Beyannamede “istisna” ve “gider” gibi “indirimler” satırına yazılan tutarlar da kira gelirinden düşülebiliyor. Dolayısıyla Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) mülk sahiplerine tanıdığı indirim hakkının kullanılması da ödenecek verginin mükellef lehine değişmesine neden oluyor.(GVK Md. 89)
İndirimler satırlarına yazılabilecek harcamalar neler, şimdi örneklerle onu açıklayalım.
OKUL VE HASTANE MASRAFLARI
Beyan edilecek gelirin (İstisna ve gider düşülmüş gelir) yüzde 10’u oranındaki sınırlara tabi eğitim ve sağlık harcamaları... Mülk sahibinin kendisi, eşi ve çocuklarının eğitim sağlık harcamaları indirime konu olabiliyor. Çocukların 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış olması gerekiyor. Ayrıca harcamaların belgelendirilmesi kaydıyla vergi hesabından düşülebiliyor. Eğitim ve sağlık masraflarının beyannamede indirim olarak yer alabilmesi için, harcamaların Türkiye’de yapılma koşulu ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak evraklarla belgelendirmesi koşulu da mevcut.
Kitap ve kırtasiye masrafları, okula gidiş ve dönüşe ilişkin (ulaşım) servis ücretleri, okul forma ve ayakkabı masrafları, özel yurt masrafları indirim olarak dikkate alınabiliyor. Okul yemek masrafları ve vakıf üniversitelerine (Kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmadığı için) ödenen eğitim harcamaları ise indirim olarak dikkate alınamıyor.
Söz konusu harcama belgelerinin beyannameye eklenmesi gerekmiyor ancak, elektronik beyanname verenlerin bu harcama belgelerinin üzerindeki bilgileri (Faturanın alındığı işletmenin unvanı, vergi numarası, fatura numarası, tutarı...) beyannamenin ilgili satırlarına kaydetmesi gerekiyor.
ÖZEL SİGORTA MASRAFLARI
Ödemeyi yapanın şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait birikim priminin alındığı hayat sigortalarına ödenen primlerin yüzde 50’si ile ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primlerinin yüzde 100’ü dikkate alınıyor. İndirim konusu yapılacak primlerin toplamı, beyan edilen gelirin yüzde 15’ini ve asgari ücretin yıllık tutarını da aşamıyor. (2022 yılı asgari ücretinin yıllık brüt tutan 68 bin 850 TL)
NET 6.340 TL VERGİ AVANTAJI
Yıllık 120 bin lira kira geliri örneği için; eğitim ve sağlık harcamalarının ödenecek vergiyi ne kadar azalttığı aşağıdaki tabloda görülmekte.Yasal indirim hakkı kullanıldığında net 6.340 lira daha az vergi hesaplandığı görülüyor. Aynı kira gelirine (Yıllık 120 bin lira) sahip iki vatandaştan birinin beyannamesinde eğitim ve sağlık harcaması bulunmuyor. Diğerinde ise yasal oranlar çerçevesinde 2022 yılı içinde yapılan eğitim ve sağlık masraflarının beyannamenin “indirimler” satırına yazıldığından vergi avantajı sağlanmış oluyor. “İndirimler” satırını dolduran vatandaş 12 bin 520 lira vergi ödeyecekken, doldurmayan vatandaş ise 18 bin 860 lira vergi ödeyecek.
Tabii ki yalnızca eğitim-sağlık harcaması yapmış olmak yetmiyor, bu harcamalara ilişkin belgelerin mülk sahipleri tarafından beyannameye yazıldıktan sonra beş yıl daha saklanması da gerekiyor.
KİRA GELİRİNDEN ‘İNDİRİM’ YAPILAN ÖRNEK
KİRA GELİRİNDEN ‘İNDİRİM’ YAPILMAYAN ÖRNEK
BAĞIŞ VE YARDIMLARIN İNDİRİMİ
Bağış ve yardımlar da kira gelirinden indirim konusu yapılabiliyor. Kamu kurumlarına, kamu yararına çalışan dernekler ve vergi muafiyeti tanınan vakıflara makbuz karşılığı yapılan bağışların bir kısmının (beyan edilen gelirin yüzde 5’ine kadar) indirim imkânı mevcut. Kamu kurumlarına bağışlanan okul, sağlık tesisi ve ibadethanelere ilişkin olarak yapılan harcamaların ise tamamı beyan edilen gelirden indirilebiliyor. Türkiye Kızılay Derneği’ne yapılan nakdi bağışların tamamı ve Cumhurbaşkanlığınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî bağışların tamamı da vergiye tabi gelirden düşülebiliyor.
Hürriyet | Ahmet KARABIYIK
