomi Reform Paketi” içinde; “Geliri düşük olan küçük esnafa vergi muafiyeti sağlanacaktır” başlığının gereğini yerine getirdi.
Gelir Vergisi Kanunu'na 7338 sayılı Kanun ile eklenen mükerrer 20/A maddesine göre; kazançları basit usulde tespit olunan ticaret ve sanat erbabının, 01.01.2021 tarihinden itibaren elde ettikleri ticari kazançları, gelir vergisinden istisna edildi. Böylece basit usule tabi olan mükellefler, 2021 yılı ticari kazançları üzerinden 2022 yılında yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeyecekler.
Toplam sayıları 835 bini bulan ve 2020 yılında 228 milyon TL, 2021 yılında 237 milyon TL vergi ödeyen basit usulde vergilendirilenlerin 31 Ocak 2022 tarihi itibarıyla vergi dairelerine vadesi geçen borç tutarı ise 301 milyon 120 bin TL'dir.
Bu düzenleme yapıldıktan sonra, Gelir Vergisi Kanunu'nun “Diğer Ücretler”i düzenleyen 64. maddesi, 01.01.2022 tarihinden itibaren yapılan ücret ödemelerine uygulanmak üzere 7349 sayılı Kanun ile kaldırıldı.
DİĞER ÜCRETLER KAPSAMINA KİMLER GİRİYORDU?
Aşağıda yazılı hizmet erbabının safi ücretleri takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının %25'idir.
- Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar,
- Özel hizmetlerde çalışan şoförler,
- Özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri,
- Gayrimenkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanlar,
- Gerçek ücretlerinin tespitine imkân olmaması sebebiyle, Danıştay'ın müspet mütalaasıyla, Maliye Bakanlığı'nca bu kapsama alınanlar,
Bu madde kaldırıldığı için; yukarıda sayılan kişiler için ücret gelirleri ile ilgili olarak yıllık beyanname verme zorunluluğu doğmuş oldu.
PATRONA İSTİSNA, ÇALIŞANINA BEYANNAME!
Kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin, kendi işyerlerinde bilfiil çalışmaları veya bulunmaları şarttır. Ancak, bu mükelleflerin işlerinde yardımcı işçi çalıştırmaları veya çırak kullanmaları bu şartı ihlal sayılmaz.
7349 sayılı Kanun'un 3'üncü maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun “Diğer Ücretler” başlıklı 64'üncü maddesi 01.01.2022 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır. Söz konusu düzenleme ile bu madde kapsamında bulunan; kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanların elde ettikleri ücretler, işverenlerin tevkifat yapma yükümlülüğü bulunmadığından tevkifata tabi olmayan ücret kapsamında değerlendirilecektir.
Ayrıca, bu kapsamda bulunan hizmet erbabının vergi karnesi almasına ve karnesini vergi dairesine ibraz ederek, vergilerini tarh ve tahakkuk ettirmesine de gerek kalmadı. Bu kapsamda olanların 01.01.2022 tarihinden itibaren elde ettikleri tevkif suretiyle vergilendirilmemiş ücret gelirleri Gelir Vergisi Kanunu'nun genel hükümlerine tabi olacak, Gelir Vergisi Kanunu'nun 95. maddesi uyarınca ücret gelirleri için yıllık beyanname vereceklerdir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 23'üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendi uyarınca; bu kapsamda bulunan hizmet erbabının 01.01.2022 tarihinden itibaren elde ettiği ücret gelirlerine ilişkin matrahlarının, asgari ücretin yıllık gelir vergisi matrahını aşmaması halinde, istisna kapsamına giren bu ücretleri için yıllık beyanname verilmeyecektir.
Hizmet erbabının elde ettiği ücret gelirlerinin, istisna tutarını aşması halinde ise elde edilen ücret gelirinin tamamı yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecek ve hesaplanan gelir vergisinden asgari ücret üzerinden hesaplanan yıllık gelir vergisi mahsup edilerek ödenecek vergi hesaplanacaktır.
Gelir vergisinin %92'sini kaynakta kes inşaat işçisinden beyanname iste!
2021 yılında tahsil edilen gelir vergisinin %92'si kaynakta kesinti yolu ile (tevkifat) tahsil edilmiş iken; sanayide kaportacıda çalışan ustaya, gayrimenkul sermaye iradı mükelleflerinin yanında çalışan bahçıvana, özel inşaatlarda çalışan inşaat işçisine ücret geliri için beyanname verme zorunluluğu getirmenin takdirini sizlere bırakıyorum. Yılda 240.000 TL kazanan 835 bin kişiyi yani patronları vergi sisteminin dışına çıkart, onların gariban çalışanından beyanname iste!
Gelişmiş ülkelerde nüfusun yarısı kadar vergi mükellefi varken, bizde nüfusun %10'u kadar vergi mükellef olmasını eleştiriyoruz. Beyanname veren mükellef sayısını artırma işini yanlış yerden başlattığımız açık. Bu konu en kısa zamanda çözülmeli. Diğer ücretler kapsamında yer alan kişilere ödenen ücretler, vergiden istisna edilmelidir.
Sözcü | Nedim TÜRKMEN
