Nisan 2020 merkezi yönetim bütçe gerçekleşmeleri açıklandı. Sonuçlara göre, 2019 yılı Nisan ayında 18 milyar 317 milyon TL açık veren bütçe, 2020 yılı Nisan ayında 43 milyar 198 milyon TL açık verdi. Merkezi yönetim bütçesi 2019 yılı Ocak-Nisan döneminde 54 milyar 477 milyon TL açık vermiş iken, 2020 yılı Ocak-Nisan döneminde 72 milyar 779 milyon TL açık vermiştir.
Nisan ayında bütçe açığının bu kadar yüksek çıkmasının iki temel nedeni var: faiz giderlerinin ve cari transferlerin olağanüstü artışı. Faiz giderleri 2019 yılının Nisan ayında 5 milyar 83 milyon iken, 2020 yılı Nisan ayında 17 milyar 48 milyon olmuştur. Cari transferler 2019 yılının Nisan ayında 33 milyar 382 milyon iken, 2020 yılı Nisan ayında 51 milyar 485 milyon olmuştur.
TAHSİLAT ARTIŞI SÜPRİZ Mİ?
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından mücbir sebep halinde kabul edilen 16 sektör ve İçişleri Bakanlığı tarafından kapatılan işyerlerinin mart ayına ait muhtasar ve Katma Değer Vergisi beyannamelerini vermedikleri, ayrıca 848.904 Kurumlar Vergisi mükellefinin yıllık beyannamelerini nisanda vermeyip, 1 Haziran'da vereceklerini dikkate aldığımızda, aşağıdaki tabloda karşılaştırmalı olarak yer alan 2020 yılı Mart ve Nisan ayları tahsilat/tahakkuk oranları karantinanın tahsilata olumlu yansıdığını gösteriyor.
GELİR İDARESİ'Nİ KUTLAMAK LAZIM…
Gelir İdaresi Başkanlığı elinde “virüs ölçer var gibi” mücbir sebep halinde olan mükellefleri belirledi. Bu mükelleflerin muhtasar ve Katma Değer Vergisi beyannamelerini erteledi. Bu mükelleflerin 3 aylık döneme ilişkin ertelenen vergilerinin yaklaşık Katma Değer Vergisi olarak 13 milyar 500 milyon, muhtasar olarak da 24 milyar olduğunu açıkladı. Mücbir sebep kapsamına alınan Kurumlar Vergisi mükelleflerinin yaklaşık 400.000 mükellef olduğu hesaplanıyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı, vergi ödeyen ile ödemeyen ya da az vergi ödeyenleri öyle itina ile ayırmış ki; bütçeye çok katkısı olmayanları mücbir sebep halinde saymış, diğerlerini mücbir sebep halinde saymayıp, vergi gelirlerini garanti altına almış. Deyim yerindeyse, mükellefleri nitelik olarak ayırma başarısı, karantina döneminde tahsilat/tahakkuk oranının yükselmesine neden olmuştur.
TÜKETİCİLERİN KATKISI DA BÜYÜK…
Bu başarıda karantina günlerinde tüketici davranışlarının da çok fazla katkısı olduğunu, nisan ayına ait “Aylık Bütçe Gerçekleşme Raporu'ndan tespit ediyoruz.
1. Bütçede vergi gelirlerinin yıllık artış oranı hedefi yüzde 16.5 olarak belirlenmiş iken; ilk dört ayda vergi gelirlerinin artış oranı yüzde 10.9 olarak gerçekleşti.
2. İlk dört ayda bütçedeki artış hedefini aşan vergi kalemlerini; Kurumlar Vergisi, motorlu taşıt araçları Özel Tüketim Vergisi, kolalı gazoz Özel Tüketim Vergisi, dayanıklı tüketim malları Özel Tüketim Vergisi, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, şans oyunları vergisi, Özel İletişim Vergisi ve gümrük vergisi oluşturuyor.
3. Hedefin çok az gerisinde kalan vergi kalemlerine baktığımızda; petrol ve doğalgaz ürünleri ve tütün mamulleri Özel Tüketim Vergisi'ni ve harçları sayabiliriz.
4. Gümrük kapılarının kapanması nedeniyle, ithalde alınan Katma Değer Vergisi, Ramazan ayı nedeni ile alkollü içkiler Özel Tüketim Vergisi ve işsiz kalan insanlar nedeniyle Gelir Vergisi'nde hedefin çok gerisinde kalınmıştır.
Vatandaşlarımızın evde kaldıkları karantina boyunca, mal ve hizmet taleplerini artırdıkları, dahilde alınan Katma Değer Vergisi tahakkuk ve tahsilatlarından açıkça görülmektedir. Ayrıca sosyal medya ve telefon kullanımı nedeni ile Özel İletişim Vergisi, Dijital Hizmet Vergisi ve şans oyunları vergisinde ciddi rekorlara imza attıklarını da ifade edeyim.
