2 Ağustos 2024’te yürürlüğe giren 7524 sayılı Kanun ile fiş/fatura almayana kesilecek ceza tutarı artırılmış ve ilgili maddede (VUK m.353/3) değişiklikler de yapılmıştı. Her ne kadar fiş/fatura alma konusunda mevzuatta bir yükümlülük olmasa da -ki bu hususu geçen gün bu yazıda belirtmiştim- Vergi İdaresi fiş/fatura almayanları tespit ettiğinde bu kişilere 5 bin lira özel usulsüzlük cezası kesecek. Buna hazırlıklı olun. Ama bu cezadan büyük oranda kurtulma yolu var. Az sabır…
Olası bir durumda fiş/fatura almadınız diye kesilen 5 bin lira ceza size tebliğ edilmeli ki siz de bunu ya dava konusu yapabilin ya idareden indirim talep edebilin ya da ödeyebilin. Bu nedenle bu cezanın size usulünce tebliğ edilmesi oldukça önemli.
2 Ağustos 2024 tarihinden önce fiş/fatura almadığınız tespit edildiğinde kesilen ceza, bir tutanakla tespit edilir ve tutanağın bir nüshası size verilip -tutanak, ihbarname yerine geçerek- tebliğ edilmiş olurdu.
Ancak 2 Ağustos tarihinde yürürlüğe girecek şekilde yapılan değişiklikle ceza kesilene yapılacak özel tebliğ hükmü maddeden (VUK m.353/3) çıkarıldı. Yani ceza kesilmesi anında size tutanağın verilmesi tebliğ yerine geçmeyecek artık.
Bu çerçevede kesilecek cezanın muhataba nasıl tebliğ edileceği hususuyla alakalı maddede yeni bir açıklamaya yer verilmediğinden 2 Ağustos tarihinden itibaren bu şekilde kesilecek cezalara ilişkin genel tebligat hükümleri geçerli olacaktır.
Daha basit bir ifadeyle Vergi Usul Kanunu’nda geçerli olan tebligat hükümleri burada da geçerli olacaktır. Ancak ceza kesilen kişinin mükellefiyet durumuna göre bazı farklılıklar oluşacaktır. Çok dikkatli okumanızı önereceğim zira bu yazacaklarımı bilmemek mazeret sayılmayacak.
O nedenle detaylarını birlikte irdeleyelim…
Tebligat, ihbarname ile yapılacaktır
Fiş/fatura almayan kişiye düzenlenen tutanakla birlikte o kişiye kesilen ceza, bir ceza ihbarnamesi ile tebliğ edilmesi gerekecektir. VUK m.366 kesilen vergi cezaları ilgililere ceza ihbarnamesi ile tebliğ edilir hükmü ile açıkça belirtmiş bunu.
Peki bu ihbarname nasıl tebliğ edilecek? Bunun cevabı ceza kesilenin durumuna göre değişiklik gösterecektir.
Şöyle ki…
Mükellefiyeti bulunanlara tebliğ
Ceza kesilen kişinin avukatlık, mali müşavirlik gibi bir serbest meslek faaliyeti ya da restoran işletmecisi gibi ticari faaliyetinden dolayı mükellefiyeti varsa bağlı olduğu (iş yerinin olduğu) vergi dairesince; ticari kazanç, serbest meslek kazancı vs. gibi bir mükellefiyeti yoksa ikametgahının olduğu vergi dairesince ihbarname düzenlenir ve tebliğ edilir.
Ceza kesilen kişinin ticari kazanç, serbest meslek kazancı vs gibi mükellefiyeti varsa yani elektronik tebligat adresi varsa o kişiye tebligat, elektronik olarak yapılır. Elektronik ortamda tebliğ, belgenin elektronik posta adresine ulaştığı günü takip eden 5’inci günün sonunda tebliğ olmuş sayılır. Tebliğe elverişli elektronik adres kullanma zorunluluğu getirilen ve kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılabilecek olanlar aşağıda belirtilmiştir. Bunlar:
- Kurumlar vergisi mükellefleri
- Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar (Kazançları basit usulde tespit edilenlerle gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler hariç)
- İsteğe bağlı olarak kendilerine elektronik tebligat yapılmasını talep edenlerdir.
Mükellefiyeti bulunmayanlara tebliğ
Yukarıda belirttiğim gibi elektronik tebligat zorunluluğu olmayanlara yani emekli Ahmet Amca’ya ya da öğrenci Ayşe Hanım’a tebligat posta yoluyla yapılacaktır. Posta ile yapılan tebligatların iadeli taahhütlü şekilde yapılması gerekmektedir. Bu şekilde yapılan tebligatın önemi, tebliği alacak olacak kişinin tebliğ alındısını imzalaması ve bir nüshasının ise vergi dairesi kayıtlarına konulmasıdır. Yani ispat aracı olarak kullanılması şarttır. Bu durumda tebliğe konu işlemin hukuken bir sonuç doğurması sağlanmış olur.
