Yaklaşık 15 günden beri Katma Değer Vergisi’nin yükseltilip yükseltilmediği tartışılıyor. Tartışmalara neden olan tebliğ taslağı Resmi Gazete’de tebliğ olarak yayımlandığına göre, konuyu irdeleyebiliriz.

24.12.2007 Tarih ve 2007/13033 Sayılı BKK ile belirlenen KDV oranlarında 13.02.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5189 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile değişiklik yapılmıştı. Yapılan değişiklikle birlikte (II) sayılı Listenin “A- GIDA MADDELERİ” bölümünde yer alan ve %8 KDV’ye tabi olan sıralar, bu listeden kaldırılarak bölüm başlığı ile birlikte KDV oranının %1 olduğu (I) sayılı listeye ilave edilerek uygulama 14.02.2022 tarihinde başlamıştı.

Ancak, I sayılı listeye ilave edilen gıda maddelerinin restaurant vb yemek yenilen ya da yemek hizmeti sunulan yerlerde verilmesi veya bunların Özel Tüketim Vergisi’ne tabi olması halinde %8 Katma Değer Vergisi uygulanmaya devam edecekti.

İktidar, bütçe açığının daha fazla yükselmemesi için geçen yıl gene tüketicileri hatırlayarak; 10 Temmuz 2023’ten itibaren yürürlüğe giren 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile;

- Yüzde 18 olan genel KDV oranını yüzde 20’ye

- Yüzde 8 olan indirimli KDV oranını (II sayılı liste) ise yüzde 10’a yükseltti.

- Yüzde bir oranı uygulanan (I) sayılı liste için oran artırımı yapılmadı.

Bu vesile ile ülkemizde, 3 farklı Katma Değer Vergisi oranı uygulandığını tekrar hatırlatayım. Yani bir ürün (I) sayılı listede ise %1 oranında, (II) sayılı listede ise %10 oranında, bu iki listenin dışında kalan bütün mal ve hizmetler genel oran olan %20 oranında Katma Değer Vergisi’ne tabi.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nca, yiyecek ve içecek hizmeti sunan yerlerde KDV oranı uygulamasına ilişkin “51 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” 1 Mayıs 2024’te yürürlüğe girmek üzere; 27 Nisan 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Tebliğin yayımı ile birlikte vergi artışı ile ilgili çıkan tartışmalar nedeniyle Gelir İdaresi Başkanlığı ikinci kez basın açıklaması yapmak zorunda kaldı. Basın açıklamasında;

- “Tebliğ ile KDV oranlarında herhangi bir artış yapılmadığı,

- Tebliğin uygulamada görülen yanlışların düzeltilmesi ve suistimallerin önlenmesine yönelik hazırlandığı,

- Esasen KDV oran artışlarının sadece Cumhurbaşkanı Kararı ile yapılabileceği” ifadelerine yer verilmiştir.

Hatırlanacağı üzere, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 8 Nisan 2024’te oran farklılığını istismar eden işletmelerin inceleneceğini açıklamıştı.

BİR KİLO BAKLAVA %1, İKİ DİLİM %10 KDV’YE TABİ!

Gelir İdaresi Başkanlığını böyle tartışmalı ve Anayasa‘ya aykırı bir tebliğ düzenlemesi yapmasının işaret fişeği, bu açıklama ile atılmıştı. Tebliğ düzenlemesi ile; lokanta, kafe ve büfe gibi yerlerin sundukları yemek hizmetini temel gıda olarak göstererek %10 yerine %1 Katma Değer Vergisi uygulanması engellenmeye çalışılacak.

Tebliğ ile “Yeme içme hizmeti verilen yerlerin, prensip olarak hizmet işletmesi mahiyetinde olduklarından, buralarda imal edilen veya dışarıdan temin edilen gıda maddelerinin buralarda veya dışarıda tüketilmek üzere müşterilere satışında %10 (alkollü içeceklerde %20) oranında KDV hesaplanır.’’ düzenlemesi yapılmıştır. Yani marketten %1 Katma Değer Vergisi ile alınabilen bir gıda ürünün, lokantada %1 Katma Değer Vergisi oranı uygulanarak fatura edilmesi mümkün değil. Bu arada bakkal, market ve benzeri işletmelerdeki gıda maddeleri satışlarında Katma Değer Vergisi oranı %1 olarak uygulanmaya devam ediyor.

Gıdada indirimli Katma Değer Vergisi uygulamasının nasıl uygulanacağına ilişkin verilen muktezalarda; “Satışı yapılan yerin lokanta, kafeterya, pastane ve ayakta yemek yenilen yerler gibi yemek hizmeti sunan iş yeri ruhsatı ve/veya masa, oturma yeri tezgah gibi servis yapabilen alanların bulunmaması halinde, baklava, pasta, poğaça, börek gibi ürünlerin buralarda satışında KDV oranı %1 olarak uygulanacaktır” şeklinde görüşler verildiğini de tekrar hatırlatayım.

Tebliğde konu ayrıntılı örneklerle açıklanmış. Tebliğde yer alan 4 numaralı örnekte “Sahilde faaliyet gösteren (B) büfe işletmesi, yiyecek ve içecek hizmetlerine yönelik işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunmadığı halde, büfesinin önüne yerleştirdiği masa ve taburelerde oturan müşterileri ile sahilde bulunan şezlonglarda denize girenlere tost, çay ve meşrubat satışı yapmaktadır. (B) Büfe işletmesi, fiilen yiyecek ve içecek hizmetleri sunduğundan, büfede hazırladığı tost ve çayın yanında dışarıdan hazır temin ettiği gıda maddelerinin satışında %10 oranında KDV hesaplayacaktır” denilmektedir.

Artık tüketici ruhsat kontrolü mü yapacak?

CUMHURBAŞKANI KARARI OLMADAN, YORUM İLE ORAN ARTIŞI YAPILAMAZ

Anayasanın 73. maddesine göre; vergilerin yasallığı ilkesi gereği kanunların belirlediği alt ve üst sınırlar içinde vergi oran artışı ve indirim yapılması konusunda Cumhurbaşkanı’na yetki verilmiştir. Cumhurbaşkanı Kararı olmadan, tebliğ düzenlemesi ile %1’e tabi gıda ürünlerinin Katma Değer Vergisi’ni %10’a çıkartamazsınız. Gıda ürünlerinde Katma Değer Vergisi indiriminin uygulanması, bakkal ya da markette satılması şartına bağlanmamıştır. Aynı ürüne tüketim ve kullanım şekline göre 2 farklı oran uygulanabilir mi? Tüketici, Katma Değer Vergisi oranının doğruluğu için, yemek yediği mekanların iş yeri ruhsatını mı kontrol edecek?

Bu tebliğ, uygulama başlamadan kaldırılmalıdır. Uymayan işletmeleri denetlemek çok zor değil. Zaten cumartesi günü itibari ile nihayet ciddi denetimler başlatıldı.