Şirket ortakları, genel olarak 4/1-b (BAĞ-KUR) kapsamında sigortalı sayılıyor. Buna rağmen uygulamada çok sayıda şirket ortağı daha az prim günü ile emekli olmak ve daha yüksek maaş alabilmek için kendilerini ya ortağı oldukları şirketlerden ya da başka bir işyerinde 4/1-a (SSK) kapsamında sigortalı gösteriyor.
Şirket ortakları, uzun yıllar sonra emeklilik şartlarını yerine getirip emeklilik muracaatında bulunduklarında Sosyal Güvenlik Kurumu, 4/1-a kapsamında gösterilen bu sigortalılıkları çoğu zaman iptal ediyor ya da geçersiz sayıyor. Hal böyle olunca emeklilik süreleri uzadığı gibi birçok mağduriyet oluşuyor.
ANONİM ŞİRKET ORTAKLARI
1 Ekim 2008 tarihinden itibaren anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, yönetim kuruluna seçildikleri tarih itibariyle sigortalı sayıldı. Yönetim kurulu üyesi olmayan kurucu ortaklar ise 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren sigortalı sayılmadı.
Ancak 5510 sayılı kanunun geçici 22. maddesiyle 1 Ekim 2008 tarihinden önce anonim şirket kurucu ortağı olması nedeniyle 1479 sayılı kanunun mülga 24. maddesine göre sigortalı sayılanlardan sigortalılıklarını devam ettirmek isteyenlerin 1 Ekim 2008 tarihinden 1 Nisan 2009 tarihine kadar yazılı talepte bulunmaları halinde sigortalılıklarının devam ettirileceği, talepte bulunmayanların ise 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle sigortalılıklarının sona erdirileceği hüküm altına alındı.
Söz konusu hüküm gereğince 1 Ekim 2008-1 Nisan 2009 tarihleri arasında SGK’ya dilekçeyle müracaat eden anonim şirket kurucu ortaklarının sigortalılıkları devam ettirildi. Ayrıca anonim şirket kurucu ortağı olup, 1 Nisan 2009 tarihine kadar kuruma müracaat etmeyip 1 Ekim 2008-1 Nisan 2009 tarihleri arasında en az bir cari ay prim ödemesi bulunanların, bu ödemeleri zımni talep olarak irade beyanı kabul edilerek sigortalılıkları devam ettirildi.
DİĞER ŞİRKET ORTAKLARI
Kolektif şirketlerin ortakları, adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortakları, donatma iştiraki ortakları, limited şirketlerin ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları da 4/1-b kapsamında sigortalı sayılıyor.
KENDİ İŞYERİNDEN SİGORTALI
SGK mevzuatına göre, şirket ortakları 4/1-b kapsamında zorunlu sigortalı sayılıyor. Ayrıca şirket ortaklarının 4/1-b kapsamında sigortalı sayıldıklarından, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı, 4/1-a kapsamında sigortalı sayılmayacakları, hiçbir duraksamaya mahal verilmeyecek şekilde hükme bağlandı.
Buna göre, 2008 Ekim sonrası şirket ortaklığı nedeniyle 4/1-b kapsamında sigortalı olanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden 4/1-a kapsamında sigortalı olamayacakları gibi 4/1-a kapsamında çalışırken çalıştığı işyerine ortak olanlar 4/1-b kapsamına alınacak ve 4/1-a kapsamındaki sigortalılıkları sonlandırılacak.
Yine, 4/1-a kapsamında çalıştığı anonim şirkette, ortak olmayan yönetim kurulu üyesi olanların 4/1-a kapsamındaki sigortalılıkları devam ettirilecek. Ancak sigortalının yönetim kurulu üyeliği yanında anonim şirkete ortak olması halinde 4/1-a kapsamındaki sigortalılığı sonlandırılarak, 4/1-b kapsamında sigortalı sayılacak.
FARKLI İŞYERİNDEN SİGORTALI
SGK mevzuatına göre hizmet akdine göre çalışanlar, 4/1-a kapsamında sigortalı sayılıyor. Şirket ortakları da 4/1-b sigortalı olmalarına rağmen kendilerine ait olmayan bir işyerinde hizmet akdine göre gerçekten ve fiili olarak çalışmış olmaları kaydıyla 4/1-b yerine 4/1-a kapsamında sigortalı olabiliyor.
PÜF NOKTALARA DİKKAT!
* BAĞ-KUR kapsamında sigortalı sayılanlardan, kolektif şirket, donatma iştiraki, adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortaklarının, anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortaklarının, limited şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarının kendi şirketlerinden 4/1-a kapsamında sigortalı olmaları mümkün değil.
* Belirtilen şirket ortaklarının çalışmadan gerçek dışı olarak kendilerini arkadaşlarının, yakınlarının ya da başka kimselerin işyerinden 4/1-a kapsamında sigortalı göstermeleri SGK tarafından sahte sigorta sayılarak iptal ediliyor. Primleri iade edilmiyor ve Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunuluyor.
* SGK uygulamalarında yapılan yanlış bir işlem, bazen erken emekli olmayı beklerken emekliliğin gecikmesine, bazen de emekli aylığının düşmesine ya da sigortalılığının geçersizliğine neden olabilir. Telafisi zor bir işleme neden olmamak için ilk sigortalılık işleminden itibaren mevzuata uygun hareket etmek gerekir. Özelikle şirket ortaklarının sigortalılığında doğru bilenen yanlışlar, bu kişilerin emeklilikte çoğu zaman zor durumda kalmalarına neden olabilir.
