BEKLENEN VERGİ AFFI KANUN TEKLİFİ MECLİSTE SUNULDU. YASALAŞMASI HALİNDE UYGULAMA AĞUSTOS 2021 TARİHİNDE BAŞLANACAKTIR.

21 Mayıs 2021 tarihinde TBMM gündemine giren Amme Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması, matrah artırımı, kasa affı, stok affı ve diğer düzenlemeler ile ilgili pratikte karşımıza gelebilecek soru ve cevaplar aşağıda olduğu gibidir.

Soru 1: Kesinleşmiş vergi borçları nasıl taksitlendirilecek?

Cevap: 30 Nisan 2021 vadeli vergi, SGK borçları 6,9,12,18 taksitle yani 12,18,24,36 ayda tamamen ödenerek, borçlar bitirilmiş olmalıdır. Vadesi Mayıs 2021 olan borçlar bu yapılandırma kapsamına girmemektedir. Buna göre, Yasa yürürlüğe girdiği tarihi izleyen ay başından itibaren uygulama Maliyenin çıkaracağı Genel tebliğler ekinde yer alan standart form dilekçeler ile başvurular kabul edilecektir. Başvurular ilgili maddelere göre ayrı ayrı dilekçe form nosuna göre düzenlenmelidir. Bu başvurular PTT yoluyla taahhütlü, internet vergi dairesi üzerinden veya ilgili kurumlara elektronik ortamda muhtelif şekillerde yapılabilecektir.

Soru 2: Dava aşamasında olan vergi ve cezalarda durum nedir?

Cevap: Dava aşamasındaki vergi ve cezalar yargı aşamasına göre ihtilafın durumuna göre yasadan faydalanacaktır. Buna göre, vergi mahkemesinde devam eden ve henüz karar çıkmamış olan dosyalar için cazip indirimler söz konusudur. Buna göre de; dosyanın bulunduğu mercii aşağıdaki tablolarda aşama aşama ayrıntılı olarak yer verilmiştir.

A- Vergi Mahkemeleri Nezdinde Dava Açılmış Ya Da Dava Açma Süresi Henüz Geçmemiş Olan Vergi Borçları:

1- Tahsil Edilecek ve Silinecek Tutarlar:

Dönem	Tahsil Edilecek Tutar	Silinecek Tutar
Vergi Aslı	% 50	% 50
Vergi Ziyaı Cezası	0	% 100
Gecikme Faizi	0	% 100
Yİ-İFE	% 100	0

2- Vergi Affından Yararlanmanın Koşulları :

a- Af Kapsamına Giren borçlar , 6, 9, 12, 18 eşit taksitte, 12, 18, 24, 36 ayda tamamen ödenmelidir.

b- Dava açılmamalı veya açılmış davalardan vazgeçilmelidir.

B- Bu Kanunun Yürürlüğe Girdiği Tarih İtibarıyla İstinaf Mahkemeleri Nezdinde İtiraza Veya Danıştay Nezdinde Temyize İlişkin Olarak Dava Açılmış Ya Da Dava Açma Süresi Henüz Geçmemiş Olan Vergi Borçları:

1- Vergi Mahkemesinde Davanın Mükellefin LEHİNDE Sonuçlanmış Olması Halinde Tahsil Edilecek ve Silinecek Tutarlar:

Dönem	Tahsil Edilecek Tutar	Silinecek Tutar
Vergi Aslı	% 20	% 80
Vergi Ziyaı Cezası	0	% 100
Gecikme Faizi	0	% 100
Yİ-İFE	% 100	0

2- Vergi Mahkemesinde Davanın Mükellefin ALEYHİNDE Sonuçlanmış Olması Halinde Tahsil Edilecek ve Silinecek Tutarlar:

Dönem	Tahsil Edilecek Tutar	Silinecek Tutar
Vergi Aslı	% 100	0
Vergi Ziyaı Cezası	0	% 100
Gecikme Faizi	0	% 100
Yİ-İFE	% 100	0

3- Vergi Aslına Bağlı Olmayan Vergi Cezaları ve Gümrük İdari Para Cezalarında Tahsil Edilecek ve Silinecek Cezalar:

Dönem	Tahsil Edilecek Tutar	Silinecek Tutar
1.Derece Mahkemede Olanlar	% 25	% 75
1.Derece Mahkemede Kazananlar	% 10	% 90
1.Derece Mahkemede Kaybedenler	% 50	% 50

4- Eşyanın Gümrüklenmiş Değerine Bağlı Olarak Kesilmiş İdari Para Cezaları İle İlgili Olarak Tahsil Edilecek ve Silinecek Cezalar:[1]

Dönem	Tahsil Edilecek Tutar	Silinecek Tutar
Dava Aşamasında	% 15	% 85
Mahkemede Kazananlar	% 5	% 95
Mahkemede Kaybedenler	% 30	% 70

Soru 3: Devam eden vergi incelemeleri ile sonuçlanmış vergi incelemeleri açısından durum nedir?

