Beyana davet yazıları
Mali İdare, kamu idare ve müesseselerinden, bankalar başta olmak üzere finans kurumlarından, internet üzerinde yapılan işlemlerden, her türlü kargo işlemlerinden, elektronik fatura vb. belgelerden, beyannameler ve eklerinden, e defter-kayıt sistemlerinden, mükellefler veya mükelleflerle muamelede bulunan diğer gerçek ve tüzel kişilerden çeşitli bilgiler toplamakta, bu bilgilerle mükelleflerin beyanlarını karşılaştırabilmektedir.
Bu karşılaştırmalar neticesinde beyanlarla uyumsuzluklar tespit edilen mükellefler ya doğrudan incelemeye alınmakta ya izaha davet edilmekte ya da beyana davet yazıları gönderilmektedir. Mali İdare bu tür yazıları geçmiş dönemlerle ilgili gönderebildiği gibi, henüz beyannamesi verilmemiş dönemlerle ilgili de gönderebiliyor. Bu yolla, beyan dönemi geçmiş olanlara beyanda bulun derken, henüz beyan dönemi geçmemiş olanlara da “Senin faaliyetlerinden haberdarım, beyanına dikkat et.” mesajı vermeye çalışıyor.
İzaha davetten farkı ne?
Geçen yazımızda üzerinde durduğumuz izaha davet durumunda %80 ceza indirimi ve sonrasında uzlaşma, uzlaşma sonrası peşin ödeme indirimi vb. ilave hukuki imkanlar mevcuttur. Oysa beyana davet halinde, gönderilen yazılarda da belirtildiği üzere, pişmanlık hükümlerinden ve %80 indirim imkanından yararlanılamamakta, sadece cezada %50 kendiliğinden beyan indiriminden yararlanılabilmektedir. Kendiliğinden beyan halinde uzlaşma da mümkün değildir.
Tam saha pres dönemi başlamak üzere
Tekrar hatırlatma fayda var. Mali İdarenin elinde çok fazla veri var. Bu verilerden hareketle daha verimli ve seri incelemeler yapmaya çalışan, incelemelerde büyük veri analizi gibi modern yöntemler uygulamaya hazırlanan bir Mali İdareden bahsediyorum. Yerel seçimlerden sonra muhtemeldir ki futbol deyimiyle tam saha pres yapacak bir maliye göreceğiz.
Örneğin birden fazla işverenden ücret geliri elde edenlere yazılar geldi
Bir yıl içerisinde aynı anda veya farklı zamanlarda (iş değiştirme, grup içinde bir başka şirkette işe başlama, yurt dışındaki işverenden de ücret geliri elde etme vb. nedenlerle) birden fazla işverenden gelir elde edilmesi halinde bu ücret gelirlerinin birleştirilerek beyanı ve basamak faklarından doğan vergi farkının ödenmesi gerekmektedir. Bu beyanları vermemiş olanlara gönderilen yazılarda beyanda bulunmamışsınız, bulunun deniliyor.
Hazır beyan sistemi
İlgili dönem beyannamenizi https://intvrg.gib.gov.tr/hazirbeyan/ adresinden hazır beyan sistemine e-Devlet şifreniz ile veya vergi dairesinden alınacak kullanıcı kodu şifreyle ulaşarak verebilirsiniz. Sistem içerisinde sol menüde “ Gelirlerim ve Kesinti Bilgilerim” başlığı altında yer alan “Ücret Gelirlerim ve Kesintileri” alt başlığında ilgili yıl verileri yer almaktadır. Bu hazır beyan sistemi ve Mali İdarenin bu alanda geliştirdiği kapasite konusunu iyi bilmekte fayda var. Mali İdare düşündüğünüzden daha fazla detayı izleme ve kişiselleştirebilme kapasitesine sahip.
Banka hesap hareketleri de izleniyor
Bir başka örnek banka hesap hareketlerinden hareketle gönderilen yazılar olabilir. Banka hesap hareketleriniz ile beyanlarınız uyuşmuyorsa size Mali İdareden bir uyarı yazısı gelebileceği gibi doğrudan vergi incelemesine de sevk edilebilirsiniz. Başkaları (yakın akraba, ortaklar, çalışanlar vb)adına açılan hesaplar üzerinden kayıt dışı bırakılan gelirlerin gizlenmeye çalışılması konusu Mali İdarenin öteden beri radarında. Vergi incelemeleri sırasında mutlaka bu tür kontroller yapılıyor. Ancak artık kara para araştırmaları nedeniyle de geliştirilen programlar sayesinde bu tür incelemeler daha seri ve büyük ölçekli hatta izaha davet, beyana davet yolları ile de yapılabilecek. Ben siyasi kaygılar olmasa Mali İdarenin kapasitesinin daha büyük olduğuna inanıyorum.
