1 Stopaj yapılacak mı?
Yurtdışından alınacak serbest meslek mahiyetindeki hizmetler kural olarak Türkiye de sorumlu sıfatıyla stopaja tabidir. Yurtdışına bu kabil ödemeleri yapanların bu ödemelerin brüt tutarları üzerinden KVK'nın 30.maddesi çerçevesinde BKK ile belirlenmiş oranlarda stopaj yapmaları ve ertesi ay muhtasar beyanname ile beyan etmeleri gerekmektedir. Ancak ödeme yapılan şirket Türkiye'nin Çifte Vergilemeyi Önleme Anlaşması (ÇVÖA) akdettiği bir ülke mukimi ise, anlaşma şartları dikkate alınarak stopaj yapılmayabilir.
Genel olarak anlaşmalarda;
1.Hizmet yurtdışından Türkiye'ye gelinmeksizin verilmişse stopaj yapılmayacağı,
2.Hizmet Türkiye'ye de gelinerek yapılıyorsa bir yılda (veya bazı anlaşmalardaki ifade ile birbirini izleyen 12 aylık dönemde) Türkiye'de hizmet için geçen zamanların 183 günü aşması gerektiği ifade edilmektedir.
Başlangıçta Mali İdare verdiği yazılı görüşlerde Türkiye'deki şirketlerin ÇVÖA'ları bir yana bırakarak, yurtdışındaki şirketlere bu türden ödemeler yaparken stopaj yapmaları gerektiğini, daha sonra yurtdışında mukim şirketin ikili anlaşma hükümlerine uygun durumda olduğunu belgeleyerek kendisinden kesilen tutarı iade alabileceğini belirtti. Daha sonra idare yine yazılı görüşlerinde eğer ödeme Türkiye'nin ÇVÖA'sı olan bir ülke mukimine yapılıyor ve baştan ÇVÖA’da belirtilen şartlara uyulacağı belli ise stopaj yapılmayabileceği noktasına geldi.
Uygulama eğer baştan ÇVÖA anlaşmasının şartları varsa stopaj yapmama şeklinde genellik kazanmış vaziyette. Ki, biz de aşağıdaki konulara da dikkat edilmesi kaydıyla başlangıçta stopaj yapılmamasını tavsiye ediyoruz.
2- Mukimlik belgesi almalı mıyım?
Ödeme yaptığınız taraf ÇVÖA yapılan bir ülke mukimi olduğunu iddia ediyor ve anlaşma şartlarının varlığından hareketle stopaj yapmayacaksanız, karşı taraftan ilgili vergi idaresinden alınmış bir mukimlik belgesi isteyin.
3- Taahhüt belgesi almalı mıyım?
Şayet yabancı şirket şirketinize veya başka şirketlere Türkiye'ye gelerek iş yapmadığı veya gelse bile bir yılda 183 günü aşmadığı, dolayısıyla ÇVÖA şartlarını taşıdığı ve kendisinden stopaj yapılmaması gerektiği iddiasında ise, stopaj uygulamayacağınız yabancı şirketten bu durumu teyit eden bir taahhütname almanızı tavsiye ederiz. Çünkü aksi bir tespitte vergi idaresi sizi sorumlu tutacaktır.
4- Stopajı brütten mi, netten mi hesaplayacağız?
Stopaj hesaplanması gerekiyor ve ödeme net tutar üzerinden yapılıyorsa, stopajın brütleştirme sonrası hesaplanması gerekmektedir.
5- 183 gün hesabı nasıl yapılıyor?
Tüzel kişiliği temsilen kaç kişi Türkiye’ye gelirse gelsin hepsi aynı tek (tüzel) kişiyi temsil etmektedir. Dolayısıyla gün hesabı yapılırken o tüzel kişiyi temsilen kaç kişi aynı gün Türkiye’de olursa olsun 183 gün hesabında tek gün olarak dikkate alınacaktır.
Ödeme yaptığınız şirketin Türkiye’de sizin dışınızda başka projeleri de varsa hepsi 183 gün hesabında dikkate alınmaktadır.
Bu nedenle stopaj yapmayacaksanız taahhütname almanızda(kendinizi güven altına almanızda) fayda var.
Gelen gidenlerin, geliş gidiş tarihlerini, pasaport kopyalarını dosyalamakta fayda var.
6-Fatura dışında ne gibi belgeler olmalı?
Yurtdışından alınan hizmet, ilişkisiz şirket ise sorun yok. Yurtdışından hizmet aldığınız şirket ilişkili şirketse transfer fiyatlaması (eski adı ile; nam-ı diğer örtülü kazanç dağıtımı) hükümlerinin de dikkate alınması gerekmektedir. Fatura yanında verilen hizmeti, hizmetin değerini ortaya koyacak her türlü belgenin muhafazası yararlı olacaktır. Rakam arttıkça belgeleme hacminin de artmasında fayda vardır. Her türlü yazışma, rapor, öneri, tenkit vb. her şeyi saklamak gerekir.
Hizmetin bedelinin piyasa fiyatlarına uygun olduğunu ortaya koyabilecek her türlü belgenin muhafazası ve piyasaya uygunluğunun araştırılması ve alınan hizmetin varlığını ortaya koyacak belgelerin saklanması gerekmektedir.
İlişkili şirketle ilişkiler ve belgeleme çabasını ayrı bir yazı konusu yapacağız.
7- KDV matrahı ne olacak?
Stopajın matrahı (brüt tutar) aynı zamanda sorumlu sıfatıyla yapılacak KDV beyanının da matrahı olacaktır. SS KDV ÇVÖA olsun olmasın, stopaj yapılsın yapılmasın her halükârda uygulanacaktır.
8- İşin gümrük boyutu ne olacak?
Yurtdışından gelen fatura daha önce ithal edilen bir malla ilgili ve bu malın maliyetini artırıcı mahiyette ise, ithalat sırasında beyan edilip edilmediği, bu tutarın da ithalat değerinin tespitinde dahil edilip edilmediği sorgulanabilecektir.
9- Ödeme serbest bölgeden yapılıyorsa ne olacak?
Ödemenin serbest bölgeden yapılıyor olması stopaj yükümlülüğünü kaldırmamaktadır.
10- Ödeme ithalat veya ihracat komisyonu ise ne olacak?
Yurtdışına ihracat komisyonu ödemesi yapılıyorsa SS KDV hesaplanması ve SS stopaj yapılması gerekmemektedir.
