Geçtiğimiz hafta Cuma günü (2 Nisan) TBMM’ye 18 maddeden oluşan yeni bir Torba Yasa teklifi verildi. Teklifte, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile bazı Kanunlarda değişiklik yapılmasını öngören düzenlemeler yer alıyor.
Bu Torba Yasa Teklifinde yer alan düzenlemelerin büyük bir kısmı ile ilgili ayrıntıları, Gazetemizde 1 Mart 2021 tarihinde yayınlanan “Vergi reform paketinin ayrıntıları belli oldu!” başlıklı köşe yazımda daha önceden paylaşmıştım.
Ha, şimdi diyeceksiniz ki, Torba Yasa teklifinde kefalet sigortası ile ilgili bir düzenleme mi var? Ya da kefalet sigortasının bu teklifle ne ilgisi var? Kefalet sigortasının doğrudan bu Torba Yasa teklifi ile bir ilgisi yok. Teklifte kefalet sigortası ile ilgili bir düzenleme de şu an için bulunmuyor.
Ancak, sektör, Torba Yasa teklifi ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda değişiklikler yapılırken, Dünya ülkelerinde yaygın ve son derece başarılı olarak uygulanan kefalet sigortasının ülkemiz uygulamasında da alanının genişletilmesini ve reel sektörün teminat mektubu konusunda yaşadıkları sorunun kefalet sigortası ile çözülmesi için yasal düzenleme yapılmasını istiyor ve bekliyor!
Reel sektör ciddi teminat mektubu sıkıntısı yaşıyor
Reel sektörün çok ciddi kredi ve teminat mektubu sorunu var. Özellikle ihaleli iş yapanlar, kamuya borcu olanlar ve devletten KDV iadesi alan şirketler teminat mektubu alma konusunda ciddi sorun yaşıyorlar. Çoğu şirket, teminat mektubu temin edememesi nedeniyle aldıkları veya alabilecekleri işleri kaybediyorlar ya da KDV iadelerini zamanında alamıyorlar. Bu da şirketleri oldukça zorluyor. Çoğu şirketin bankalardaki kredi ve teminat mektubu limitleri dolu.
Banka teminat mektubu kullanımında dünya birincisiyiz
Banka teminat mektubu kullanımında dünya birincisiyiz. Çünkü, ülkemizde teminat mektubu ihtiyacının tamamı sadece bankalar tarafından karşılanıyor. Finans kaynaklarının sınırlı olduğu dikkate alındığında, sadece bankacılık sistemi ile teminat mektubu sorununun çözülmesi çok zor görünüyor.
Peki, dünya ülkeleri bu sorunu nasıl çözmüş
Dünya ülkeleri bu sorunu bankacılık sistemi dışında, sigortacılık ürünleri ile çözmüş. Örneğin, ABD’de teminat mektubu ihtiyacının tamamı sigorta şirketlerince karşılanıyor. Bu oran Güney Amerika’da yüzde 95, Avrupa'da yüzde 25 ve Asya Pasifik’te ise yüzde 50 civarında.
Kefalet sigortası, teminat mektubu sorunu için bir çözüm olabilir mi?
Şu anda reel sektörün teminat mektubu sorununu çözecek yeni finansal enstrümanlara ihtiyacımız var. Bu konudaki önerimiz, Kefalet sigortası! Kefalet sigortasının kapsamlı olarak uygulanması halinde, reel sektörün teminat mektubu sorununun çözülebileceğini düşünüyoruz.
Aslında Kefalet sigortası bilinmeyen bir şey değil, ancak dünya’da bu kadar başarılı ve yoğun olarak kullanılırken, ülkemizde neden fırsat verilmiyor anlaşılır gibi değil.
