Özet:
T.C. Merkez Bankası tarafından hazırlanan Tebliğ[1] ile;
§ Vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılan reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranı yıllık %17,25,
§ Avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık %18,25,
olarak belirlenmiştir.
Bu nedenle, 11 Ekim 2019 tarihinden itibaren, Vergi Usul Kanunu’nun 281 ve 285. maddeleri kapsamındaki reeskont hesaplamalarında (senette veya vadeli çekte faiz oranı belirtilmemiş ise) yıllık %18,25 oranının dikkate alınması gerekmektedir.
İçerik:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 281 ve 285. maddelerinde alacak ve borçların değerleme esasları hüküm altına alınmıştır. Buna göre, alacak ve borçların mukayyet değerleriyle değerlenmesi gerekmektedir. Mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit alacak ve borçlar ise değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınacaktır.
VUK’un 281 ve 285. Maddelerine göre vadesi gelmemiş olan senede bağlı alacak ve borçlar değerleme gününün kıymetine irca olunabilir. Bu takdirde, senette faiz nispeti açıklanmış ise bu nispet, açıklanmamışsa Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi iskonto haddinin kullanılması gerekmektedir.
Bildiğimiz üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı görüş değiştirerek, 30 Nisan 2013 tarihli ve 64 numaralı Vergi Usul Kanunu Sirküleri ile vadeli olarak düzenlenen çeklerin de reeskont uygulamasından yararlanabileceğine dair görüş beyan etmiştir.
Alacak senetlerinin (alınan vadeli çeklerin) reeskonta tabi tutulması durumunda, borç senetlerinin (verilen vadeli çeklerin) de reeskonta tabi tutması yasal olarak zorunludur. Buna karşın, tersi durumda ise alacak senetleri için reeskont hesaplanması ve gider yazılması zorunlu değildir.
Bankalar ve bankerler ile sigorta şirketleri ise senetli veya senetsiz bütün alacak ve borçlarını reeskonta tabi tutmak zorundadırlar. Bu kurumların reeskont işlemi sırasında, ya Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi iskonto haddini ya da muamelelerinde uyguladıkları faiz haddini kullanmaları gerekmektedir.
238 numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde, reeskont hesaplamasının, iç iskonto yöntemine göre yapılacağı belirtilmektedir. Reeskont uygulamasında iç iskonto formülü aşağıdaki gibidir.
A * 360 |
|
F= |
A - ----------------- |
360 + (m * t) |
F= Reeskont tutarı
A= Senedin nominal değeri
m= İç iskonto faiz oranı
t = Vade (Değerleme günü itibariyle kalan gün sayısı)
238 numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde reeskont işlemlerinde TC Merkez Bankasınca belirlenen avans işlemlerine ilişkin faiz oranının esas alınacağı da belirtilmektedir. Yukarıda da yer verildiği üzere bu oran 11 Ekim 2019 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan T.C. Merkez Bankası Tebliği ile %18,25 olarak belirlenmiştir.
Tebliğde, belirlenen bu oranın yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği belirtildiğinden, Vergi Usul Kanunu’nun 281 ve 285. maddeleri kapsamında 11 Ekim 2019 tarihinden itibaren gerçekleştirilecek olan reeskont işlemlerinde, senette veya vadeli çekLerde faiz nispetinin belirtilmediği durumlarda (BANKA, BANKER VE SİGORTA ŞİRKETLERİ HARİÇ) %18,25 oranının kullanılması gerekmektedir.
Bilgilerinize Saygılarımızla Arz Olunur.
[1] 11 Ekim 2019 CUMA Resmî Gazete Sayı : 30915
Ali ÇAKMAKÇI
Yeminli Mali Müşavir