Konutta KDV İadesinde Yaşanan Sorunlar Danıştay Kararı İle Çözüme Kavuşturulmuştur.

Mevzuat: 3065 Sayılı KDVK, 1 seri nolu KDV Uygulama Genel Tebliği

Özet:

Danıştay 4. Dairesi, indirimli orana tabi konut teslimlerine ilişkin 1 seri numaralı KDV Uygulama Genel Tebliğinde net alan hesabına yönelik bölümü iptal etmiştir.

Danıştay'ın bu kararına göre, KDV uygulamaları bakımından konutların net alan hesabı artık KDV Genel Uygulama Tebliğine göre değil, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğine göre yapılacaktır.

Bu nedenle, 1 seri nolu KDV Uygulama Genel Tebliğinin yürürlüğe girdiği 1/5/2014 tarihinden sonra teslim edilen veya edilecek olan konutlarda;

- Açık çıkmalar, balkonlar, zemin, çatı ve kat terasları, kat ve çatı bahçeleri gibi en az bir cephesi açık olan mekânlar ile aynı katta veya farklı katta olup bağımsız bölümün eklentisi olan mekânlar (depo ve kömürlük gibi), otoparklar ile ortak alanlar,

-Genel giriş, merdiven, sahanlıklar ve asansör boşlukları,

-Fransız balkonlar ve teraslar,

150 m2'lik net alanın hesabına dahil edilmeyecektir.

İçerik:                              

1 seri numaralı KDV Uygulama Genel Tebliğinde 2.1.3 bölümünde indirimli orana tabi konut teslimlerinde net alanın hesaplanması ile igili açıklamalara yer verilmişti. Tebliğin, Danıştay kararları ile yürürlükten kaldırılmadan önceki haline göre net alan deyimi "konut içerisinde duvarlar arasında kalan temiz alan" olarak tanımlanan faydalı alanı ifade etmekte olup, plan ve proje gereği konut dışında bir amaçla kullanılacak bölümleri de ihtiva eden inşaatlarda indirimli oran sadece konut olarak kullanılacak bölümlere uygulanır.

Net alanın hesaplanması konusunda aşağıdaki şekilde hareket edilir:

a) Balkon, kömürlük, garaj, asansör boşluğu ve benzeri yerler, konutlardan ayrı olarak kullanılmaları mümkün olmadığından prensip olarak net alan hesabına dahildir.

b) Faydalı alan genel olarak duvar yüzlerinde 2,5 cm sıva bulunduğu kabul edilerek, proje üzerinde gösterilmiş bulunan kaba yapı boyutlarının her birinden 5'er cm. düşülmek suretiyle hesaplanır.

Ancak;

-Konutlarda kapı ve pencere şeritleri, duman ve çöp bacası çıkıntıları, ışıklıklar ve hava bacaları,

-Karkas binalardaki kolonların duvarlardan taşan dişleri,

-Bir konuttaki balkonların veya arsa zemininden 0,75 m.den yüksek terasların toplamının 2 m2'si çok katlı binalarda yapılan çekme katların etrafında kalan ve ticaret bölgelerinde zemin katların komşu hududuna kadar uzaması ile meydana gelen teraslar,

-Çok katlı binalarda genel giriş, merdiven, sahanlıklar ve asansörler,

-İki katlı tek ev olarak yapılan konutlarda iç merdivenlerin altında 1,75 m. yüksekliğinden az olan yerler,

-Bodrumlarda konut başına bir adet, konutun bulunduğu bina dışında konut başına 4 m2'den büyük olmamak üzere yapılan kömürlük veya depo,

-Kalorifer dairesi, yakıt deposu, sığınak, kapıcı dairesi, müşterek hizmete ayrılan depo, çamaşırlık,

-Bina içindeki garajlar ile bina dışında konut başına 18 m2'den büyük olmamak üzere yapılan garajlar,

faydalı alan dışındadır.

Bina dışındaki kömürlük ve depoların 4 m2'yi, garajların 18 m2'yi aşan kısmı, ait oldukları konutun faydalı alanına dahil edilirler.