Cevap: Yasanın yürürlüğe girdiği tarih itibari ile dava açma süresi geçmemiş (itiraz süresi dolmamış, kesinleşmeyen tarhiyatlar dahil) vergi ve cezalı tarhiyatlarda verginin yarısı ödendiği takdirde, buna isabet eden vergi ziyaı cezasının tümü affedilir. Aynı şekilde verginin kalan %50’si de yine ödenmeyecektir. Özel usulsüzlük cezaları da aynı şekilde %25 olarak ödenir. Kalan %75 ceza affedilecektir. Burada önemli olan husus şudur; kesinleşmiş özel usulsüzlük cezalarında ise indirim oranı %50 olarak uygulanacaktır. Ödeme emrine karşı açılan davalarda cezalar silinir. Vergi aslının tümü taksitler halinde ödenecektir. Özetle, ödeme emrine karşı açılan davalarda ana parada indirim veya af söz konusu değildir. Devam eden vergi incelemelerinin 02.08.2021 tarihine kadar sonuçlandırılması gerekir. Matrah artırımı yapılması halinde inceleme düşer. Matrah arıtımı yapıldığı takdirde ve bu aşamada inceleme 02.08.2021 tarihine kadar bitirilmemiş ise, bu dosyalarda affa dahil edilecektir.

Soru 4: Matrah artırımları tutarı peşin ödenirse herhangi bir indirim söz konusu mudur?

Cevap: Matrah artırımları ilk taksit süresi içerisinde ve peşin olarak defaten ödenmesi halinde, ödenecek tutarlardan %10 tenzilat yapılar. Yine beyannamelerini yasal süreleri içerisinde vermiş mükellefler de ve vergi borcu olmayan mükellefler için tabloda yer alan asgari artırım tutarları üzerinden (matrahtan) hesaplanacak vergi %20 değil %15 olarak ödenecek vergi bulunacaktır.

Soru 5: İşletme kayıtlarının düzeltilmesi ile ilgili kolaylıklar nedir?

Cevap: İşletmede fiilen bulunduğu halde kayıtlarda yer almayan emtialar için tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak hesaplanan Katma Değer Vergisi’nin ödenmesi halinde emtialar kayıtlara alınır. Ödenen Katma Değer Vergisi İndirim konusu yapılabilir.

Yine işletmede olduğu halde kayıtlarda yer almayan makine-teçhizat ve demirbaşlar da tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak hesaplanan Katma Değer Vergisi’nin ödenmesi suretiyle kayıtlara alınabilir. Ancak söz konusu varlıklar üzerinden amortisman hesaplanmaz. Ve ödenen Katma Değer Vergisi indirim konusu yapılamaz.

Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa ve ortaklardan alacaklar tutarı üzerinden % 5 vergi ödenmek suretiyle kayıtlar düzeltilebilir.

Soru 6: Yasa’nın yürürlüğe girmesiyle birlikte uygulama vergi dairelerinde nasıl beyan edilecektir?

Cevap: Yasa yürürlüğe girmesiyle beraber kesinleşmiş borçlar açısından mükellefin Türkiye çapında hangi vergi dairelerine borcu var ise, her vergi dairesi için ayrı ayrı dilekçe ile başvuru zorunludur. Müracaatlar elektronik ortamda da yapılabilir. Dolayısıyla bir mükellefin Türkiye çapında hangi vergi dairelerine borcu varsa bu vergi dairelerine ayrı ayrı başvuru istenilmektedir. SGK borçları açısından da durum aynı olup, dosya bazında hangi il veya ilçelerde SGK kurum borcu var ise buna göre ayrı ayrı dilekçe ile başvuru zorunludur.

Zoru 7: Peşin ödemelerde ayrı bir indirim söz konusu mudur?

Cevap: Peşin ödeyenlere fer’i borçlarda %90 indirim söz konusudur. Örneğin; anapara borcu 100.000,00 TL olan mükellefin 30.04.2021 tarihi itibari ile fer’i borcunun 50.000,00 TL olduğu varsayılmıştır. Bilindiği gibi fer’i borç gecikme zammı, gecikme faizi, tecil faizi gibi anapara üzerinden hesaplanan ek amme borçlarıdır. Bunlarda da anaparanın peşin ödenmesi halinde buna tekabül eden fer’i borçların %90 silinir. Geriye kalan %10 ödenir. Kanun teklifinde, önerilen düzenlemeler kapsamında hesaplanan ve yapılandırılan kamu borcunu bir defada ödeyeceklere, fer’i borçlar yerine ÜFE aylık değişim oranı esas alınarak hesaplanacak tutarda önemli indirimler öneriliyor.Teklife göre, hesaplanan tutarın ilk taksit ödeme süresi içinde tamamen ödenmesi halinde;

- Bu tutara Kanun’un yayımı tarihinden ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz hesaplanmayacak,

- Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar üzerinden ayrıca %90 indirim yapılacak,

- Kapsama giren idari para cezalarından (istisnaları hariç) %25 indirim yapılacak,

- Yapılandırma ile ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması halinde, fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE esas alınarak hesaplanacak tutardan %50 indirim yapılacak.

