İzaha davet, mükellefleri ve Mali İdareyi gereksiz vergi incelemeleri ile yormamak, daha az bir müeyyideye rıza gösteren mükelleflere vergi incelemesine gerek kalmaksızın (yüzde 80)daha az bir ceza ile hatasını düzeltme imkânı vermek için getirilmiş bir müessese. Bu mektuplara 30 gün içinde cevap verilmesi gerekiyor. Sakın atlamayın veya hafife almayın. 1.Cevap verir ve cevabınız kabul görürse size bir yazı ile ilave bir işlem yapılmayacağı bildiriliyor.
Bu durumda vergi incelemesi veya takdire sevk işlemi yapılmaz. 2.Cevabınız; izahı istenilen konuyu doğrular nitelikte bulunur veya izahatınız kabul edilmezse (veya cevap vermezseniz )adınıza izah talep edilen konuda vergi tarh edilir. b. Belirtilen sürede izahat verilmemekle birlikte ziyaa uğramış olabilecek vergi tutarını doğrular nitelikte beyanname verilmesi halinde, izahta bulunulmuş kabul edilecektir.
Tarh edilen vergi 30 gün içinde gecikme faiziyle ödenirse normalde, vergi kadar olması gereken ceza, verginin yüzde 20’si kadar(yüzde 80 indirimli) uygulanıyor. Yukarıdaki sebeplerle ek tarhiyat yapılması veya cevap verilmemesi halinde, vergi incelemesine veya takdir komisyonuna sevk işlemleri yapılabilir.
Ön tespit tutanakları
İzaha davet yazıları, Gelir İdaresi Başkanlığı veya Vergi Denetim Kurulunda oluşturulmuş Ön Tespit ve İzah Değerlendirme Komisyonlarınca gönderiliyor. Yazıların ekinde Ön Tespit Tutanakları yer alıyor. Bu tutanaklarda izahı talep edilen konu, Mali İdarenin konuya ilişkin sorusu ve meblağa yer veriliyor.
Yazının tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde izahta bulunulması halinde (daha önce başlanmış bir inceleme, takdire sevk veya ihbar yoksa), izaha davet müessesesinden yararlanılması mümkün olabilecektir. Davet konusu ön tespitle sınırlı olarak Vergi Usul Kanununun 371 inci maddesinde yer alan pişmanlık hükümlerinden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
Cevap verirken dikkat
Ön tespit tutanağında yer alan referans numarasını belirterek izahta bulunmanız, işlemlerin daha hızlı yürütülmesini sağlayacaktır. İzaha davet müessesesi kapsamında beyanname verilebilmesi ve indirimli ceza uygulamasından faydalanılabilmesi için, beyannamenin oluşturulması sırasında, ön tespit tutanağında yer alan referans numarasının beyannamenin ilgili alanına girişinin yapılması gerekmektedir. Ön tespitle ilgili yapılan izahta güncel iletişim bilgilerinize (Adres, telefon, e-posta vs.) yer verilmesi işlemlerinizin kolaylıkla yürütülmesi açısından önem arz etmektedir.
İzahat sürecine dönük tavsiyeler
1.İzahatı olabildiğince ayrıntılı, defter ve belgelerinize de referans vererek yapın. Tasdik yaptırmışsanız ve konu raporda da izah edilmişse izahatınızı tasdik raporu ile de dayanaklandırmaya çalışın.
2.Konu karmaşık, olası tarhiyat rakamı büyükse izahı yazılı yapma yanında, sözlü olarak yapılmasında da fayda olabilir. Bu konuda yazıyı gönderen komisyonda dinlenme talebinde bulunulmasını tavsiye ediyoruz.
3.Gerekirse YMM’nize özel amaçlı izahat raporu hazırlatın.
4.Konunun yargıya intikali ihtimali nedeniyle konuya baştan itibaren avukatınızı da dahil edin. Gerekirse izahat yaparken, adeta dava dilekçesi yazar gibi, açıklamalarınızın ilgili mevzuat açıklamaları yanında, yargı kararları, muktezalar ve literatürdeki görüşlerle de zenginleştirilmesini sağlayın. Vergi dairelerinden gelen (örneğin birden fazla işverenden ücret alan ücretlilere gönderilen) ‘Beyana Davet Yazısı’ na da bir sonraki yazımızda değineceğiz.
