Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığı 555 Seri Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği İle 165 Seri Nolu Vergi Usul Kanunun Sirkülerinde Düzenlemeler Yapmıştır. Yalnız Normlar Hiyerarşisi Uyarınca Bu Düzenlemelerin Vergi Usul Kanunu Mükerrer 298/A. Maddesine Kısıtlama Getirmemesi Gerektiği Düşünülmektedir.
Tebliğ ve Sirkülerin Tetkikinde Vergi Usul Kanunu Mükerrer 298/A. Maddesindeki Düzenlemelere Kısıtlama Getirildiği Değerlendirilmektedir. Örnek Olarak:
A) 298/A-5. Bendi: Kanun Hükmüne Göre Enflasyon Düzeltmesine Tâbi Tutulan Değerlerin Elden Çıkarılması Halinde, Bunlara İlişkin Enflasyon Düzeltme Farkları Maliyet Addolunur. 555 Seri Nolu Genel Tebliğe Göre Amortismana Tabi Olmayan Kıymetlerin 2023 Dönemi Düzeltilmiş Değerlerinin Altında Bir Bedelle Satılması Halinde Düzeltme Sonrası Değerle, Düzeltme Öncesi Değer Arasındaki Farka İsabet Eden Zarar, Gelir Veya Kurumlar Vergisi Matrahının Tespitinde Dikkate Alınmayacaktır. Bu Durumda Kanuni Düzenlemenin Daraltıldığı Değerlendirilmektedir.
B) Mükerrer 298/A-7. Bendi: Enflasyon düzeltmesi uygulanmayan bir hesap döneminden sonra enflasyon düzeltme şartlarının yeniden oluşması halinde; enflasyon düzeltmesi yapılan en son dönemden başlamak üzere enflasyon düzeltmesi yapılır. Bu şekilde belirlenen geçmiş yıl kârı vergiye tâbi tutulmaz, geçmiş yıl zararı zarar olarak kabul edilmez. Ancak, matrahın tespitinde geçmiş yıl malî zararları mukayyet değerleri ile dikkate alınır. Birikmiş amortismanlar, ait oldukları kıymetin bilanço tarihindeki değerinde düzeltme sonrasında ortaya çıkan artış oranı dikkate alınarak düzeltilir. BURADA ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPILMAYAN DÖNEMLERE İLİŞKİN GEÇMİŞ YIL ZARARLARINDAN BAHSEDİLMEKTE VE MUKAYYET DEĞER İLE KAYITLARA ALINMASI GEREKTİĞİ HÜKÜM ALTINA ALINMIŞTIR.
555 Seri Nolu Gelir Vergisi Tebliğine Göre 1/1/2024 tarihinden sonra verilecek yıllık Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Beyannameleri ile Geçici Vergi Beyannamelerinde beyan edilen vergi matrahlarının tespitinde, (düzeltme öncesi bilançolara dayanan) 2023 yılı mali zararı ve önceki yıllara ait indirilemeyen geçmiş yıl mali zararları mukayyet değerleri ile dikkate alınır. 2023 HESAP DÖNEMİ ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPILDIĞINA GÖRE MUKAYYET DEĞERLE KAYITLARA ALINMAMASI, DÜZELTME SONRASI DEĞERİN DİKKATE ALINMASI GEREKTİĞİ DÜŞÜNÜLMEKTEDİR. BU NEDENLE BEYANNAMENİN İHTİRAZİ KAYITLI VERİLMESİ GEREKTİĞİ DEĞERLENDİRİLMEKTEDİR.
C) Mükerrer 298/A-6. Bendi: Kanuna göre Amortismanlar ve itfa payları, düzeltilmiş değerler üzerinden hesaplanır. Kullanılmayan Birikmiş Amortismanlar Yönünden De Tebliğ- Sirküler Hükmünde Farklılık Mevcuttur.
* Bu durumda İhtirazi Kayıtlı Beyan Verilmesi Mantıklı Olabilir.
Ersan KARACA
Yeminli Mali Müşavir