Hatırlanacağı üzere 1 seri numaralı KDV Genel Uygulama Tebliğinin, indirimli orana tabi konut teslimlerinde KDV uygulaması ve iadesi konusunda düzenlemeler içeren özetle aşağıdaki kısımlarının iptali istemiyle ilk derece mahkemesi olarak Danıştay da dava açılmıştı.

a) Net alanın hesabına ilişkin düzenlemeler içeren 2.1.3 bölümü,

b) Tebliğin 3.1.3.1 bölümündeki Örnek 2[1] de yer alan konutların ortak kullanımına ait olan sosyal ve kültürel ihtiyaçları karşılamak üzere düzenlenmiş çocuk parkı, bahçe düzenlemesi, havuz, pergole, kamelya, çim ekimi, spor alanı, alışveriş merkezi gibi alanlara ilişkin yüklenilen KDV’nin iade hesabına dahil edilmeyeceğine ilişkin 2 no.lu örneğinin ilgili bölümü.

Danıştay 4. Dairesinin, 02.03.2017 tarih ve E:2014/4835, K:2017/2170 sayılı kararı ile
 

a) Net alanın hesabına ilişkin Tebliğin ilgili bölümü iptal edilmiş,

b) Tebliğde yer alan örneğin, konutların ortak kullanımına ait olan sosyal ve kültürel ihtiyaçları karşılamak üzere düzenlenmiş çocuk parkı, bahçe düzenlemesi, havuz, pergole, kamelya, çim ekimi, spor alanı için yüklenilen KDV’lerin iade hesabına dahil edilmeyeceğine ilişkin bölümünü iptal etmiş,

c) Alışveriş merkezi için yüklenilen KDV’nin iade hesabına dahil edilmeyeceğine ilişkin kısmını hukuka uygun bularak iptali istemini reddedilmişti.

Danıştay 4. Dairesi yukarıda yer alan kararına gerekçe olarak “ KDV Uygulama Genel Tebliğinde net alana ilişkin yapılan düzenlemede, bir konutun KDV uygulaması açısından ve Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğine göre olmak üzere iki farklı ve birbiriyle çelişen “net alanı 150 metrekareye kadar konut” tanımlaması yapılmaktadır. Bakanlar Kurulu kararıyla %1 oranında KDV’ye tabi olacağı belirtilen “ net alanı 150 metrekareye kadar konut “ tanımlamasında, bu konuda düzeyde ve tanımlama yetkisi ve yeterliliği bulunan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nin dikkate alınması gerekir. Zira bu hususta teknik bilgi ve uzmanlığı üst düzeyde olmayan Maliye Bakanlığı’na her ne kadar tanımlama yetkisi verilmişse de bu yetki sınırsız olmayıp, “net alan” tanımlaması teknik bir konu olduğundan uzman kuruluşlardan görüş alınması veya bu konuda teknik düzeyde düzenleme ve tanımlama yetkisi bulunan kurumların düzenlemelerinden yararlanılması“ idarelerin takdir yetkilerine giren işlemleri tesis ederken mutlak ve sınırsız hareket edemeyeceklerine ilişkin idare hukuku ilkesinin” bir gereği olup, bu ilkeye aykırı düşen yöntemle belirlenen dava konusu düzenlemede hukuki isabet görülmemiştir” ifadelerine yer verilmiştir.

Ancak, ''Örnek 2'' kısmında son sayılan ''alışveriş merkezi'' alanı anılan Yasanın öngördüğü anlamda indirimli orana tabi teslimlerle ilgili iade edilecek katma değer vergisinin söz konusu teslim kapsamında değerlendirmek mümkün olmadığı değerlendirmelerine yer verilmiştir.

