3 haftadır gördüğünüz gibi değişik konularda yazıyorum. Bu sayımızda da Türk deniz ticaretini araştırıp bir şeyler yazdım.
1990 yılında Yeminli Mali Müşavirliğe başladığımda yaptığım işlerden biri de liman KDV iadesi raporları yazmaktı. O çalışmalarım esnasında deniz ticaretini biraz olsun öğrenmiş olduğumu zannediyorum. Deniz Ticaret Odası olduğunu, Ticaret Kanununun yarısının Deniz Ticareti ile ilgili olduğunu da söylemek isterim.
Türkiye, son yıllarda yaptığı atılımlarla deniz ticaretinde, gemi inşa sanayiinde, savaş gemileri dizayn ve inşasında dünyada önemli bir yere sahip olmuştur.
Ancak, burada bir ilave bilgi daha vermek zorundayım.
Türkiye deniz ticaret filosundaki gemilerin bir kısmı yabancı bayrak altında çalışmaktadır. Bu durumu da belirtmek şartıyla, aşağıda birtakım bilgiler paylaştım.
Türk Deniz Ticaret Filosunun Dünya Filosundaki Yeri
Deniz Ticaret Odasının yayınlarından faydalanarak hazırladığım tabloda 1000 GT ve üzerindeki Türk Bayraklı gemiler ile Türk armatörlerinin yabancı bayraktaki gemilerinin 1999 – 2022 ve 2023 yılları rakamları paylaşılmaktadır. 1999 yılında Türk armatörlerinin kontrolündeki filo 9,6 milyon DWT olup, bunun yüzde 90,5’i Türk Bayraklı, yüzde 9,5’i ise yabancı bayraktaki gemilerden oluşmakta iken, 2023 yılı başında, Türk armatörlerinin 1000 GT ve üzerindeki gemileri dikkate alındığında 38,1 milyon DWT’nin yüzde 14,3’ü Türk Bayrağında, yüzde 85,7’si ise yabancı bayrakta yer almıştır.
1 Ocak 2023 itibariyle 1000 GT ve üzerindeki gemilerde Türk armatörlerinin yabancı bayraklı gemileri ile Türk bayraklı gemilerinin 2022 yılı başı ile 2023 yılı başına göre yüzde 24,2’lik bir artış gerçekleşmiştir.
Türk Bayraklı Yabancı Bayraklı Toplam Toplam
Yıllar Adet 1000 DWT Adet 1000 DWT Adet 1000 DWT
1999 448 8697 69 915 517 9612
2022 353 5157 1164 25323 1517 30680
2023 345 5447 1352 32649 1697 38096
1 Ocak 2023 itibariyle Shipping Statistics and Market Review kaynağına göre 1000 GT ve üzerindeki gemilerde Türk Bayraklı gemiler 5,4 milyon DWT, Türk armatörlerinin yabancı bayraklı gemi tonajı ise 32,7 milyon DWT’dir.
Dünya Deniz Ticaret Filosunun milli bayraklara göre 300 GT ve üzeri filo ve ülkeleri incelediğimizde, dünya filosunun DWT olarak yüzde 17,1’ini bünyesinde bulunduran Liberya 1. sırada, yüzde 16,5’ini bünyesinde bulunduran Panama 2. sırada, yüzde 13,5’ini bünyesinde bulunduran Marshall Adaları ise 3. sırada yer almaktadır.
