Hemen telaşa kapılmayın, bu isimle yeni bir vergi getirilmiyor, getirilmesi de düşünülmüyor. Yazımıza konu olay, şu an yürürlükte bulunan bir düzenlemeden haksız yararlananlarla ilgili.
Maliye, söz konusu düzenlemeden haksız yararlananları tespit ederek, incelemeye almaya başladı bile!
Olay ne ile ilgili?
Daha fazla merak ettirmeyelim; otomotivcilere uyanıklık vergisi, engellilere yapılan araç satışları ile ilgili.
ÖTV Kanununun “Diğer İstisnalar” başlıklı 7/2. maddesinde engellilerin araç alımında uygulanacak ÖTV istisnasına ilişkin özel bir düzenleme yer alıyor. Söz konusu düzenlemede, engellilerin hangi şartlarda ÖTV istisnasından yararlanabilecekleri ayrıntılı şekilde açıklanmış bulunuyor.
Yüzde 90’ın üzerinde engeli olup tekerlekli sandalye veya sedye ile binilmesine ve seyahat edilmesine uygun özel tertibat yaptırılan panelvanlar dışında, engellilerin binek otomobil alımında ÖTV istisnası uygulamasında aracın fiyatına ilişkin bir limit (sınır) söz konusu. ÖTV ve diğer vergiler dahil aracın bedeli, engelli ÖTV istisnası için öngörülen fiyat limitini aştığı takdirde, ÖTV istisnasından yararlanılamıyor.
ÖTV istisnası limiti 330 bin 800 TL
Engellilerin binek otomobil alımında ÖTV istisnası limiti, 2021 yılı için 330 bin 800 TL (8 Seri No.lu ÖTV Tebliği).
Tüm binek otomobillerde engelliler için ÖTV istisnası uygulanabilmesi için, hesaplanması gereken ÖTV ve diğer her türlü vergiler dâhil bedelin 2021 yılı için 330 bin 800 TL’yi aşmaması gerekiyor.
İstisna kapsamına girecek aracın ÖTV hariç fiyatı nasıl hesaplanacak?
2021 yılında istisnadan yararlanacak otomobillerin fiyatının, hesaplanması gereken ÖTV, KDV ve diğer her türlü vergiler dâhil toplam bedeli 330 bin 800 TL’nin altında olması gerekiyor. Bu durumda, aracın ÖTV hariç satış fiyatının şöyle hesaplanması gerekiyor:
Anahtar teslim bedeli : 330.800 TL
KDV (330.800 x 18/118) : 50.461 TL
ÖTV (330.800 – 50.461) x 80/180 : 124.595 TL
Vergiler hariç satış fiyatı : 155.744 TL
Buna göre vergisiz satış fiyatı 155 bin 744 TL olan otomobillerin şartları haiz engellilere satışında ÖTV istisnası uygulanabilecektir. İstisna kapsamında anahtar satış fiyatı:
Vergisiz satış bedeli : 155.744 TL
KDV (%18) : 28.034 TL
Toplam : 183.778 TL olacaktır.
Peki, bazı uyanık otomotivciler ne yapıyor?
Bazı uyanık otomotivciler, engellilere araç satışı yaparken, aracın satış fiyatını, hesaplanması gereken ÖTV, KDV ve diğer her türlü vergiler dâhil 330 bin 800 TL’nin altında tutuyor, bu tutarın üzerindeki fiyat farkına ise aksesuar, boya koruma, ek sigorta, banka faizi yansıtma, cam filmi gibi adlarla ek fatura düzenliyorlar. Örneğin, satış fiyatı 380 bin TL olan binek otomobilin bu istisnadan yararlanması prensip olarak mümkün bulunmuyor. Ancak, bu aracın engellilere satış fiyatı 330 bin 800 TL’ye düşürülüyor, kalan 49 bin 200 TL için ise aksesuar, boya koruma, ek sigorta, banka faizi yansıtma, cam filmi gibi adlarla ek fatura düzenleniyor.
