Toplumların değer verdikleri belirli hedefler etrafında insanlar ve fikirler organize ettikleri toplumsal kurumlar vardır. Toplumlarda yeniden üretimi sağlamayı kamçılayan kurumsallaşmış kurumlarda liderlik yapan liderler yeni istikametler ve yeni fikirlerle üretimi geçekleştirirler. Gençler bilimsel üretime katılarak eğitim ve üretim biçimlerinde yeni sistemler oluştururlar.
Teknolojinin getireceği değişim ve anı durumlara karşı liderler olaylara hazırlıksız yakalanmalarında herhangi bir bahaneye sığınmazlar her olayın gidişatının hangi yönde olacağının farkında olup piyasaların çalkantılarıyla başa çıkmaları için nasıl bir rota çizeceklerinin   durumsal farkındalığı ile organize olup kurgularıyla başa çıkma becerisini sağlarlar. Neyin doğru gittiğini neyin gitmediğini farkındadırlar hızlı müdahale etmelerinde mahirdirler.

Liderlerin vizyonları heyecan verici esenleyici, motive edici ve zorlayıcı olmaktan öte geleceğe dönük bir hedef olmasıdır.  Hayal gücü ve mantık bizi insan kılan iki özelliktir. Ekonomi Enstrümantal rasyonelliğinin öngörülebilirliği lehine hayal gücü kullanmak, ilerlemeyi kaçınılmaz kılar. Yaratıcılığın ve hayal gücünün bireysel ekonomi aktörünün önemi inkar edilemez. İstikrara yönelik tahsis mekanizmaları olarak sistem düzeyinde yaratıcılık becerisi gereklidir. Yaratıcı perspektifi yeni fikirleri yaratmanın tercihleri ve planları gelecek için olası stratejiler belirlenmelidir. Teknolojideki değişim sonuçları ve yaratıcı tanımlarının rolü ekonomik ortamda kendine has sistemler oluşturur. Ekonomik etkileşimin özündeki yaratıcılık faktörü, gelecek hakkında doğacak belirsizliklere karşı modelleme geliştirmektedir. Geleceği öngöremeyiz. Çünkü teknoloji deterministtik değildir. Aynı teknoloji farklı türlerde toplumlar yaratır. Yapay zeka bio teknolojinin gelişimi dünyada büyük değişimleri ortaya çıkarabilmektedir. Yeni teknolojilerin gelişimine karşı fikirler üretmek ve bunlara uygun kalıp ve sistemler oluşturmak tamamen elimizdedir.   Teknolojinin gerçek gelişimi hayal gücünün ve keşiflerin ürünleri arasındadır. Geleceği yaşatmak için yeni seçenekler yeni olası stratejiler ve yeni ürünler yaratmakta özgürüz ve herhangi bir kararın çeşitli olasılıklarını gözümüzde canlandırmak için gençlerin hayal gücünden yararlanmalıyız. Hayal gücü aklımızın pasif tarafının indirdiği ve mantığın inceleyebileceği ve benimseyebileceği potansiyel olarak değerli buluşlar yapabilen izole ve sorumsuz bir özellik olarak değerlendirilir. Yaratıcı perspektiften baktığımızda yeni fikirler yaratmanın, tercih ve planların, gelecek için olası strateji ve sonuçlarının yaratıcılığı önemli olup ekonomi üzerindeki rolü etkili sonuçlar doğurmaktadır.  Ekonomi ortamında yeni gelişmeler kendine has sistem düzeyindeki etkileşimi sağlar. Yaratıcılığın özünde; gelecek hakkındaki radikal belirsizlik sorununun   dinamik ve gelişen bir süreç içerisinde modellenmesi gerektiği açıktır. 

