Bu gibi hizmet ifalarında mükellef, esas olarak hizmeti ifa eden olmakla birlikte, Türkiye'de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmadığından, KDV’nin tamamı, hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecektir.
KDV’nin sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi için hizmetten Türkiye’de faydalanan muhatabın KDV mükellefi olması şart değildir. KDV mükellefiyeti bulunmayanlar da söz konusu hizmetler nedeniyle KDV kesintisi yaparak 2No.luKDV Beyannamesi ile beyan etmek ve ödemek zorundadır.
ÖRNEK:
Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayan firmalardan;
- Türkiye’de inşa edilecek bir alış-veriş merkezi için yurt dışında çizilip Türkiye’ye gönderilen mimari proje hizmeti alınması,
- Türkiye’de faaliyette bulunan enerji santralinin işletilmesine ilişkin olarak yurt dışından verilen danışmanlık hizmeti alınması,
- KDV mükellefiyeti olmayan genel bütçeli bir idareye yurt dışından verilen bilgisayar yazılım hizmeti,
- KDV mükellefiyeti olmayan bir sivil toplum kuruluşuna konusuyla ilgili olarak dünyadaki hukuki gelişmeler hakkında yurt dışından bilgi gönderilmesi hizmeti. Alınması,
- Yazılım alınması,
- Tahlil, Görüntüleme ve Test hizmetleri alınması,
- Hazır paket bilgisayar programı satın alınması,
- WEB Tasarım hizmeti alınması,
- Tamir, Bakım ve Montaj hizmeti alınması,
- Gözetim ve Nezaret hizmetleri alınması,
- Telif, imtiyaz, ticaret unvanı, lisans, marka, know-how, ihtira, işletme, alâmetifarika ve bunlara benzer gayri maddi haklar için ödenen bedeller,
- Kiralama hizmetleri karşılığında ödenen bedeller ( finansal kira ve normal kira),
- Elektronik ortamda hizmet alınması,
- Google ve benzeri kuruluşlara internette reklam verme hizmeti alınması,
- Her nevi komisyon hizmetleri alınması,
- Yurt dışında yapılan ilan veya reklam hizmetleri,
- Yurt dışında yaptırılan fason iş hizmetleri,,
KDV Sorumluluğu gerekmediği halde 2. Numaralı KDV beyannamesi verilmesi halinde;Mükellef isterse indirim yolu ile indirebilir, isterse düzeltme hükümleri uyarınca terkin ettirebilir ve geri alabilir.
KDV Sorumluluğu yerine getirilmez ise;Söz konusu KDV bedelinin %100 oranında vergi zıyaı cezası uygulanır. Ayrıca gecikme faizi alınır.
YURT DIŞI HİZMET FATURALARININ GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN İRDELENMESİ
Yurt dışında yerleşik kişi ve kurumlar, Türkiye’de mukim gerçek ve tüzel kişilere hizmet sunmak suretiyle elde ettiği gelirler nedeniyle ve vergi anlaşmalarında aksine hüküm olmaması şartıyla Türkiye’de gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulurlar.
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi kapmasında yapılacak stopajın şartları
- Hizmeti sunan yurt dışında mukim bir gerçek kişi olmalıdır.
- Yapılan hizmet niteliği itibariyle Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi kapmasında tevkifat yapılacak hizmetler arasında sayılmalıdır.
- Kendisine hizmet sunulan kişi veya kurum Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde yer alan tevkifat yapmak zorunda olanlar arasında sayılmalıdır.
- İlgili ülke ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması olmamalıdır veya vergi anlaşmasında stopajı engelleyici bir hüküm bulunmamalıdır.
5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesi kapmasında yapılacak stopajın şartları
- Hizmeti sunan yurt dışında mukim bir kurum olmalıdır.
- Yapılan hizmetin niteliği itibariyle Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesi kapmasında tevkifata tabi olması gerekir.
- İlgili ülke ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması olmamalıdır veya vergi anlaşmasında stopajı engelleyici bir hüküm bulunmamalıdır.
