Ek MTV’den sonra kamuoyunun gündeminde 3 önemli dava daha var: Ek vergi, finansman gider kısıtlaması (FGK) ve kur korumalı mevduat (KKM) istisnası. Bu davalar büyük bir ilgiyle takip ediliyor ve sonuçları merakla bekleniyor!
Ek vergide gözler AYM’de!
Ek vergi davaları ağırlıklı olarak YD talepli açıldı ancak, YD talepleri vergi mahkemeleri tarafından reddedildi, bu kararlara karşı istinaf mahkemelerine (bölge idare mahkemesi) itirazlar yapıldı. İstinaf vergi dava daireleri, bu itiraz taleplerinin bir kısmını reddetti, kalan kısmı ile ilgili süreç ise devam ediyor.
Hemen belirtelim, ek vergi ile ilgili olarak şu an için emisyon primine ilişkin olanlar hariç esastan verilmiş bir karar bulunmuyor. Emisyon primi kazancı istisnası üzerinden ek vergi hesaplanması ile ilgili olarak açılan bir davada Vergi Mahkemesi davacıyı haklı bularak, ek vergi tahakkukunu iptal etti (İstanbul 2. Vergi Mahkemesi’nin 20.12.2023 tarihli ve Esas No: 2023/1186, Karar No:2023/3048 sayılı Kararı).
Ayrıca, bir vergi mahkemesi, açılan bir davada ileri sürülen anayasaya aykırılık iddialarını ciddi bularak, ek vergi düzenlemesinin Anayasa'nın 13, 35 ve 73. maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle iptali için Anayasa Mahkemesi’ne gönderilmesine karar vermişti (İstanbul 1. Vergi Mahkemesi’nin 02.11.2023 tarihli ve E. No: 2023/1090 sayılı Kararı).
Anayasa Mahkemesi’nin web sayfasından, ek vergiye ilişkin iptal davasının 14 Mart 2024 tarihli Genel Kurul gündeminde yer aldığını öğrendik. Bu davanın görüşülüp görüşülmediği ve bir karara bağlanıp bağlanmadığı henüz belli değil. Bu konuda kamuoyuna yansıyan bir açıklama da şu an için söz konusu değil! Ancak, Anayasa Mahkemesi aynı gerekçelerle getirilen Ek MTV düzenlemesini iptal etmedi (Anayasa Mahkemesi’nin 28/9/2023 tarihli ve E: 2023/131, K: 2023/160 sayılı Kararı, 06.10.2023 tarih ve 32331 sayılı Resmi Gazete).
Bize göre, Anayasa Mahkemesi, aynı gerekçelerle ek vergi düzenlemesini de iptal etmeyecek!
KKM istisnasında esastan verilecek karar bekleniyor!
Yabancı paraların Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülmesinden elde edilen kazançlara ilişkin istisna düzenlemesi Kurumlar Vergisi Kanununun (KVK) geçici 14. Maddesinde yer alıyor. Maliye, söz konusu istisnanın usul ve esaslarını ise 19 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile belirlemiş bulunuyor (11.02.2022 tarihli ve 31747 sayılı Resmi Gazete).
Söz konusu düzenlemede yer alan yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarına ilişkin istisnanın hesaplanma yöntemi yargıya taşındı. Çünkü, bu yöntem, yararlanılacak istisna tutarının olması gerekenden daha az hesaplanmasına neden oluyordu.
Maliye’nin 19 No.lu Tebliğde açıkladığı yönteme göre hesaplama yapan ancak istisna tutarını olması gerekenden daha düşük hesaplayan bir mükellef, Danıştay’da YD talepli iptal davası açtı. Danıştay 4. Dairesi davacıyı haklı bularak, 19 No.lu Tebliğin istisna tutarının hesaplama yöntemiyle ilgili açıklamaların yer aldığı “40.3.1.1. Yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarına ilişkin istisna” başlıklı bölümünün yürütmesini gerekçeli bir şekilde durdurdu (Danıştay 4. Dairesi’nin 28.11.2022 tarihli ve E.2022/5130 sayılı Kararı). Maliye, konuyu Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu (VDDK)’na taşıyarak, bu karara itiraz etti. Danıştay VDDK, YD kararında yer alan gerekçeleri dikkate alarak, Maliye’nin bu itirazını reddetti (Danıştay VDDK’nın 25.01.2023 tarihli ve İtiraz No: 2023/01 sayılı Kararı). Şimdi sıra esastan verilecek kararda!
Ancak, bu konuda dikkat çeken ciddi bir gelişme oldu: YD ret kararını veren Danıştay 4. Dairesi’nin görev alanı değiştirilerek, idari dava dairesi olarak görevlendirildi (20.07.2023 tarihli ve 32254 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Danıştay Başkanlık Kurulu’nun 19.07.2023 tarihli ve 2023/32 sayılı Kararı). Artık gelir, kurumlar ve KDV’ye ilişkin Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu Kararları ile düzenleyici diğer işlemlere karşı açılan iptal davalarına ilk derece olarak Danıştay 3. Dairesi bakacak (20.07.2023 tarihli ve 32254 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Danıştay Başkanlık Kurulu’nun 19.07.2023 tarihli ve 2023/33 sayılı Kararı).
Yani, bu dava ile ilgili esastan kararı, artık Danıştay 3. Dairesi verecek!
Finansman gider kısıtlamasında dava süreci devam ediyor!
FGK’ya ilişkin olarak Maliye tarafından çıkarılan Tebliğin bazı bölümlerinin iptali ve yürütmesinin durdurulması (YD) talebiyle açılan davalar Danıştay’da.