Danıştay 4. Dairesi bahsi geçen kararında KDV Uygulama Genel Tebliği’nin 3.1.3” Genel Olarak” alt başlığı ile yapılan düzenlemede yer alan “Örnek 2” düzenlemesinin “konutların ortak kullanımına ait olan sosyal ve kültürel ihtiyaçları karşılamak üzere düzenlenmiş çocuk parkı, bahçe düzenlemesi, havuz, pergole, kamelya, çim ekimi, spor alanı” kısmının iptaline oyçokluğu ile karar vermiş, yine bu kısımda yer alan “ alışveriş merkezi alanı” kısmı yönünden reddine karar vermiştir.

Alınan bu yargı kararı neticesinde Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 16.12.2016 tarihli ve 84958988-130(5473-174)-E.E.135489 sayılı Genel Yazı yayınlanarak,

"Danıştay Dördüncü Dairesinin 10.12.2014 tarih ve Esas No: 2014/4835 sayılı Kararı ile KDV Genel Uygulama Tebliğinin (III/B-2.1.3) bölümünün yürütmesi durdurulduğundan ve bu Karar dava konusu işlemin yürütülebilirliğini tesis edildiği tarihten itibaren askıya aldığından, KDV Genel Uygulama Tebliğinin (III/B-2.1.3) bölümünün tesis edildiği 1.5.2014 tarihinden sonraki teslimlerde Tebliğ hükümlerinin dikkate alınması mümkün değildir. Dolayısıyla, 1.5.2014 tarihinden sonra yapılan konut teslimlerinde konutun net alanının tespitinde Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği hükümlerinin dikkate alınması gerekmektedir."

şeklinde açıklama yapılmıştı.

VDDK’nın 7.2.2018 tarih ve E: 2017/681, K: 2018/50 sayılı kararı ile daha önce Danıştay 4. Dairesininin yukarıda yer verdiğimiz;

• Genel Tebliğin net alanın hesabına ilişkin bölümün iptal kararını onanmış,
• Ortak kullanımına ait olan sosyal ve kültürel ihtiyaçları karşılamak üzere düzenlenmiş çocuk parkı, bahçe düzenlemesi, havuz, pergole, kamelya, çim ekimi, spor alanlarına ilişkin yüklenilen KDV'den iade hesabına pay verilemeyeceğine ilişkin açıklamalar içeren kısmın iptali konusunda bozma kararı verilmişti.

Danıştay VDDK’nın sosyal ve kültürel ihtiyaçları karşılamak üzere düzenlenmiş çocuk parkı, bahçe düzenlemesi, havuz, pergole, kamelya, çim ekimi, spor alanlarına ilişkin yüklenilen KDV'den iade hesabına pay verilemeyeceğine ilişkin bölüme dair bozma kararı üzerine dosyayı yeniden inceleyen Danıştay 4. Dairesi 30.05.2019 tarihli ve E.2018/5023, K.2019/4297 sayılı Kararı ile VDDK’nın bozma kararına uymuştur. Alınan bu kararla beraber uyuşmazlık hakkındaki hüküm kesinleşmiştir.

Danıştay 4. Dairesinin nihai anlama gelen bu kararı sonrasında;

a) Konutların ortak kullanımına ait olan sosyal ve kültürel ihtiyaçları karşılamak üzere düzenlenmiş çocuk parkı, bahçe düzenlemesi, havuz, pergole, kamelya, çim ekimi, spor alanı, alışveriş merkezi gibi alanlara ilişkin yüklenilen KDV iade hesabına dahil edilmeyecektir. Bu durum Genel Tebliğdeki mevcut haliyle yürürlükte kalmaya devam edecektir.

b) Net alanın hesabında Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği esas alınacaktır.

Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğine göre açık çıkmalar, balkonlar, zemin, çatı ve kat terasları, kat ve çatı bahçeleri gibi en az bir cephesi açık olan mekanlar ile aynı katta veya farklı katta olup bağımsız bölümün eklentisi olan mekanlar ile ortak alanlar bağımsız bölüm net alanı içinde değerlendirilmeyecektir.

Bilgilerinize Saygılarımızla Arz Olunur.

Ali ÇAKMAKÇI
Yeminli Mali Müşavir