Devlete ait olup Maliye Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerince takip edilen ve 2/3 sayılı Kanun kapsamına giren vergi, resim, harç ve cezalar ile bu alacaklara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammının vadesinde ödenmesi veya haczin tatbiki veyahut haczolunmuş malların paraya çevrilmesi amme borçlusunu çok zor duruma düşürecekse, borçlu tarafından yazı ile istenmiş olmak ve aşağıdaki şartları taşımak koşuluyla vadesi bir yılı geçmemiş alacaklar Maliye Bakanlığınca 36 ayı geçmemek üzere faiz ve teminat alınarak tecil olunabilir.
Madde hükmünden yararlanacak borçlunun;
1. Başvuru tarihi itibarıyla en az 3 yıl süreyle; ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri nedeniyle yıllık gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olması,
2. Başvuru tarihinden geriye doğru
3 yıla ait vergi beyannamelerini kanuni süresinde vermiş olması (kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz),
3. Bu madde kapsamına giren ve başvuru tarihi itibarıyla vadesi bir yılı geçmemiş borcunun borç ödemede hüsnüniyet sahibi olmasına rağmen ödenmemiş olması şarttır. Şu kadar ki, bu madde ile 48. maddeye göre tecil edilen veya özel kanunlara göre ödeme planına bağlanan borcun bulunması, madde hükmünden yararlanılmasına engel teşkil etmez.
Bu madde kapsamında tecil edilen alacaklara 48. maddeye göre belirlenen oranda faiz tatbik edilir.
Amme borçlusunun alacaklı tahsil daireleri itibarıyla tecil edilen borçlarının toplamı 500 bin Türk Lirasını (bu tutar dahil) aşmadığı takdirde teminat şartı aranmaz. Bu tutarın üzerindeki amme alacaklarının tecilinde, gösterilmesi zorunlu teminat tutarı 500 bin Türk Lirasını aşan kısmın yüzde 25’idir.
Cumhurbaşkanı;
1. Teminatsız tecil tutarını; yarısına kadar indirmeye, yeniden kanuni tutarına getirmeye, zorunlu teminat oranını yüzde 50’ye kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, yeniden kanuni orana getirmeye,
2. Borçlunun çok zor durum halinin tespitinde kullanılmak üzere varlıklar, yükümlülükler ve nakit alımlarını esas alan mali göstergeler ile mali durumu tespite yarayan diğer ölçütlere dayalı kriterleri belirlemeye, belirlenen kriterler çerçevesinde çok zor durum halini derecelendirmeye ve bu dereceleri dikkate alarak;
a. Tecil süresini 60 aya kadar uzatmaya,
b. Farklı faiz oranları belirlemeye.
3. Tecil edilecek gecikme zammını Türkiye İstatistik Kurumu’nun her ay için belirlediği Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi’nin (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak hesaplatmaya,
4. Madde hükmünü, alacaklı diğer amme idarelerini, alacak türlerini ve uyumlu borçlu kapsamına girebilecek borçlu kriterlerini belirleyerek uygulamaya (devlete ait olup Maliye Bakanlığı’na bağlı olanlar dışındaki tahsil dairelerince takip eden alacaklar dahil) yetkilidir.
Bu fıkranın (4) numaralı bendindeki yetkinin kullanılması halinde bu madde ile Maliye Bakanı’na tanınan yetkiler 48. maddede tanımlanan alacaklı amme idarelerinin tecile yetkili makamları tarafından kullanılır.
Hazine ve Maliye Bakanı;
1. Tecil edilecek amme alacağını tür ve tutar olarak belirlemeye,
2. Tecilde taksit zamanlarını, ödemelerin başlayacağı ayı, tecil talep tarihini takip eden aydan başlamak üzere 12 ayı geçmeyecek şekilde belirlemeye, ödeme dönemlerini, azami altı ayda bir yapılacak şekilde düzenlemeye,
3. Tecilde diğer şartları belirlemeye yetkilidir.
Hazine ve Maliye Bakanı, tecil yetkisini, sınırlarını açıkça belirtmek ve yazılı olmak şartıyla oluşturulacak tecil komisyonlarına devredebilir. Komisyonların teşkili ile çalışma usul ve esasları Hazine ve Maliye Bakanınca belirlenir. Tecil şartlarına riayet edilmemesi nedeniyle muaccel olan amme alacağının tecili talep edilmesi halinde en fazla iki defa geçerli sayılabilir.
İTO | DR. VEYSİ SEVİĞ