Davaya bakan Danıştay 4. Dairesi tarafından verilen YD ret kararlarına karşı yapılan itirazlar Danıştay VDDK tarafından reddedildi. Ancak, YD ret kararlarını veren Danıştay 4. Dairesi’nin görev alanı değiştirilerek, idari dava dairesi olarak görevlendirildiğinden, bu davaya da esas yönünden Danıştay 3. Dairesi bakacak!
Finansman gider kısıtlaması tam olarak ne?
FGK düzenlemesi ile, şirketler tarafından kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri giderlerin belirlenen oran (şu an için yüzde 10) kadarlık kısmının kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınmaması öngörülüyor. Yalnız bu düzenleme tüm şirketleri değil, kullandıkları yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan şirketleri ilgilendiriyor.
FGK düzenlemesi nasıl?
FGK’ya ilişkin düzenlemeler, Gelir Vergisi Kanunu (GVK) ve Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK)’nda yer alıyor (GVK. Mad. 41/9, KVK. Mad. 11/1-i). Maliye, bu kısıtlamaya ilişkin usul ve esasları çıkardığı bir Tebliğ ile belirlemiş bulunuyor (18 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ)
Kredi kuruluşları, finansal kuruluşlar, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri dışında, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının yüzde 10'unu aşmamak üzere Cumhurbaşkanı’nca kararlaştırılan kısmı (3490 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, söz konusu oran, 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi kazançlarına uygulanmak üzere, yüzde 10 olarak belirlendi) kanunen kabul edilmeyen gider (KKEG) olarak kabul ediliyor.
Çok sayıda dava açıldı!
FGK, kullandıkları yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan şirketlere ek bir yük getiriyor. Şu an şirketlerin büyük bir bölümünde kullanılan yabancı kaynaklar öz kaynaklarını aşmış durumda. Yani şirketlerin büyük bir kısmı finansman gider kısıtlamasının kıskacı altında! Bu nedenle, FGK ile ilgili çok sayıda dava açıldı.
3490 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 18 Seri No.lu KVK Tebliğinde yer alan ve iptali istenilen düzenlemeler başlıklar halinde şu şekilde:
- 1 Ocak 2021 tarihinden önce kullanılan banka kredilerine ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri giderlerin 2021 yılı ve sonrasında finansman gider kısıtlamasına tabi tutulması,
- 18 Seri No.lu Tebliğin “11.13 Finansman Gider Kısıtlaması” başlıklı bölümünde yer alan “Yabancı kaynaklar”, “11.13.2 Finansman gider kısıtlamasının uygulanacağı dönem”, “11.13.3 1/1/2013 tarihinden önce yapılan borçlanmalara ilişkin finansman giderlerinin durumu”, “11.13.8 Finansman gideri yanında finansman gelirinin de bulunması” başlıklı bölümleri.
Danıştay 3. Dairesi de FGK red kararlarına devam ediyor!
FGK düzenlemesinden olumsuz etkilenen mükellefler tarafından 3490 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’nın 2 ve 3. Maddeleri ile 18 Seri No.lu Tebliğin “11.13 Finansman Gider Kısıtlaması” başlıklı bölümünde yer alan “Yabancı kaynaklar”, “11.13.2 Finansman gider kısıtlamasının uygulanacağı dönem”, “11.13.3 1/1/2013 tarihinden önce yapılan borçlanmalara ilişkin finansman giderlerinin durumu”, “11.13.8 Finansman gideri yanında finansman gelirinin de bulunması” başlıklı bölümlerinin iptali ile dava sonuçlanıncaya kadar yürütmesinin durdurulması istemiyle açılan davalarda Danıştay 4. Dairesi, YD taleplerini reddetmişti. YD red kararlarını veren Danıştay 4. Dairesi’nin görev alanı değiştirilerek, idari dava dairesi olarak görevlendirilmesi ve bu davaların Danıştay 3. Dairesi’ne aktarılması, bu konuda dava açanlarda bir umut ışığına neden olmuştu.
Ancak, Danıştay 3. Dairesi’nin FGK’ya bakış açısı da, aynen 4. Daire gibi!
Danıştay 3. Dairesi, FGK konusunda açılan davalarda YD taleplerini reddetti! (Danıştay 3. Dairesi’nin 12.10.2023 tarihli ve E.2023/3124, 11.12.2023 tarihli ve E.2023/9997, 25.12.2023 tarihli ve E.2023/10751, 25.12.2023 tarihli ve E.2023/10707, 25.09.2023 tarihli ve E.202379049 sayılı Kararları).
Ayrıca, Danıştay VDDK, Danıştay 4. Dairesi tarafından verilen 22.06.2023 tarihli ve E.2023/3957 sayılı YD ret kararına karşı yapılan itirazı reddetti (Danıştay VDDK’nın 11.10.2023 tarihli ve İtiraz No:2023/11 sayılı Kararı).
FGK’da şimdi sıra esastan verilecek kararlarda!
Evet, şimdi sıra esastan verilecek kararlarda!
Yani, FGK ile ilgili açılan davalarda esastan kararları, Danıştay 3. Dairesi verecek!
Dava süreci devam ediyor, gelişmeleri buradan duyuracağız!
Finansman gider kısıtlamasına ilişkin olarak açılan bu davalar hem Maliye hem de şirketler açısından son derece önemli. Dava süreci devam ediyor, bu önemli davalarla ilgili son gelişmeleri buradan duyurmaya ve kamuoyunu bilgilendirmeye devam edeceğiz.
Ekonomim.com