Kefalet sigortası, teminat mektubu işlevine sahip bir sigortacılık ürünü. Dünyada yaygın olarak kullanılan, reel sektörün elini rahatlatan finansal bir enstrüman. Bankacılık sisteminin sağladığı teminat mektuplarının muadili – alternatifi bir sistem. Kefalet sigortası ile sigorta şirketi, sigortalının “kefili” oluyor, sigortalı, lehtara olan borcunu yerine getirmediği takdirde, lehtarın maruz kaldığı zararları tazmin etmeyi taahhüt ediyor. Kefalet sigortasında sigorta şirketinin verdiği teminat, ödemeden ibaret olmak zorunda değil; yüklenicinin proje kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde, sigorta şirketi yeni bir yükleniciye projeyi tamamlatmakla da yükümlü olabiliyor.
Kefalet senedinde kredi kullanım ücreti, limit tahsis ücreti gibi ek ücretler de yok. Sadece sigortalıdan alınan primler ve gereken durumlarda ipotek ve rehin için alınan masraflar var. Ayrıca, sigorta şirketleri kefalet senedi düzenlerken sadece mektup vadesi kadar sigorta primi alırken, komisyon, hesap işletim ücreti, limit tahsis ücreti, limit kullanım ücreti gibi ek ücretler de talep etmiyor. Yani, kefalet sigortasının maliyeti, banka teminat mektuplarının maliyetinden daha düşük.
Sadece kamu ihalelerinde teminat mektubu olarak kullanılabiliyor
Ülkemizde kefalet sigortası konusunda ilk adım, 2017 yılında kefalet sigortası senetlerinin kamu ihalelerinde teminat mektubu olarak kabul edilmesi ile atıldı. Kefalet sigortası senetleri, kamu ihalelerinde teminat mektubu olarak kullanılmaya başlandı. Sonrasında ise, yeni bir gelişme olmadı, kefalet sigortası uygulamasının kapsamı bir türlü genişletilemedi.
Sektörün beklentisi, tüm kamuda teminat mektubu olarak kabul edilmesi
Sigorta sektörü, kefalet sigortasının, kapsamı genişletildiği takdirde reel sektörün teminat mektubu sorununu çözebileceği görüşünde. Biz de aynen katılıyoruz. Bunun için öncelikle hiç vakit kaybedilmeden kefalet sigortası senetlerinin kamuda teminat mektubu olarak kabul edilmesinin sağlanması lazım.
Bu fırsat kaçırılmamalı, düzenlemenin tam zamanı!
Kefalet sigortasının tüm kamuda teminat mektubu olarak kabul edilmesi için düzenleme yapılmasının tam zamanı. Çünkü, halihazırda önümüzdeki günlerde Meclis’te görüşülecek olan Torba Yasa teklifi ile 6183 sayılı Kanunda değişiklikler öngörülürken, kefalet senedi ile ilgili değişiklik de kolayca yapılabilir.
Peki, bunun için nasıl bir değişiklik yapılması lazım?
Kefalet sigortası senetlerinin tüm kamuda teminat mektubu olarak kabul edilebilmesi için; 6183 sayılı Kanunun 10. maddesinin birinci fıkrasının
“2. Bankalar ve özel finans kurumları tarafından verilen süresiz teminat mektupları,”
şeklindeki 2. bendinin aşağıdaki şekilde değiştirilmesi gerekiyor:
“2. Bankalar ve özel finans kurumları tarafından verilen süresiz teminat mektupları ile Türkiye’de yerleşik sigorta şirketleri tarafından kefalet sigortası kapsamında düzenlenen kefalet senetleri”
Bu değişiklik yapıldığı takdirde, kefalet sigortası senetleri, KDV iadeleri, vergi, SGK, belediyeler ve diğer kamu kurumlarına olan borçların tecil-taksitlendirilmesinde teminat olarak kabul edilebilecek. Böylece reel sektörün kamuya karşı teminat mektubu sorunu büyük ölçüde ortadan kaldırılmış olacak.
Hem reel sektörün hem de sigorta sektörünün bugünlerde güzel bir habere ihtiyaçları var!
Dünya | Abdullah TOLU