Bu şekilde, istisna kapsamına girmeyen araçlar engellilere istisna kapsamında satılmış oluyor.
Herhalde böyle bir olayı ilk kez duyuyorsunuz.
Haklısınız...
Peki, yasa bu konuda ne diyor?
ÖTV Kanununun 11/3 maddesine göre verginin matrahı; hesaplanacak ÖTV hariç olmak üzere KDV matrahını oluşturan unsurlardan oluşuyor. KDV’nin matrahını ise teslim işlemlerinin karşılığını teşkil eden bedel oluşturuyor ve bu bedele, her ne suretle olursa olsun müşteriden alınan veya borçlandırılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan menfaat, hizmet ve değerler toplamı dahil bulunuyor. Bu hükümler uyarınca istisna kapsamında işlem yapıldıktan sonra matrahın bir kısmının ayrı fatura edilerek ÖTV matrahına dahil edilmediğinin tespiti halinde, uygulanan istisna iptal ediliyor, ödenmesi gereken ÖTV ile ÖTV farkı üzerinden hesaplanacak KDV için satıcıdan vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi isteniliyor.
Hem vergi Hem hapis cezası
Yukarıdaki uygulamayı yapanlar, kendilerini bekleyen tehlikenin farkında değiller. Olayın, biri “hapis cezası” diğeri de “vergi” boyutu olmak üzere, iki tehlikeli boyutu var.
Hapis cezası boyutu Vergi Usul kanununun 359. Maddesi ile ilgili. Bu Kanunun 359/a maddesine göre muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge; gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte bu muamele veya durumu mahiyet veya miktar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belgeye deniyor. Yanıltıcı belge olayında “18 aydan 3 yıla kadar hapse girme” tehlikesi var. Hatta bunun sahte belge olarak değerlendirilmesi gerektiği görüşünde olan bile var. Sahte belge olayında ise, “3 yıldan 5 yıla kadar hapse girme” tehlikesi var. Üstelik bu ceza paraya da çevrilemiyor ve ertelenemiyor.
Diğer tehlike ise “vergi boyutu” ile ilgili... Satıcı firma, istisnadan yararlanmaması gereken bir aracı, ilgili yasal düzenlemeye aykırı hareket edip, istisna kapsamında satarak vergi ziyaına neden oluyor.
Örneğin, vergisiz satış fiyatı 155 bin 744 TL olması gereken otomobille ilgili olarak sadece 100 TL’lik matrah farkı tespit edilmesi halinde, bu aracın istisnadan yararlanması mümkün olmuyor. Bu durumda vergili satış bedelinin aşağıdaki gibi hesaplanması gerekiyor:
Vergisiz satış fiyatı (155.744 + 100) : 155.844 TL
ÖTV (155.844 x % 80) : 124.675 TL
KDV matrahı (155.844 + 124.675) : 280.519 TL
KDV (%18) : 50.493 TL
Anahtar teslim bedeli : 331.012 TL
Bu hesaplamaya göre, 124.675 ÖTV ile 22.459 KDV farkı (50.493 - 28.034) toplamı olan 147.134 TL ile gecikme faizi ve bu tutara göre hesaplanacak vergi ziyaı cezası satıcıdan istenilecek.
Satıcılar ödeyecekleri bu tutarı engellilere yansıtabilir mi?
Bu şekilde ortaya çıkacak vergi farkı ve vergi ziyaı cezası ile gecikme faizinden satıcı otomotivciler sorumlu. Satıcıların ödeyecekleri bu tutarları normal koşullarda alıcı konumunda bulunan engellilere yansıtmaları mümkün bulunmuyor.
Biraz dikkat etmekte fayda var. Aksi halde, vergi ve hapis cezası ile karşılaşabilirsiniz.
Gerçekten pabuç çok ama çok pahalı!