193 sayılı VUK ile 5520 sayılı K.V. açısından brüt tutar üzerinden stopaj yapılır. Oluşacak vergi kesintisi muhtasar beyanname ile vergi dairesine beyan edilecektir. Stopaj oranı%20tır.
ÇVÖA
Çifte vergilendirme tek bir vergi konusu üzerinden birden fazla vergi alınmasına denilmektedir. Vergilemede kural, vergi konusu olan şeyin bir kez vergilendirilmesidir. Çifte vergilendirme aynı vergi otoritesince olduğu kadar farklı otoriteler tarafından da yapılabilmektedir.
İşte bu amaçla ülkeler arasında çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları imzalanmakta ve böylece çifte vergi ödeme önlenmektedir.
ÇVÖA incelenir ve sözleşmeden stopaj oranın kaç olduğu görülür. Örneğin; İngiltere-Almanya, İtalya, Fransa gibi ülkelerde kurum stopaj oranı % 10 tır.
Türkiye’de Stopaj oranı %20 tır.
Uygulama: Türkiye Stopaj oranı %20 (-) ÇVÖA’ deki kurum stopaj oranı % 10 = %10
Örnek:Lisans bedeli Brüt 200.000,00 USD olsun ve bunun karışlığı Türk Lirası karşılığı 6.000,000,00 TL olduğunu var sayalım.
Çözüm:Türkiye’deki X firma; 6.000.000,00x%10 = 600.000,00 TL K.V. stopajını muhtasar beyanname ile beyan edecektir.
Ayrıca; 6.000.000.00TLX%20 = 1.200.000,00 Lirayı 2. Numaralı KDV beyannamesi ile beyan edecek ve 1. Numaralı beyannamesinde İNDİRİLEBİLİR KDV olarak işlem yapacaktır
Mukimlik Belgesi: ÇVAÖ Sözleşmesine taraf olan ülkede gelir eden mükellef, mukim olduğu ülkenin yetkili makamlarından aldığı ve o kişinin veyahut kurumun ilgili ülkede yerleşik ve vergi mükellefi olduğunu gösteren resmi belgedir.
Şimdi: X A.Ş. Söz konusu %10 tan işlem yapması için hem o ülke ile ÇVAÖ Sözleşmesi olacak ve hem de mukimlik belgesi olacak. Yoksa Stopaj oranı % 20 tır. Yani % 10 tan yararlanamaz.
ÖRNEK:Türkiye’de üretici olan X firması tarafından, Türkiye’de yaptığı üretim için İSVEÇ ’te mukim Y firmasına 200.000-USDYAZILIMfaturası karşılığında ödeme yapılacağını ve Türkiye ile İSVEÇ arasında Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması (ÇVÖA) olmadığını varsayalım. Yapılacak ödeme iki farklı şekilde, iki farklı yöntemle gerçekleştirilebilir.
Birinci yol;Ödeme brüt olarak, stopajı/vergisi kesilerek (Türkiye ile İSVEÇ arasında ÇVÖA olmadığı için genel oran olan % 20 stopaj kesilerek) geriye kalan 160.000-USD İSVEÇ ’de mukim Y firmasına gönderilir. Bahse konu lisans ödemesine istinaden ilgili vergi dairesine yapılan stopaj matrahı (Kurumlar Vergisi) beyanı ve KDV matrahı beyanı 200.000-USD karşılığı TL olarak beyan edilir.
İkinci yol;Ödeme net olarak, net tutar üzerinden 200.000-USD olarak İsveç’te mukim Y firmasına gönderilir. Bu durumda, stopaj matrahına ulaşmak için yapılan ödeme brüt hale getirilir. Şöyle ki: % 80’i 200.000-USD ise, % 100’ü ne kadardır. İçler dışlar çarpımı sonucunda, bütün vergi hesaplamalarımızda dikkate almamız gereken brüt hale getirilmiş olanmatrah 250.000-USD tır.Tüm vergilerin, Kurumlar Vergisi/Stopaj ile sorumlu sıfatıyla ödenecek KDV’nin bu tutar (yani 250.000-USD matrah) üzerinden ilgili vergi dairesine Muhtasar Beyanname ve 2 Numaralı KDV Beyannamesiyle beyan edilip ödenmesi gerekir.
