Geçmişte Defterdarlık Makamı Ve Yapılan Düzenlemeler

Geçmişte Ülkemizin en önemli Bakanlıklarından biri hiç şüphesiz Maliye Bakanlığı olmuştur. Daha sonra yapılan düzenlemeler ile Maliye Bakanlığı Hazine Müsteşarlığını da içine alacak şekilde Hazine Ve Maliye Bakanlığı olarak birleştirilmiş çok daha önemli bir bakanlık haline gelmiştir. Geçmişte Maliye Bakanlığının taşradaki en önemli temsil makamı 81 ilde bulunan defterdarlar idi. 5345 sayılı Gelir İdaresi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’la  Gelir İdaresi Başkanlığının kurulmasıyla yeni bir yapılanma modeline geçilmiş 29 büyük ilde defterdarların vergi toplama ve vergi denetimi görevi ellerinden alınarak o illerde Vergi Dairesi Başkanlıkları ve Vergi Denetim Daire Başkanlıkları oluşturularak bu illerde sadece milili emlak ve muhasebe birimleri defterdarların uhdesinde bırakılarak bir anlamda defterdarlar işlevsiz hale getirilmiştir.

Son olarak defterdarların son derece önemli olan milli emlak görev ve yetkileri de Çevre Ve Şehircilik Bakanlığına bağlanarak çok daha işlevsiz bir konuma getirilmiştir. Maliye bakanının ildeki temsilcisi konumunda bulunan defterdarlık makamının bu şekilde işlevsiz hale getirilmesi doğru olmamıştır. Bugün geldiğimiz noktada 29 büyük ilde işlevsiz kalan defterdarların durumu da dikkate alınarak Cumhurbaşkanlığı kararı ile yeni düzenlemeler hayata geçirilmiştir.

Yapılan yeni düzenlemelerle 29 ilde faaliyette bulunan Vergi Dairesi Başkanlığı ünvanları kaldırılarak  Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı defterdarlar olarak faaliyetlerine devam etmeleri öngörülmüş ve bu düzenlemelerle 81 İlde defterdarlık makamı daha işlevsel hale getirilmiştir.

Yapılan Yeni Düzenlemeler

Yukarıda açıklandığı üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Gelir İdaresi Başkanlığının taşra yapılanmasında önemli değişikliklere gitmiş ve 03.07 .2024 tarihinde resmi gazetede yayımlanan 161 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile köklü değişikliklere giderek önemli düzenlemeler yapmıştır.

Yeni düzenleme ile; 

Hazine ve Maliye Bakanlığının taşra teşkilatı olan defterdarlıklar kapatılmıştır.

Gelir İdaresi Başkanlığının taşra teşkilatı, her ilde doğrudan merkeze bağlı kurulan defterdarlıklardan oluşacaktır. 

Vergi dairesi başkanlıkları, bulundukları ilin adı ile Başkanlığa bağlı defterdarlık olarak görevlerine devam edeceklerdir. 

Vergi dairesi başkanı kadrosunda bulunanların görevleri başkaca bir işleme gerek kalmaksızın sona erecek ve bu şekilde görevi sona erenler, son görev yaptıkları ilde Başkanlığa bağlı defterdarlıklarda defterdar kadrosuna atanmış sayılacaklardır.

İstanbul İlinde kurulan Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı kapatılmıştır. Mülga Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığınca yürütülen görevler ilgisine göre Başkanlığa bağlı İstanbul Defterdarlığınca ya da görevlendirilen vergi dairesince yürütülmeye devam edecektir.

Vergi dairesi başkanlığı bulunmayan illerde yer alan vergi dairesi müdürlükleri ve takdir komisyonları Başkanlığın taşra teşkilatı olan defterdarlığa bağlanmış, gelir müdürlükleri kapatılmıştır. Mal müdürlükleri bünyesinde bulunan bağlı vergi daireleri ise Başkanlığın taşra teşkilatı olan defterdarlık birimine dönüştürülünceye kadar Bakanlık taşra teşkilatına bağlı olarak faaliyetlerine devam edeceklerdir.

Mevzuatta görev, yetki ve sorumluluk yönüyle; defterdarlığa ve defterdar yardımcılığına yapılmış atıflar Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı defterdarlığa; defterdara ve defterdar yardımcısına yapılmış atıflar Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı defterdara; personel müdürlüğüne, personel müdürüne ve personel müdür yardımcısına yapılmış atıflar sırasıyla Gelir İdaresi Başkanlığı taşra teşkilatındaki ilgili müdürlüğe, müdüre, müdür yardımcısına; defterdarlık uzmanına ve defterdarlık uzman yardımcısına yapılan atıflar sırasıyla muhasebe uzmanına ve muhasebe uzman yardımcısına yapılmış sayılacaktır.

Bakanlığın taşra teşkilatında sunulan muhasebat ve muhakemat hizmetleri bu hizmetlerin sunulduğu Bakanlık taşra birimleri tarafından defterdara bağlı olarak yerine getirilir. Bu hizmetleri sunan birimler doğrudan defterdara bağlı çalışır ve defterdar, bu birimlerin iş ve işlemleri ile ilgili ilişkileri Bakanlık merkez teşkilatı birimleri ile doğrudan sağlar.

Olay | Fatih ACAR