Tebliğ yapılacak adres ise muhatabın bilinen adresine yapılır. Genel olarak bu adres ise MERNİS olarak bilinen merkezi nüfus idaresi sistemidir.
Tebliğ edilmenin önemi ise haklarımızı aramamız için bize verilen sürenin başlamış olmasıdır.
Şöyle ki, tebliğ edilen evrak vergi/ceza ihbarnamesi ise mükellef, tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde duruma göre ya dava açar ya cezada indirime başvurur ya da uzlaşmaya gidebilir.
O nedenle tebliği aldığınız evrak üzerine yazılan alındı tarihi çok önemlidir, aman dikkat...
Evde yoksam tebliğ evrakı posta kutusuna mı bırakılacak? Hayır elbette. Kapıya bir pusula bırakılacak.
Şöyle ki…
Kapıda bir pusula görürseniz dikkat edin, görmezden gelmeyin
VUK m.101/3’te sayılan Nüfus Hizmetleri Kanununa göre oluşturulan adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim yeri adresinde tebliğe çıkılan hallerde, tebliğ yapılacak kişinin adresinde bulunamaması durumunda (bulunamama durumu o adresten geçici ayrılmaları da kapsar) durum, posta memuru tarafından tebliğ alındısı üzerine yazılır ve en az 15 gün sonra yeniden tebliğ çıkarılır. İkinci defa çıkarılan tebliğ evrakı da aynı sebeplerle tebliğ edilemezse, tebliğ evrakının gönderildiği idareden alınabileceği şerhini içeren bir pusula kapıya yapıştırılır. Bu durum, posta memuru tarafından tebliğ alındısı üzerine şerh ve imza edilerek, tebliğ evrakı, gönderildiği idareye iade edilir. Tebliğ evrakının pusulanın yapıştırıldığı tarihten itibaren 15 gün içerisinde muhatabı tarafından alınması hâlinde alındığı günde, bu süre içerisinde alınmaması hâlinde ise 15’inci günde tebliğ yapılmış sayılır.
Burada tebliğ edilmiş sayılacağı için bizim hak arama süremiz de bu tarihten itibaren başlayacak. Süreyi kaçırırsak haklarımız da yanar, aman dikkat…
Tebligatı alın ki indirimlerden yararlanabilesiniz
Kesilen ceza, ceza ihbarnamesiyle tebliğ edildiği günü takip eden günden itibaren mucizevi 30 günlük süre başlıyor. Bu süre içerisinde dava açabilirsiniz. Dava açmayacaksanız ya uzlaşmaya ya da cezada indirime başvurur cezaları büyük oranda sildirebilir ve daha azını ödeyerek bu yükten kurtulabilirsiniz. O nedenle tebliğ tarihi çok ama çok önemli. Yok ben bilmiyordum gibi bahaneler sizi kurtarmaz, aman dikkat…
Tebligat yapıldığı günden itibaren 30 günlük süre zarfında cezayı gönderen vergi dairesine gidip ben cezada indirim talep etmek istiyorum derseniz cezanın yüzde 50’si silinir. Bu başvuruyu elektronik olarak vergi dairesine gitmeden de Dijital Vergi Dairesine yapabilirsiniz.
Hatta kesilen usulsüzlük cezasının tutarı 23 bin lirayı aşmıyorsa ayrıca kalanın da yüzde 50’si tekrar silinir. Örneğin fiş almadınız diye 5 bin lira ceza kesildi ve 24 Eylül Salı günü size tebliğ edildiyse 30 gün içinde yani 24 Ekim gününe kadar (24 Ekim dahil) cezada indirim için başvurursanız 5 bin lira cezanın önce yüzde 50’si sonra da kalanın yüzde 50’si indirilir yani toplamda yüzde 75’i silinir ve 1.250 lira olarak öder borçtan kurtulursunuz. Ancak indirilen borcu süresinde ödemezseniz bu borç indirilmemiş sayılacak, 5 bin lira olarak sizden alınacak, aman dikkat…
Son olarak fiş/fatura istediniz ve vermedilerse bunu vergi idaresinin bilgisine girmeden önce belgenin düzenlenmesi gereken tarihi takip eden beş iş günü içerisinde belgenin düzenlenmediğini vergi idaresine bildirirseniz hiç ceza kesilmeyecektir.
T24 | Murat BATI
