9 Kasım'da yürürlüğe giren çalışanlara doğalgaz ve ısınma gideri desteği düzenlemesinin ayrıntıları belli oldu. Çalışana doğalgaz desteği nedir? İşveren çalışana doğalgaz desteği vermek zorunda mı? Doğalgaz desteği maaşlara nasıl yansıyacak? Doğalgaz desteğinde maaş sınırı var mı? Yeminli Mali Müşavir Abdullah Tolu, ntv.com.tr için bu soruları yanıtladı ve düzenlemenin ayrıntılarını yazdı.
9 Kasım 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 7420 sayılı Kanunla çalışanlarla ilgili iki önemli düzenleme yapıldı. Bunlar,
- Birincisi; Çalışanlara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma gideri karşılığı olarak aylık 1.000 TL’ye kadar yapılacak ödemeler,
- İkincisi ise; Personele yemek bedelinin nakit olarak ödenmesi ile ilgili.
ÇALIŞANA DOĞALGAZ DESTEĞİ NEDİR?
7420 sayılı Kanunun geçici 1. Maddesi ile, işverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine (fuel-oil, kömür, odun vb.) karşılık olmak üzere 9 Kasım 2022 tarihinden itibaren 30 Haziran 2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) (yani toplamda 8 ay), mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan aylık 1.000 TL'yi aşmayan ödemeler Gelir Vergisi ve SGK Priminden istisna edildi.
Bu düzenleme ile, işverenlerin çalışanlarına elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapacakları ödemeler vergi ve SGK yönünden teşvik ediliyor.
İŞVEREN DOĞALGAZ DESTEĞİ YAPMAK ZORUNDA MI?
Hayır, çalışanlara bu ödemelerin yapılması işverenler açısından zorunlu değil, tamamen isteğe bağlı.
DOĞALGAZ DESTEĞİNİN ŞARTLARI NEDİR?
İşverenlerin çalışanlarına elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapacakları ödemelerdeki vergi ve SGK istisnasının şartları ise şu şekilde:
- Aylık toplam 1.000 TL’yi aşmayan ödemeler istisna kapsamına giriyor.
İşverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılacak ödemelerin aylık toplam 1.000 TL’ye kadar olan kısmı istisna kapsamında bulunuyor.
1.000 TL’yi aşan kısım ise gelir vergisi ve SGK primine tabi.
- Bu ödemelerin çalışanların mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılması gerekiyor.
Bu istisnadan faydalanılabilmesi için, yapılacak söz konusu ödemelerin mutlak suretle çalışanların mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ek olarak yapılması gerekiyor.
Çalışanların ücretinde bir artış oluşturmadan ücret kalemlerinin adı değiştirilerek, bu istisnalardan yararlanılması mümkün bulunmuyor.
- İstisna 9 Kasım 2022 – 30 Haziran 2023 tarihleri arasında yapılacak ödemeler için geçerli.
İstisna düzenlemesi süresiz değil, 9 Kasım 2022 tarihinden 30 Haziran 2023 tarihine (bu tarih dahil) kadar yapılan söz konusu ödemeler için bu istisnalar uygulanabilecek.
- Bu ödemeler; elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık olarak yapılmalı.
İstisna uygulanabilmesi için, söz konusu ödemenin, işverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılması gerekiyor.
DOĞALGAZ DESTEĞİNİN DENETİMİ NASIL OLACAK?
Söz konusu ödemelerin elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık yapılıp yapılmadığının nasıl tevsik edileceği konusu açık değil. Bunun için işverenler tarafından alınacak bir kararın yeterli olup olmayacağı veya çalışanların elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine ilişkin olarak işverenlere fatura ibraz etmelerine gerek bulunup bulunmadığı hususlarının açıklığa kavuşturulması gerekiyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çok kısa bir süre içerisinde müşterek çıkarılacak tebliğ veya ayrı ayrı çıkarılacak tebliğlerle bu konuya açıklık getirilmesi bekleniyor.
DOĞALGAZ DESTEĞİNİN HAZİNEYE MALİYETİ NEDİR?
Çalışanlara ücretleri dışında yapılan her ne adla yapılırsa yapılsın tüm nakdi ödemeler ücret olarak gelir vergisine ve SGK primine tabi bulunuyor. Bu düzenleme ile, Hazine, işverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılacak ödemelerin aylık toplam 1.000 TL’ye kadar olan kısmını gelir vergisi ve SGK priminden istisna ederek, bu tutara isabet eden gelir vergisi ve SGK priminden vazgeçiyor. Çok önemli bir teşvik.
Bu istisna nedeniyle Hazine'nin bir asgari ücretlide vazgeçtiği gelir vergisi 178,4 TL, SGK primi ise 454,6 TL tutarında. Yani, Hazine’nin vazgeçtiği toplam tutar, 633,00 TL!
DOĞALGAZ DESTEĞİNİN İŞVERENE MALİYETİ NEDİR?
İşverenler, çalışanlara daha önce vergi ve SGK primi ödeyerek yaptıkları bu ödemelerin aylık 1.000 TL’ye kadar olan kısmı için artık vergi ve SGK primi ödemeyecek. Çalışan sayısına göre yararlanılan vergi ve prim istisnası tutarı da artıyor. Bu ödemeleri yapan işverenler için önemli bir kazanç.
Bu istisna olmasaydı, bir asgari ücretlide işverenler net 1.000 TL.ye kadar yapacakları söz konusu ödemeler nedeniyle 178,4 TL gelir vergisi ve 454,6 TL SGK primi fazladan ödeyeceklerdi. İstisna nedeniyle bir asgari ücretlide toplam kazançları 633 TL oluyor.
Çalışanların ücretleri, söz konusu istisna nedeniyle en az 1.000 TL artacak.
Ayrıca, personele nakit olarak ödenen yemek bedelleri de gelir vergisinden istisna edildi.
7420 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 TL’yi aşmayan kısmı gelir vergisinden istisna edildi. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergilendirilecek. Bu düzenleme 1 Aralık 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek. Yeni yılda bu tutarın 114 TL olması bekleniyor.
Daha önce, bu şekilde nakit olarak yapılan ödemelerin tamamı gelir vergisine tabi tutuluyordu.
Öte yandan, yapılan bu düzenleme ile yemek çeki, yemek kuponu ve yemek kartı verilmesi suretiyle sağlanan menfaatlere ilaveten nakit ödenen yemek bedelleri de gelir vergisi istisnası kapsamına alındı. Yani, istisna uygulaması için menfaatin yemek çeki, yemek kuponu ve yemek kartı verilmesi suretiyle sağlanması şartı kaldırıldı.
Ancak, bu istisna düzenlemesi SGK primini kapsamıyor. Mevcut durumda, bu 51 TL’nin 12,94 TL’lik kısmı SGK priminden istisna, aşan kısım prim kesintisine tabi bulunuyor.
NTV | Abdullah TOLU
