İş Kanunu’na göre, nitelikleri bakımından en çok 30 iş günü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla devam edenlere sürekli iş deniliyor. Ev hizmetlerinde çalışanlara sigorta yaptırma zorunluluğu olup olmadığını belirlemek için öncelikle işin sürekli olup olmadığının belirlenmesi gerekiyor. İşçinin haftanın ya da ayın belirli günlerinde aynı eve ev hizmetinde çalışmak üzere gelmesi ve bu çalışmanın takip eden aylarda da devam etmesi “sürekli çalışma” olarak kabul ediliyor. Bu kişiler için sigorta yaptırmak zorunlu.
İşçi eve belirsiz aralıklarla ve çağrı üzerine geliyorsa, bu durumda ne kadar sürmüş olursa olsun süreksiz çalışma olarak dikkate alınıyor. Sigorta yaptırmak gerekmiyor.
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun ek 9’uncu maddesi uyarınca, evde çocuk bakıcısı, hasta bakıcı, gündelikçi, bahçıvan veya konut kapıcısı olarak çalışmalar ev hizmetleri olarak kabul ediliyor. Bu kişilerin çalıştıkları her gün için sigorta primi ödenmesi gerekiyor.
10 GÜNDEN FAZLA ÇALIŞTIRILAN İŞÇİNİN PRİMİ NE KADAR?
Ayda on gün ve üzerinde ev hizmetlerinde işçi çalıştıranlar, brüt ücret üzerinden prim öderler. Asgari ücretle çalışan bir işçiyi ev hizmetlerinde 10 gün çalıştıranlar şu an bin 676.81 TL, 30 gün çalıştıranlar ise 5 bin 30.43 TL prim ödüyorlar.
2024 yılında ise bu işçileri ayda 10 gün çalıştıranlar 2 bin 500.31 TL, 30 gün çalıştıranlar da 7 bin 500.94 TL prim ödeyecekler. Primini düzenli yatıranlar, aylık bildirimlerini zamanında yapanlar 5 puanlık prim indiriminden yararlanabiliyor. Bu durumda gelecek yıl 10 gün çalıştıranlar 2 bin 166.94 TL, 30 gün çalıştıranlar 6 bin 500.81 TL prim ödeyecekler.
EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞTIRILAN EMEKLİ İŞÇİNİN PRİMİ
Ev hizmetlerinde çalıştırılan kişi emekli ise sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödenmesi gerekiyor. Emekli işçiyi 2023’ün ikinci yarısında on gün çalıştıranlar bin 430.88 TL, 30 gün çalıştıranlar ise 4 bin 292.64 TL prim ödüyorlar. Gelecek yıl ise on gün çalıştıranlar 2 bin 133.60 TL, 30 gün çalıştıranlar da 6 bin 400.80 TL prim ödeyecekler.
10 GÜNDEN AZ ÇALIŞTIRILAN İŞÇİNİN PRİMİ
Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az süreyle işçi çalıştıranlar iş kazası ve meslek hastalığı için prim öderler. Böylece hem olası bir iş kazası riskine karşı işçiyi güvence altına alırlar, hem de sigortasız işçi çalıştırma suçlamasından kurtulurlar.
2023 yılının ikinci yarısında ayda on günden az süreyle ev hizmetlerinde çalıştırılan işçiler için günlük 8.4 TL olan prim tutarı, gelecek yıl 13.34 TL’ye yükselecek.
ASGARİ ÜCRETLE ÇALIŞAN İŞÇİ İÇİN VERGİ ÖDENMİYOR
Asgari ücrete kadar olan ücretlerden gelir vergisi ve damga vergisi alınmadığı için ev hizmetlerinde asgari ücretle çalıştırılan işçiler için ayrıca vergi ödenmiyor. Ancak, asgari ücretin üzerine 100 lira bile fazla ödeme yapılsa vergisinin ödenmesi gerekiyor.
EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞANLARIN İŞVERENİ SADECE GERÇEK KİŞİ OLABİLİR
Kanuna göre, ev hizmetlerinde çalışanların işvereninin gerçek kişi olması gerekir. Şirket üzerinden ev hizmetlerinde işçi çalıştırılamaz.
Ev hizmetlerinde işçi çalıştıranlar “kolay işverenlik” hükümlerinden yararlanırlar. Ayda on günden fazla işçi çalıştıranların e-Devlet’ten giriş yapıp kolay işverenlik bölümünü seçerek “Ev hizmetlerinde on günden fazla çalıştırılacaklara ilişkin form” doldurmalılar. İşçi ve işverence imzalanan form, en yakın sosyal güvenlik merkezine verilir. Formda işçinin işe başlama tarihi, evde ne iş yapacağı, ayda kaç gün çalışacağı, ücret tutarının ne olacağına ilişkin bilgiler yer alır.
Kolay işverenlik uygulaması işverenlere önemli avantajlar sağlıyor. Her ay prim hizmet belgesi düzenlemekten ve bu belge için damga vergisi ödemekten kurtulurlar.
İŞÇİ EKSİK GÜNLERİNİN PRİMİNİ KENDİSİ ÖDEYEBİLİR
Ev hizmetlerinde ayda 30 günden az sigortalı olarak çalışan kişiler, eksik günlerinin primini kendileri ödeyerek prim günlerini ayda 30 güne tamamlayabilirler. Farklı işverenlerin yanında her birinde on günden az çalışanlar, 30 günlük sürenin tamamının primini kendileri ödeyebilirler.
Primini kendileri ödeyenlerin ödemeleri gereken prim tutarı 2023’ün ikinci yarısında günlük 145.32 TL, aylık ise 4 bin 359.71 TL olarak uygulandı. Yeni yılda bu kişiler günlük 216.69 TL, 30 gün için de 6 bin 500.81 TL prim ödeyerek bu süreleri emekliliklerine saydırabilirler.
