13/8/1982 doğumluyum. İlk defa 16/4/1999 tarihinde SSK’lı olarak çalışmaya başladım. Mevcutta 5782 prim günüm var. İşe başladığım tarihte 18 yaşından küçük olduğum için EYT li olarak emekli olabilir miyim? Tahir A.

İlk defa 8/9/1999 öncesi sigortalı olan vatandaşların 7438 sayılı Kanunla getirilen EYT düzenlemesi sonrası eski adıyla SSK, yeni adıyla 4/a kapsamındaki sigortalılık statüsünden emekli aylığına hak kazanabilmeleri için kadın ise 20 yıl, erkek ise 25 yıllık sigortalılık süresini tamamlamış olmaları ve işe giriş tarihine göre kademeli emeklilik tablosunda belirlenmiş olan 5000 ila 5975 arasında değişen prim gün sayısı koşulunu sağlamış olmaları gerekiyor.

8/9/1999 öncesi işe girmiş olmakla birlikte işe girdiği tarihte 18 yaşını doldurmamış olan vatandaşlar da işe giriş tarihi itibariyle 5000 ila 5975 tarihleri arasında değişen prim gün sayısı koşulu ile 20/25 yıl sigortalılık süresi koşulunu sağlamaları ve işinden ayrılarak tahsis talebinde bulunmaları halinde yaşlılık aylığına hak kazanmaktadır.

Hal böyle olmakla birlikte sosyal güvenlik mevzuatına göre ilk defa 1/4/1981 tarihinden sonra malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasına tabi olarak işe başlamış sigortalıların işe başladıkları tarih itibariyle 18 yaşını doldurmamış olmaları halinde sigortalılık süresinin başlangıç tarihi olarak 18 yaşını doldurdukları tarih esas alınmaktadır. Dolayısıyla ilk defa 1/4/1981 ila 8/9/1999 arasında işe başlamış ve işe başladığı tarihte 18 yaşından küçük olan vatandaşların emekli aylığına hak kazanabilmeleri için;

  • Prim gün sayısı koşulunu sağlayıp sağlamadıkları hususunda 18 yaşını doldurup doldurmadıkları üzerinde durmaksızın, işe giriş tarihi itibariyle kademeli emeklilik tablosundaki prim gün sayısına bakmaları
  • 20/25 yıllık sigortalılık sürelerini doldurup doldurmadıkları hususunda ise 18 yaşını doldurdukları tarihten itibaren kadın ise 20 yıl, erkek ise 25 yıllık bir sürenin geçip geçmediğine bakmaları

Gerekiyor. Ayrıca 18 yaşın doldurulmasından önce geçen sigortalılık süreleri her ne kadar 20/25 yıllık sigortalılık süresinin hesabında dikkate alınmasa da 18 yaşını doldurdukları tarihten önceki sürelere ilişkin prim gün sayıları 5000/5975 prim gün sayısının hesabında dikkate alınmaktadır.
Bu bakımdan 8/9/1999 öncesi işe girmiş okurumuz Tahir beyin kademeli emeklilik tablosuna göre 4/a statüsünden emeklilikte 25 yıl ve 5975 prim gün sayısına tabi olması nedeniyle en az 5975-5782 =193 prim gün sayısı (6 ay 13 gün) daha çalışması, ayrıca sigortalılık süresinin 18 yaşını doldurduğu 13/8/2000 tarihinde başladığı dikkate alındığında emekli aylığı bağlanması şartlarını 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 13/8/2025 tarihinde sağlamış olacaktır.

Diğer taraftan, eski adıyla Bağkur (yeni adıyla 4/b) ve Emekli Sandığı (yeni adıyla 4/c) kapsamındaki sigortalılardan, bir meslek veya sanat okulunu bitirerek, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre mahkemece ergin kılınmak suretiyle, öğrenimleriyle ilgili görevlerde çalışanlar için 18 yaşın bitirilmiş olması şartı aranmadığından, bu kapsamda 18 yaşın altında kazai rüşt kararı tarihinden itibaren başlayan sigortalılık başlangıç tarihleri, aynı zamanda sigortalılık süresinin başlangıç tarihi olarak esas alınmaktadır.

EYT’Lİ ÇALIŞANIMIZ İÇİN 15510 TEŞVİKİNDE NEDEN HATA ALIYORUZ?

17/4/2023 tarihinde emeklilik nedeniyle işten ayrılışı verilip 20/4/2023 tarihinde SGDP’li işe girişini verdiğimiz çalışanımız için muhtasarda “Koşullara Uygun Sigortalı Bulunamadı, 15510 Seçemezsiniz” şeklinde bir uyarı alıyoruz. Bu uyarıyı neden alıyoruz, yanlış bir işlem mi yapıyoruz? Feride Y.

SGDP’li çalışanlar yönünden beş puanlık prim indiriminden yararlanılabilmesi için,

  1. Sigortalının 3/3/2023 ve sonrasında EYT kapsamında emekli aylığı başvurusunda bulunmuş olması
  2. EYT kapsamında işten ayrıldığı aynı işyerinde ve 30 gün içinde işe başlamış olması
  3. İşten ayrılış bildirgesindeki işten ayrılış nedeninin 08- Emeklilik olması

Gerekiyor.

Bu şartları sağlayan sigortalılardan dolayı beş puanlık prim indiriminden yararlanabilmek için MUHSGK’da 15510 sayılı kanun numarasının seçilmesi gerekecektir. 15510 sayılı Kanun numarasının seçilebilmesi için de emekli çalışanın öncelikle SGK İşveren Sistemi uygulamasında yer alan Teşvikler ve Tanımlar seçeneğinden sisteme tanımlanması gerekiyor.

Tanımlamanın yapılması sırasında yukarıda belirtilen şartların oluşup oluşmadığı sistem tarafından kontrol edilerek, şartlara uygun EYT’li çalışanlar için MUHSGK’da 15510 kanun numaralı bildirim yapılmasına izin verilmektedir.

EYT’li çalışanlar için MUHSGK’dan bildirim yapılırken sistem tarafından 15510 kanun numarasından bildirimi yapılacak sigortalı için Teşvikler ve Tanımlar seçeneğinden tanımlama yapılıp yapılmadığı kontrol edilmekte, tanımlama yapılmış ise 15510 kanun numaralı bildirim yapılmasına izin verilmektedir.

Tanımlama yapılmamış emekli çalışanlar için ise okurumuz Feride hanımın sorusunda olduğu gibi “Koşullara Uygun Sigortalı Bulunamadı, 15510 Seçemezsiniz” uyarısı verilmektedir.

(Kaynak: Eyüp Sabri Demirci / Karar.com | 09.06.2023)