1) Özlük Dosyası Düzenlememek
İş Kanunu Madde 75: İşveren çalıştırdığı her işçi için bir özlük dosyası düzenler. İşveren bu dosyada, işçinin kimlik bilgilerinin yanında, bu Kanun ve diğer kanunlar uyarınca düzenlemek zorunda olduğu her türlü belge ve kayıtları saklamak ve bunları istendiği zaman yetkili memur ve mercilere göstermek zorundadır. İşveren, işçi hakkında edindiği bilgileri dürüstlük kuralları ve hukuka uygun olarak kullanmak ve gizli kalmasında işçinin haklı çıkarı bulunan bilgileri açıklamamakla yükümlüdür
İşverenler çalıştırdıkları işçiler için özlük dosyası tutmak zorundadır. Bu duruma aykırılık halinde 14.740 TL İPC uygulanır.
2) Ücret Hesap Pusulası Düzenlememek
İş Kanunu Madde 37: İşveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorundadır. Bu pusulada ödemenin günü ve ilişkin olduğu dönem ile fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatil ücretleri gibi asıl ücrete yapılan her çeşit eklemeler tutarının ve vergi, sigorta primi, avans mahsubu, nafaka ve icra gibi her çeşit kesintilerin ayrı ayrı gösterilmesi gerekir.
Ücret hesap pusulası düzenlenmemesi halinde işverene 2024 yılı içinde 5.506 TL İPC uygulanır.
3) Engelli İşçi Çalıştırmamak
İş Kanunu Madde 30: İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç engelli, kamu işyerlerinde ise yüzde dört engelli ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi… meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler. Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanır.
Engelli işçi çalıştırma zorunluluğu olduğu halde çalıştırmayan işverene, çalıştırılmayan her engelli için 20.901 TL ipc uygulanır.
Ara Dinlenmesi Kullanmamak
İş Kanunu Madde 68 Günlük çalışma süresinin ortalama bir zamanında o yerin gelenekleri ve işin gereğine göre ayarlanmak suretiyle işçilere;
a) Dört saat veya daha kısa süreli işlerde on beş dakika,
b) Dört saatten fazla ve yedi buçuk saate kadar (yedi buçuk saat dahil) süreli işlerde yarım saat,
c) Yedi buçuk saatten fazla süreli işlerde bir saat, ara dinlenmesi verilir.
Bu dinlenme süreleri en az olup aralıksız verilir. Ancak bu süreler, iklim, mevsim, o yerdeki gelenekler ve işin niteliği göz önünde tutularak sözleşmeler ile aralı olarak kullandırılabilir. Dinlenmeler bir işyerinde işçilere aynı veya değişik saatlerde kullandırılabilir. Ara dinlenmeleri çalışma süresinden sayılmaz.
Ara dinlenme sürelerini yasaya aykırı şekilde uygulayan işverene 2024 yılı için 14.740 TL İPC uygulanır.
5) Toplu İşçi Çıkarma
İş Kanunu Madde 29: İşveren; ekonomik, teknolojik, yapısal ve benzeri işletme, işyeri veya işin gerekleri sonucu toplu işçi çıkarmak istediğinde, bunu en az otuz gün önceden bir yazı ile, işyeri sendika temsilcilerine, ilgili bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumuna bildirir. İşyerinde çalışan işçi sayısı:
a) 20 ile 100 işçi arasında ise, en az 10 işçinin
b) 101 ile 300 işçi arasında ise, en az yüzde on oranında işçinin,
c) 301 ve daha fazla ise, en az 30 işçinin, İşine 17 nci madde uyarınca ve bir aylık süre içinde aynı tarihte veya farklı tarihlerde son verilmesi toplu işçi çıkarma sayılır.
Fesih bildirimleri, işverenin toplu işçi çıkarma isteğini bölge müdürlüğüne bildirmesinden otuz gün sonra hüküm doğurur.
"İşyerinin bütünüyle kapatılarak kesin ve devamlı suretle faaliyete son verilmesi halinde, işveren sadece durumu en az otuz gün önceden ilgili bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumuna bildirmek ve işyerinde ilan etmekle yükümlüdür."
İşveren toplu işçi çıkarmanın kesinleşmesinden itibaren altı ay içinde aynı nitelikteki iş için yeniden işçi almak istediği takdirde nitelikleri uygun olanları tercihen işe çağırır.
Mevsim ve kampanya işlerinde çalışan işçilerin işten çıkarılmaları hakkında, işten çıkarma bu işlerin niteliğine bağlı olarak yapılıyorsa, toplu işçi çıkarmaya ilişkin hükümler uygulanmaz.
İşveren toplu işçi çıkarılmasına ilişkin hükümleri 18, 19, 20 ve 21 inci madde hükümlerinin uygulanmasını engellemek amacıyla kullanamaz; aksi halde işçi bu maddelere göre dava açabilir.
Bu duruma aykırı davranan işverene 5.506 TL İPC uygulanır. (Her bir işçi için)
Diğer Notlar:
- İşveren, yasa gereği uygulaması veya tutması gereken evrakları yasaya uygun olarak tutmak veya uygulamak zorundadır. Örneğin: Ara dinlendirme kullandırılıyor ama yasaya aykırı şekilde süresi az kullandırılması gibi
- İşverenin özlük dosyası tutma sorumluluğu işçinin iş akdi sonlandırıldığında bitmez bu belgelerin yasal süreler kadar saklanması gerekir.
- İşveren işçiye ödediği ücret ve ücret eklerini, yasal ve özel kesintilerini içeren belgeyi işçiye vermeli ve bir nüshasını imzalatarak özlük dosyasında saklamalıdır. İşçiye belge elektronik ortamda verilebilse de imzalı nüshasının matbu olması gerekir.
- Ara dinlendirmeleri yasal sürelerin altında olmamalı, işveren isterse üstünde ara dinlendirme kullandırabilir. Bu süreler işçinin çalışmadan dinlenmesi gereken sürelerdir ve çalışma süresine dahil edilmez.
