Bu yazımızda yıl sonlarında özellikle yatırım yapan firmalarda karşımıza çıkan bir konuyu ele alacağız. Burada belirttiğimiz gibi yıl sonlarında bir çok firmadan şöyle bir soru gelmektedir.
Biz, tekstil makineleri imal eden bir firmayız. Bir boya makinesi siparişi aldık. Şu anda boya makinesinin yüzde 60 ını tamamladık. Yarı mamul halindedir. Ancak, siparişi bize veren firma yıl sonu itibariyle yarı mamul halde olan bu makinenin faturasını istemektedir. Siparişi veren firma bu konuda yatırım teşvik belgesi almıştır. Dolayısıyla yatırım teşvik belgesindeki istisnalardan faydalanmak istemektedir. Böyle bir durumda ne yapmamız gerekiyor. Bu konuda bize fikir verebilir misiniz?
Böyle bir durumda bu şekilde bir soru ile karşılaştığımızda çok dikkatli davranmamız gerektiğini hatırlatmalıyız.
Konuyu bir örnekle açıklayalım.
Bize gelen boya makinesi bedeli KDV hariç 500.000 Liradır. Makine yarı mamul haldedir ve henüz 100.000 liralık masraf yapılmıştır. Satış faturasını tanzim ettiğimiz anda 400.000 lira karımız olacaktır. Bunun vergisi de 100.000 lira olacaktır. Elde etmediğimiz bir karın vergisini vereceğiz. Onu bir tarafa bırakalım, ertesi sene makineyi tamamlamak için yapacağımız masrafları nereye kaydedeceğiz? Dönemsellik ilkesine aykırı hareket etmiş olmayacak mıyız acaba? Gibi birçok sorular karşımıza gelmektedir.
- Siparişi veren firmaya böyle bir şey yapamayacağımızı bildirir ve siparişi kaybederiz.
- Makinenin faturasını keser, ertesi sene iade alır yeniden faturalandırabiliriz,
Bu biraz hileli bir kayıt olacaktır. Ama hiç olmazsa firmamız kardan zarar etmemiş olacaktır.
- Yıl sonu itibariyle faturamızı keseriz. Şu kayıtları yaparız.
_______________ ____________________
120 ALICILAR 50.000
380 GELECEK AYLARA AİT GELİRLER 50.000
Siparişi alınan ve henüz tamamlanmayan Boya makinesinin faturasının
Tanzimi ve kaydı
__________________ ______________________
Böylece müşterimizin isteğini yerine getirdiğimiz gibi Maliye idaresinin isteyeceği kayıtları da yapmış olduk. Boşu boşuna ek vergi ödemeyeceğiz.
Ertesi sene 380 hesaptaki tutarı cari dönem gelir hesabına alır ve dönemsellik ilkesine de uymuş oluruz. Yapacağımız kayıt şöyle olacaktır.
___________________ ________________
380 GELECEK AYLARA AİT GELİRLER 50.000
600 YURTİÇİ SATIŞLAR 50.000
Önceki yılda gelecek yıllardaki gelirler hesabına kaydedilen
Satışın bu defa ilgili hesaplara kaydı için
____________________ _________________
Böyle bir kayıt ile firmanın satış ve maliyet hesapları da düzelmiş olacaktır. Bu kayıtları yaparken KDV yi hiç göz önüne almadığıma dikkat ediniz.
Bazen yıl sonunu bir yana bırakın, firmaya sipariş verilirken imalat tamamlanmadan yıl sonunda fatura istenebileceği şartıyla sipariş verilebilmektedir. Eğer kabul etmezseniz işi kaybedeceksiniz. Bu durumda böyle bir çıkış yolu olabilir diye düşünmekteyim.
Sürç ü lisan ettiysek affola.
