Resmi Gazete’de 2 Ağustos 2024 tarihinde yayımlanan vergi düzenlemelerine ilişkin torba kanunda işverenleri ilgilendiren iki önemli düzenleme yapıldı. Bunlardan birincisi yüzde 2 olarak uygulanmakta olan kısa vadeli sigorta kolları priminin yüzde 2,25’e çıkartılması, diğeri de emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinden yararlanarak emekli olanların aynı işyerinde çalışmaya devam etmesi halinde işverenin ödeyeceği sigorta priminde 5 puanlık indirim uygulamasının sona erdirilmesi. Kanuna göre, söz konusu düzenlemeler, kanunun Resmi Gazete’de yayımını izleyen ayın başında yürürlüğe girecek. Eylül ayından itibaren kısa vadeli sigorta kolları primi yüzde 2,25’e çıkarken, emekli EYT’li için sağlanan 5 puanlık işveren primi indirimi de kalkacak.
Kısa vadeli sigorta kolları primi emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler dahil olmak üzere sigortalı çalışan her işçi için işverence ödeniyor. Bu primle işçiler iş kazası ve meslek hastalıkları, hastalık ve analık halleri sebebiyle karşılaşabilecekleri risklere karşı korunuyor. İş kazası ve meslek hastalığı sebebiyle çalışamayan işçiye sürekli iş göremezlik geliri, ölümü halinde ise hak sahiplerine ölüm geliri bağlanıyor. İşçi geçici olarak iş göremez duruma düşünce de bu süre boyunca ödenek veriliyor.
Yaklaşık 18,2 milyon işçi kısa vadeli sigorta kollarına tabi çalışıyor. İşçi başına ödenen kısa vadeli sigorta kolları primi, işçinin brüt ücret tutarına göre şu an aylık 400 TL ile 3.000 TL arasında bulunuyor. Eylül ayından itibaren prim tutarı aylık 500 TL ile 3.750 TL’ye çıkacak. Tüm primlerin asgari ücret üzerinden yatırıldığı varsayıldığında, prim artışından aylık 911 milyon lira gelir bekleniyor. Bu yıl sadece 4 ay uygulanacağı için yıl sonuna kadar en az 3,6 milyar lira gelir elde edilecek.
TÜRKİYE’DE İŞVEREN PRİMİ OECD ORTALAMASININ ÜZERİNDE AB’NİN ALTINDA
İşletmelerden, çalıştırdıkları işçinin brüt ücreti üzerinden şu an için toplam yüzde 17,5 oranında işveren primi alınıyor. Eylül ayından itibaren bu oran yüzde 17,75’e çıkacak. OECD’nin 2023 yılı verilerine göre, Türkiye sigorta primi işveren payının en yüksek olduğu 16’ncı ülke konumunda yer alıyor. Bu oran yüzde 16,42 olan OECD ortalamasının üzerinde bulunuyor. Ancak, yüzde 21,7 olan Avrupa Birliği üyesi ülkelerin ortalamasının ise altında yer alıyor.
Türkiye’de OECD verilerine yansımayan asgari ücret desteği, ilave istihdam teşviki gibi teşvikler de bulunuyor. Bu teşvikler dikkate alınınca Türkiye’de birçok işverenin ödediği sigorta priminin OECD ortalamasının altında olduğu belirtiliyor.
EYT’Lİ İŞÇİ İÇİN SAĞLANAN 5 PUANLIK PRİM İNDİRİMİ EYLÜLDE SONA ERECEK
Geçen yıl mart ayında çıkartılan EYT düzenlemesi kapsamında emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam eden işçiler için sağlanan 5 puanlık işveren primi indirimi de eylül ayından itibaren sona erecek. Bu kapsamda 1 milyon işçi için her ay işçi başına 1000 TL ile 7500 TL arasında değişen prim indirimi yapılıyor. İşveren eylül ayından itibaren artık bu prim indiriminden yararlanamayacak.
Bu durumda, emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam eden bir işçi için işverenin ödeyeceği prim tutarı (kısa vadeli sigorta kolları ile birlikte) aylık 1.100 TL ile 8.250 TL arasında artacak.
Prim indiriminin kaldırılmasıyla kamu giderlerinde aylık 1 milyar 140 milyon lira olmak üzere yılın geri kalan dört aylık döneminde 4,6 milyar lira azalma öngörülüyor. Yıllık azalma ise 13,7 milyar liraya ulaşacak.
GEREKÇE İSTİHDAMDA GENÇLERİN ÖNÜNÜ AÇMAK
TBMM’ye sunulan etki analizinde yer alan 5 puanlık prim indiriminin kaldırılma gerekçesi, önümüzdeki dönemde izlenecek istihdam politikalarına ışık tutması açısından önem taşıyor. Etki analizinde, “Beş puanlık prim indiriminin sona erdirilmesi ile emekli olduktan sonra pasif durumdaki kişiler (emekliler) yerine aktif işgücünün, gençlerin ve emeklilikle ilgili çalışma sürelerini tamamlayamamış kişilerin istihdamda daha çok yer bulabilmeleri, bu gayelerle istihdamı koruma ve artırma için harcanacak kamu kaynaklarının daha doğru kullanımının amaçlandığı” belirtildi.
HaberTürk