Sanayi Devriminde sanayileşmeyi öncelik olarak sağlayan toplumlar diğer toplumlara nazaran zenginliklerini arttırdılar. Bu günkü dünyada en büyük zenginlik farklılıkları sanayi toplumlarının getirdiği etkinliklere bağlıdır. Aynı şekilde dördüncü Sanayi devriminin getirdiği yenilik ve teknoloji alanında gençlerin hayal gücü ile   toplumsal düzen meydana gelmektedir.   Vizyoner liderlerin bulunduğu toplumlarda gençlerin hayali ve lider vizyonu ile reel gerçekliğini yakalayarak yeni üretim sistem biçimlerinin toplumların zenginliğine büyük bir kaynak yaratmaktadır.  Dünyada ani değişim ve doğa üstü durumlarda, liderlerin soğukkanlı ve gençlerin hayal dinamizmini harekete geçirerek çare ve sistemler üretmesi ile mümkündür. Nitekim Covid 19 salgınında, kurumsal liderlik vizyonuna sahip toplumlar, olağanüstü salgına karşı gerekli tedbir ve önlem almasında, etkinliği  gençlik hayallerini üretime dönüştürmesi ile tedbir alınmasını mümkün kılabildi . Toplumlar bu olağanüstü durumu ekonomik fırsata dönüştürerek kazanıma çevirebildiler. Nitekim bazı toplumlar salgına karşı ekipman ,cihaz ,ilaç ve aşı gibi buluşlarla karşılık vererek  kazançlı duruma geçtiler. Bilişim ve teknoloji ilerledikçe kendi ekosistemini yaratarak yeni iş ve imkanları ve ekonomik kazanımlar elde edilebilmektedir. Özgürlükler açısından toplumlar ve bireyler algoritmik sistemlerin özgürlük alanı kadar özgürleşirler. Akıllı yollarda yapay zekalı otomobillerin algoritmik programların ölçüsü kadar seyahatlerimiz sınırlıdır. Gelecek teknoloji yapay zeka algoritmik programlar iş  ve yaşamlarımızın biçimlenmesi ve sınırlanması üzerinde etkili rol oynarlar. Artık üretim araçları ve yaşamlarımızı algoritmik programlar yönettiği gibi,  algoritmik yapay zekaların , siber saldırıları iş ve üretim araçlarımızı  tehdit ettiği gibi yaşamsal alanlarımızı da yaşam güveliğimizi de tehdit edebilmektedir.

 Güvenlik politikaları güçlü liderlik tarafından desteklenen bir ulusal güvenlik politika önceliği haline gelmelidir. Kritik ulusal alt yapıların korunması ve yabancı aktörlerin demokratik süreçleri etkilemesinde koruma kapsamında kaygılar oluşturduğunda, hükümetler ve yöneticiler bu risklerin farkındalığını, gençlerin hayal gücünden yararlanarak koruma güvenliğinin yapılması sağlanmalıdır. Toplumumuz ve bireysel yaşamlarımız için önemlilik arz eden siber güvenlik sistemlerinin gençlerin hayali ve liderlik vizyonu ile oluşabilmektedir. Hükümetler endüstri ve sivil toplumlar arasında siber etkinlik, siber saldırılara ilişkin bilgi alışverişinin daha düzenli şekilde yapılması, bir saldırı olduğunda daha erken müdahalesi sağlanabilecektir. Teknolojik algoritmaların’’ insanlığı hacklemesi ‘’ ve beni benden daha iyi bilmesini mümkün kılabilir. Eğer bu gerçekleşirse bireyciliğe duyulan inanç çökebilir. Ve bireylerin elindeki otorite, algoritmaların meydana getirdiği ağlara kayabilir.

  Yapay zeka dünyada derin değişikliklere yol açar ve bu değişiklikler risksiz değildirler. Kendileri ile beraber yeni riskler taşıyabilmektedir. Sezgiden yoksun insan tarafından algoritmik programlama ile hayatımıza hükmeden yapay zeka teknolojisi verimli ve etkin bir şekilde olumlu kullanmak, toplumların sahip olduğu vizyoner liderlerin varlıkları le mümkündür. Toplumda liderlik eden kurumsal liderler, yüksek öğretim kurumları, işletmeler, sivil toplum kuruluşları, kamu kuruluşları ve yöneticilerin yönetim vizyonlarını kendi alanlarındaki gençlerin hayallerini dinamizme çevirerek toplumsal zenginliği kazandırırlar. Üniversitelerde klasik ezberlenmiş sorularla sınav edilmektense; konuların ve sorunların, öğrenilmek istenilen alanlarla ilgili öğrencilerin hayal ve düşünceleri açısından yorumlanıp cevaplaması sağlanmalıdır. Gençlerin bu hayallerine liderlik edilmesi, topluma bir kazanç olarak dönüşüm sağlar. Toplumların demokratik ve siyasi tercilerini etkileyen algoritmık yazılımların doğurabileceği tehlikelere karşı tedbir almayan toplumlar, sanal alemlerde yönetilebilir. Teknolojik veri ve teknolojik algortmaları milli olmayan yazılımlar, teknoloji üretenlerin yönetme eğilimleri doğrultusunda yönetilirler. Gençlerin hayallerine öncülük edecek kurumsal liderleri harekete geçirecek hükümet politikaları oluşumu ile ilgili milli yazılımların geliştirilmesi ve toplumların sosyalleşme alanı olarak tedbirler alması elzemdir. Teknolojinin geleceği, onu kullanma şeklimiz belirleyecek. Onun   iyi ve insani amaca yönelik faydasına evirilmesini sağlamak insanın elinde. Algoritmalar insanı çalışma hayatının dışına iterken, varlık ve güç algoritmalarını avucunda tutan toplumlar, görülmemiş sosyal, siyasal güç ve zenginlik kazanırlar.
 

ABDURRAHMAN FİLİZ
BAĞIMSIZ DENETÇİ & MALİ MÜŞAVİR

NOT : İsim zikredilerek ancak dipnot olarak alıntı yapılabilir.
 

Kaynak: www.bdTurkey.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)