Vergi yargısı için genel olarak 4 farklı emsalden bahsedilebilir.
1- Bağlayıcı Emsal
Danıştay İBK kararları böyledir. Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu Esas No : 2013/3 Karar No : 2019/1 sayılı kararına göre vergi incelemesine ibraz edilmeyen defter ve belgeler mahkemeye ibraz edilebilir. Mahkeme karara karşı direnerek bu yöndeki talebi geri çeviremez.
2- Objektif Emsal
Bu tür emsal kararlara Danıştay VDDK, Danıştay dava dairesi ve diğer vergi yargısı kararları örnek gösterilebilir. Örneğin Danıştay 3. Daire'sinin 2023/1444 E., 2024/1167 K. sayılı kararına göre adreste bulunmama durumunda ilk ile ikinci tebligat arasında en az 15 gün süre bulunması gerekir. Vergi mahkemesi bu tür bir emsale uymak zorunda değildir. Ama karar güncelse genellikle uyarlar.
3- Sübjektif Emsal
Bu tür emsal kararlarda uyuşmazlığın hukuki değil maddi yönü ön plandadır. Karara konu uyuşmazlık kendine özgü olduğundan bulgu ve delilleri farklı olaylar için yol gösterici olsa da tam olarak bir emsal karar olduğu söylenemez. Örneğin DANIŞTAY VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU 2020/134 E., 2021/1302 K. sayılı kararındaki davacı eline oluşan sonuç, fatura alıp verme ilişkisi olmayan bir başka davacı için emsal olmaz. Etki gücü objektif emsaldeki kadar değildir.
4- İlgisiz ya da Aleyhe Emsal
Bu tür emsaller vekil ya da danışmanın bilgi eksikliğinden kaynaklanır. Mahkeme kararının tam olarak anlaşılamadığı bazı durumlar salt anahtar kelimeden bulunup sunulan kararlardır. Hatta bazı durumlarda aleyhe karar verilmesine bile neden olabilir.
Av. Mehmet Alçay