Benzer şekilde, hesaplanan tutarların ilk iki taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde;

- Bu tutara kanunun yayımı tarihinden ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz hesaplanmayacak,

- Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarı üzerinden ayrıca %50 indirim yapılacak,

- Kapsama giren idari para cezalarından (istisnaları hariç) %12,5 indirim yapılacak,

- Yapılandırma ile ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması halinde, fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE esas alınarak hesaplanacak tutardan %25 indirim yapılacak.

Soru 8: İhtirazi kayıt yoluyla beyanname veren mükellefler açısından yeni vergi affı neler getiriyor?

Cevap: 213 sayılı VUK mad. 378 hükmüne göre, ihtirazi kayıtla beyanname veren mükelleflerde bilindiği gibi vergi aslı tahakkuk etmektedir. Bu tip beyannamelerde yürütme durdurma kararı alınmadığı sürece tahsilat işlemleri devam etmektedir. Bu nedenle 30.04.2021 tarihinden önce ihtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerinden tahakkuk etmiş vergi ve cezalarda yeni af kanunu hükümlerine göre istendiği takdirde müracaat yapılabilir.

Soru 9: Matrah artırımı yapan mükelleflerde zarar indirimi ertesi yıllarda nasıl uygulanacaktır?

Cevap: Bilindiği gibi, matrah ve vergi artırımı 2016 ila 2020 yıllarını içermektedir. Bu yıllar için zarar etmiş mükelleflerin zarar miktarları ertesi yıllarda %50 olarak dikkate alınacaktır. Ayrıca, Matrah/vergi artırımı; yıllık gelir ve kurumlar vergisinde dört yıl, kapsama giren stopajlar ile katma değer vergisinde beş yıl için öngörülmüş. 2016-2020 yılları için matrah/vergi artırımı yapmak mümkün.

Matrah artırımı son yapılandırma kanununda olduğu gibi yine; Yıllık gelir ve kurumlar vergisi, Katma değer vergisi, Bazı gelir ve kurumlar vergisi stopajları (Ücretler, yıllara sari işlerin istihkakları ile bazı kira ve serbest meslek ödemeleri), için yapılabiliyor. Yine önceki deneyimlerde olduğu gibi, BSMV, sorumlu sıfatıyla ödenen KDV, kâr dağıtımı stopajı, KKDF, damga vergisi ve ÖTV gibi vergilerde matrah artırımı yapılmıyor. Vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmasını engellediği için teklifin en önemli düzenlemesi bence matrah artırımı. Bu önemi nedeniyle, kapsamın yeniden değerlendirilmesinde yarar olduğunu düşünüyorum. Kurumlar vergisi incelemesinin bir bakıma ayrılmaz parçası olması nedeniyle kâr payı stopajının, KDV ile alternatif bir vergi olması nedeniyle de BSMV’ nin en başta kapsama alınması gerekir.

Soru 10 : Varlık barışı uygulaması ile bu yeni vergi affı kıyaslandığında durum nedir?

Cevap: Bilindiği gibi, varlık barışı 30.06.2021 tarihinde son bulacaktır. Eğer herhangi bir uzatma yapılmadığı takdirde varlık barışı ile ilgili 7256 sayılı Yasada yeniden düzenlenmiştir. Buna göre yurtdışı varlıklar 30.06.2021 tarihine kadar beyan edilecektir. Ancak bu uygulamanın dışında uygulamaya konulacak beklenen yeni vergi affı kanunu ile daha geniş kapsamlı imkanlar getirilmiştir. Buna göre, 2018 tarihli ve 7143 sayılı Kanun’da varlıkların milli ekonomiye kazandırılmasını amaçlayan ve kamuoyunda varlık barışı olarak ifade edilen düzenlemeye de yer verilmişti. Yeni kanun teklifinde varlık barışı düzenlemesi bulunmamaktadır. Ancak Kasım 2020 tarihli 7256 sayılı Kanun’la zaten varlık barışı düzenlemesi bir defa daha yapıldı ve halen de uygulama süresi bitmiş değil. Dolayısıyla yeni teklifte varlık barışına ilişkin bir düzenleme önerisi bulunamamaktadır.

Dr. Mustafa ALPASLAN